شهروند| در دنیای امروز، تکنولوژیهای مالی و سیستمهای پرداخت الکترونیکی جایگاه ویژهای در روند تجارت و کسبوکارها پیدا کردهاند. یکی از ابزارهای اصلی که این روزها در اکثر مغازهها، فروشگاهها و مشاغل خدماتی استفاده میشود، دستگاههای کارتخوان یا پوز (POS) هستند. در حالی که دستگاههای کارتخوان باعث سادهسازی و تسریع تراکنشهای مالی میشوند، متاسفانه این ابزارها در کنار مزایای خود، بهدلیل دسترسی آسان به اطلاعات مالی و حساس، بهطور غیرمستقیم زمینه را برای کلاهبرداران و سوءاستفادهکنندگان از فرصتها فراهم کردهاند. یکی از روشهای جدید کلاهبرداری که در سالهای اخیر رشد چشمگیری داشته، کلاهبرداریهایی هستند که به بهانه «به روز رسانی» یا «تعمیرات دستگاه کارتخوان» از کاسبان و صاحبان کسبوکارها صورت میگیرند.
کلاهبرداران در این نوع اقدامات، خود را بهعنوان نمایندگان شرکتهای معتبر تأمینکننده خدمات دستگاههای کارتخوان معرفی کرده و با استفاده از روشهای فریبنده، از کاسبان میخواهند که دستگاههای پوز خود را برای تعمیر یا به روز رسانی به آنها تحویل دهند. در بسیاری از موارد، این کلاهبرداران نه تنها خدماتی را که بهطور واقعی نیاز به آن وجود ندارد ارائه میدهند، بلکه بهطور مستقیم اطلاعات شخصی و مالی صاحب کسبوکار را نیز بهدست میآورند و از آن برای انجام تراکنشهای غیرمجاز یا سرقتهای مالی استفاده میکنند. برخی دیگر از کلاهبرداران نیز به بهانه تعویض قطعات یا نرمافزار دستگاه، هزینههای اضافی از کاسبان دریافت کرده و پس از انجام خدمات غیرضروری، دستگاه را بهطور ناقص و خراب به صاحب آن باز میگردانند.
این نوع کلاهبرداریها معمولاً بهدلیل عدم آگاهی کافی کاسبان از روشهای شایع کلاهبرداری و همچنین وابستگی شدید آنها به این دستگاهها، بهسرعت گسترش پیدا کرده است. کاسبان بسیاری از این اقدامات را بهعنوان یک فرصت برای بهبود عملکرد دستگاه خود میبینند، بدون آنکه توجه داشته باشند ممکن است در دام یک کلاهبرداری پیچیده افتاده باشند. بنابراین، درک صحیح از این خطرات و آگاهی از نحوه شناسایی کلاهبرداران و پیشگیری از وقوع چنین وقایعی امری ضروری است.
«شهروند» انواع کلاهبرداریهایی را که به بهانه به روز رسانی دستگاههای کارتخوان از کاسبان صورت میگیرد را بررسی می کند.
چگونه کاسبان از این تهدیدات در امان بمانند؟
با توجه به روند روزافزون کلاهبرداریهای سایبری در حوزه دستگاههای کارتخوان، چه مشکلاتی در این حوزه وجود دارد و چگونه کاسبان میتوانند از این تهدیدات در امان بمانند؟
سینا قنبری، کارشناس امنیت سایبری در این رابطه به «شهروند» می گوید: «در ابتدا باید اشاره کنم که دستگاههای کارتخوان بهطور مستقیم با اطلاعات مالی و بانکی کاربران در ارتباط هستند، بنابراین کلاهبرداران بهخوبی میدانند که این دستگاهها میتوانند هدف مناسبی برای سوءاستفاده باشند. متأسفانه کلاهبرداریها بهخصوص به بهانه به روز رسانی دستگاهها، نهتنها در سطح فردی بلکه در مقیاس گستردهای نیز رخ میدهند. یکی از مشکلاتی که ما در این حوزه مشاهده میکنیم، کمبود آگاهی عمومی نسبت به تهدیدات سایبری است. بسیاری از کاسبان بهدلیل عدم آگاهی از نحوه شناسایی تماسهای مشکوک، به راحتی در دام این نوع کلاهبرداریها میافتند.در این زمینه، کاسبان باید همواره از شرکتهای رسمی و معتبر درخواست خدمات کنند. همچنین، هیچگاه نباید اطلاعات حساس مانند رمز عبور یا کدهای امنیتی دستگاه را در اختیار افرادی که از آنها خواسته نشده است، قرار دهند. بهطور مثال، تماسهای تلفنی ناخواسته از طرف شرکتهای غیررسمی باید مشکوک تلقی شوند. پیشنهاد من این است که کاسبان با تماس گرفتن از شمارههای رسمی شرکتهای ارائهدهنده خدمات دستگاههای کارتخوان، از صحت درخواستها اطمینان حاصل کنند. همچنین در مواقع لزوم، استفاده از فایروالها و نرمافزارهای امنیتی روی سیستمهای خود برای پیشگیری از دسترسی غیرمجاز به اطلاعات مالی، میتواند مؤثر باشد.
