[ شهروند ] وقتی چند ماه پیش در گزارشی تحت عنوان «ایستادگی اهل قلم بر آرمان آزادی» از قطع همکاری بیش از هزار نویسنده شناخته‌شده جهان با رژیم صهیونیستی خبر دادیم و نوشتیم که این رویداد «با هر متر و معیاری اتفاقی بی‌سابقه و نوظهور در تاریخ روشنفکری معاصر است»؛ فکرش را هم نمی‌کردیم که چند هفته بعدتر خبر هفت‌هزار نفری شدن کمپین تحریم و بایکوت فرهنگی اسرائیل را منتشر خواهیم کرد. این اتفاق اما روز گذشته روی داد و بیش از ۷هزار و ۵۰۰ نفر از نویسندگان و فعالان جهانی حوزه کتاب- که در میان‌شان نامهای برجسته و درخشانی چون برندگان سابق نوبل، پولیتزر و بوکر نیز دیده می‌شود- بزرگ‌ترین تحریم فرهنگی علیه اسرائیل را رقم زدند. تغییری بزرگ در واکنش هنرمندان و نویسندگان بزرگ جهان نسبت به بی‌رحمی و نسل‌کشی وحشیانه اسرائیل که می‌توان آن را مدیون و مرهون عملیات هفتم اکتبر حماس و حملات متعاقب اسرائیل قلمداد کرد- که متفکری آن را یک نقطه عطف تاریخی و حتی مبدا یک تاریخ جدید عنوان کرده بود. در واقع در شرایطی که تا همین اواخر واکنش هنرمندان و نویسندگان به اسرائیل از حد واکنش‌ها و اعتراضات فردی و منفرد از قبیل ممانعت نویسنده‌ای مانند سالی رونی از ترجمه کتابش به زبان عبری فراتر نمی‌رفت؛ اما حالا در عرض یک سال و چند ماه چنان تغییری در افکار و اذهان نویسندگان و هنرمندان به وجود آمده که بیش از هفت‌هزار و پانصد نویسنده، ویراستار، مترجم، تصویرگر، ناشر، کارگزار، کتابدار و سایر کارکنان صنعت کتاب و فعال حوزه کتاب در بیانیه‌ای متعهد شده‌اند که با موسسات فرهنگی رژیم صهیونیستی که در نقض حقوق فلسطینی‌ها با دولت اسرائیل همدست هستند، همکاری نخواهند کرد و از این طریق به توجیه اشغالگری، آپارتاید و نسل‌کشی رژیم صهیونیستی دست نخواهند زد.
کمی بیشتر از سه ماه بعد از انتشار بیانیه تحریم فرهنگی نویسندگان و فعالان حوزه کتاب علیه اسرائیل؛ شمار نام‌هایی که به حمایت از این بیانیه پرداخته و آن را امضا کرده‌اند، از 7500 نام فراتر رفته است. این تعداد در ادامه بیانیه‌ای که در اواخر اکتبر گذشته منتشر شد، متعهد شده‌اند که با هیچ‌کدام از مؤسسات فرهنگی، ناشران، جشنواره‌ها یا انتشاراتی که در نقض حقوق فلسطینی‌ها همدست هستند، همکاری نخواهند کرد. بعد از چهره‌ها و نام‌هایی چون سالی رونی، عبدالرزاق گورنه، آنی آرنو، راشل کوشنر، ویت تان نگوین، جونو دیاز، هاوارد یاکوبسن، لایونل شرایور، نائومی کلین، روت ویلسوت گیلمور، جودیت باتلر، سوزان عبدالهوا، جیا تولنتینو و آرونداتی روی که جزو اولین نویسنده‌های برجسته‌ای بودند که بیانیه بایکوت فرهنگی اسرائیل را امضا کردند- که در میان‌شان عبدالرزاق گورنه و آنی آرنو برندگان نوبل 2021 و 2022، ویت تان نگوین و جونو دیاز برندگان جایزه پولیتزر و پرسیوال اورت و راشل کوشنر نامزدهای جایزه بوکر بودند-؛ خالد حسینی، پایپر کِرمن، لینگ ما، رابین کاست لوئیس، مایکل روزن، پیتر کرِی، عمر الاکد، و کریس کراوس نیز از جمله نویسندگان مطرحی هستند که به تازگی این بیانیه را امضا کرده‌اند- که از «فجایعی که اسرائیلی‌ها در غزه رقم زدند» با عنوان «عمیق‌ترین بحران اخلاقی، سیاسی و فرهنگی قرن بیست‌ویکم» یاد کرده است.