اگر در تله کلاهبرداری قرار گرفتیم چه اقداماتی انجام دهیم
کارشناس امنیت سایبری به ما می گوید که چه اقداماتی باید پس از اینکه کاسبان در تله کلاهبرداران گرفتار شدند، باید انجام دهند؟ «در چنین شرایطی، اولین قدم این است که کاسب باید فوراً به بانک خود اطلاع دهد و درخواست مسدود کردن حساب یا کارت بانکیاش را بدهد. سپس باید اقدام به گزارشدهی به پلیس فتا کند. در بسیاری از موارد، کلاهبرداران از اطلاعات کارتهای بانکی برای انجام تراکنشهای غیرمجاز استفاده میکنند. هرچند که پیگیریهای قانونی ممکن است زمانبر باشد، اما ثبت شکایت در پلیس فتا و ارائه مدارک مستند میتواند به کشف هویت کلاهبرداران کمک کند. در کنار این اقدامات، توصیه میکنم که کاسبان هر گونه پیامک یا ایمیل مشکوک را که از آنها درخواست اطلاعات محرمانه میکند، بلافاصله گزارش دهند تا از دامنه گستردهتری از کلاهبرداریها جلوگیری شود.»
باید کاسبان آگاه شوند
مریم بهره وری، مسئول تأمین دستگاههای کارتخوان در یک شرکت خصوصی است. او به «شهروند» می گوید که در برابر کلاهبرداریهایی که با بهانه به روز رسانی دستگاهها صورت میگیرد، چه اقداماتی انجام داده اند تا کاسبان و صاحبان کسبوکارها از این نوع تهدیدات در امان بمانند؟
«یکی از اولویتهای ما همواره اطلاعرسانی به صاحبان کسبوکارها در خصوص این کلاهبرداریها است. ما همواره به کاسبان هشدار میدهیم که هیچگاه از طریق تماسهای تلفنی یا پیامکهایی که بهطور ناخواسته دریافت میکنند، دستگاههای خود را به خدمات غیررسمی ارسال نکنند. علاوه بر این، ما با ارائه آموزشهای آنلاین و توزیع بروشورهای اطلاعاتی بهصورت دورهای سعی داریم کاسبان را از خطرات موجود آگاه کنیم. همچنین، شرکت ما در فرآیند به روز رسانی و تعمیر دستگاههای کارتخوان تنها از طریق نمایندگان مجاز خود و بهصورت مستقیم با کاسب تماس میگیرد. کاسبان میتوانند از طریق شماره تلفنهای موجود در وبسایتهای رسمی شرکتهای خدماتدهنده از صحت تماسها و درخواستها اطمینان حاصل کنند. اگر کسی ادعای بروز رسانی یا تعمیر دستگاه را داشت، کاسب باید پیش از هر اقدامی هویت فرد تماسگیرنده را بهدقت بررسی کند و از ارسال دستگاه بهصورت غیررسمی خودداری نماید.