در بخش‌هایی از بیانیه نویسندگان و فعالان حوزه کتاب آمده: «اسرائیل غزه را غیرقابل زندگی کرده است، نمی‌توان دقیقاً دانست که اسرائیل از ماه اکتبر تاکنون چند هزار فلسطینی را کشته است، زیرا اسرائیل تمام زیرساخت‌ها از جمله توانایی شمارش و دفن کشته‌ها را از بین برده است. ما می‌دانیم که اسرائیل از ماه اکتبر حداقل 43هزار و 362 فلسطینی را در غزه کشته است و این بزرگ‌ترین جنگ علیه کودکان در این قرن است».
امضاکنندگان این بیانیه صراحتاً اعلام کرده‌اند که باید نقشی را که فرهنگ می‌تواند در دفاع از صدای مظلومیت فلسطین ایفا کند، به‌رسمیت شناخته شود- و در ادامه نیز متعهد شده‌اند که «با ناشران، جشنواره‌ها، آژانس‌های ادبی و نشریاتی که در نقض حقوق فلسطینی‌ها با اجرای سیاست‌ها و شیوه‌های تبعیض‌آمیز یا توجیه اشغال، نژادپرستی یا نسل‌کشی اسرائیل شریک هستند، همکاری نخواهند کرد؛ به خصوص مؤسسات فرهنگی اسرائیل که اغلب مستقیماً با رژیم کار می‌کنند و در پنهان کردن و سلب مالکیت و سرکوب میلیون‌ها فلسطینی برای دهه‌ها نقش بسیار مهمی داشته‌اند».
امضای این بیانیه یا تائید این کمپین تحریم توسط هفت‌هزار و پانصد نفر از نویسندگان و فعالان جهانی حوزه کتاب آن را به بزرگ‌ترین تعهد جامعه ادبی جهان به بایکوت فرهنگی اسرائیل تبدیل کرده است.
این تحریم البته با انتقاداتی نیز مواجه شده- و از جمله انجمن وکلای حامی اسرائیل در نامهای به انجمن ناشران و نویسندگان مستقل ضمن تاکید بر «عواقب قانونی مترتب بر نویسندگان این نامه» نوشته که این نامه اتهامات نادرستی را علیه اسرائیل مطرح کرده و خواستار خاتمه تحریم تبعیض‌آمیز و غیرقانونی مؤسسات فرهنگی اسرائیل شده است. بنیاد معماری شلینگ آلمان نیز جایزه 10هزاریورویی جیمز بریدل را به‌دلیل مشارکت این نویسنده در تحریم فرهنگی اسرائیل لغو کرده است.
عمر رابرت همیلتون مدیر جشنواره ادبی فلسطین، اما، واکنش وکلای حامی اسرائیل را نشان‌دهنده این موضوع می‌داند که طرفداران اسرائیل چیزی برای گفتن ندارند؛ و بریدل نیز در این زمینه نوشته که «جریان افراطی هم‌چنان به انکار نسل‌کشی می‌پردازد، ما اما هم‌چنان ایستادگی می‌کنیم». نائومی والاس نویسنده و شاعر آمریکایی نیز در این زمینه گفته که «به‌عنوان فعال فرهنگی باید برای آزادی فلسطین و پایان دادن به نسل‌کشی صحبت و تلاش کنیم».
عمر الاکد رمان‌نویس برنده جایزه گیلر نیز درباره پیوستن خود به این تحریم بزرگ فرهنگی نوشته: «حتی اگر من در نسل‌کشی مداوم مردم فلسطین شریک نبودم (که هستم چون دلارهای مالیاتی من آن را تأمین می‌کند)، حداقل چیزی که می‌توانم برای همبستگی ارائه دهم، عدم مشارکت در هر دستگاه یا نهادی است که فعالانه یا منفعلانه این وحشت را عادی می‌کند». نیکلاس میرزوف نظریه‌پرداز مکزیکی نیز گفته: «برای من به‌عنوان یک یهودی ضدصهیونیست برداشتن هر گامی برای امتناع از این نسل‌کشی واجب است». از نگاه یوسف الگویندی نویسنده مصری؛ اما «راه‌های زیادی برای مقاومت در برابر کشتار و نسل‌کشی وجود ندارد. در این بین نداشتن تعامل با نهادهای دولتی که آشکارا یا به‌طور ضمنی از کشتار مداوم مردم فلسطین حمایت می‌کنند، کمترین کاری است که می‌توانیم انجام دهیم».