او به کاسبان توصیه می کند که در صورت مواجهه با درخواستهای مشکوک در خصوص به روز رسانی دستگاه کارتخوان خود، ابتدا از صحت تماس اطمینان حاصل کنند و در صورت دریافت پیامک یا تماس تلفنی مشکوک، هیچگاه اطلاعات حساس خود را در اختیار فرد تماسگیرنده قرار ندهند. همچنین هیچگاه نباید به لینکهای ارسالشده در پیامکها یا ایمیلهای مشکوک اعتماد کنند. کاسبان میتوانند از نمایندگان رسمی شرکت های خدماتدهنده درخواست کنند تا در صورت نیاز به به روز رسانی دستگاهها، این خدمات بهطور حضوری انجام گیرد. همچنین، کاسبان باید از قراردادهای معتبر و ثبتشده با شرکتهای خدماتی استفاده کنند تا در صورت بروز هر گونه مشکل، مسیر قانونی را برای پیگیری انتخاب کنند. در صورت وقوع کلاهبرداری، کاسبان میتوانند با مراجعه به پلیس فتا، شکایت خود را ثبت کنند. تیمهای ما با بررسی دقیق اطلاعات و مستندات موجود، اقدامات لازم را برای شناسایی و دستگیری کلاهبرداران انجام خواهند داد. همچنین، در صورتی که کاسبان در مورد صحت تماسها یا پیامکها دچار شک و تردید شوند، میتوانند از پلیس فتا مشاوره بگیرند تا از خطرات احتمالی جلوگیری کنند.
امنیت مالی کسبوکارها را تضمین کنیم
کلاهبرداری به بهانه به روز رسانی دستگاههای کارتخوان تهدیدی جدی برای صاحبان کسبوکارها است. با افزایش آگاهی کاسبان و استفاده از روشهای ایمن برای خدمات مربوط به دستگاههای کارتخوان، میتوان از وقوع این نوع کلاهبرداریها جلوگیری کرد. اقدامات پیشگیرانه، آگاهی از حقوق قانونی و استفاده از خدمات معتبر و رسمی، میتواند امنیت مالی کسبوکارها را در برابر چنین تهدیداتی تضمین کند.
هوشیار باشید
پلیس فتا همواره بهطور فعال در حال پیگیری جرائم سایبری، بهویژه کلاهبرداریهایی است که از طریق دستگاههای کارتخوان و اطلاعات مالی مردم صورت میگیرد. در این خصوص، یکی از مهمترین اقدامات پلیس، آگاهسازی عمومی و اطلاعرسانی به مردم است.
پلیس فتا در این زمینه کمپینهای مختلفی را از طریق رسانهها و شبکههای اجتماعی برگزار میکند و هشدارهایی در خصوص نحوه شناسایی کلاهبرداران به صاحبان کسبوکار میدهد.
سردار داوود معظمی گودرزی، رئیس پلیس فتا به صاحبان کسب و کار هشدار می دهد و می گوید: کلاهبرداران با بهانه بهروزرسانی دستگاه کارتخوان، اطلاعات بانکی را سرقت میکنند.
با پیشرفت روزافزون استفاده از ابزارهای دیجیتال در زندگی روزمره، تهدیدات فضای سایبری نیز به طور فزایندهای گسترش یافته است. مجرمان سایبری که از روشهای پیچیده برای بهرهبرداری از بیاحتیاطی کاربران و کسبوکارها استفاده میکنند، حالا با ترفندی جدید به سراغ صاحبان دستگاههای کارتخوان رفتهاند.
سردار داوود معظمی گودرزی، با اعلام این خبر از صاحبان کسبوکارها خواست تا در برابر شیوههای نوین کلاهبرداری هوشیار باشند.
اومی گوید: «مجرمان سایبری با تماسهای تلفنی جعلی خود را بهعنوان پشتیبان دستگاههای کارتخوان معرفی کرده و به صاحبان کسبوکار اعلام میکنند که برای بهروزرسانی نرمافزار دستگاه کارتخوان، کدی از طریق پیامک ارسال خواهد شد.
سپس از آنان خواسته میشود که این کد را برایشان قرائت کنند. اما در حقیقت، این کد، کلید فعالسازی نرمافزارهای بانکی است که مجرمان میتوانند از آن برای دسترسی به حسابهای بانکی افراد استفاده کرده و موجودی آنها را تخلیه کنند.»
کاسبان باید در اولین گام، از منابع معتبر و رسمی برای به روز رسانی و تعمیر دستگاههای کارتخوان استفاده کنند.
هیچگاه نباید اطلاعات حساس خود را در اختیار افرادی قرار دهند که خود را بهعنوان نمایندگان شرکتهای معتبر معرفی میکنند. به علاوه، در صورت مشاهده هرگونه تماس مشکوک یا پیامکهایی که از آنها درخواست اطلاعات شخصی یا مالی میشود، باید فوراً به پلیس فتا گزارش دهند.
رئیس پلیس فتا از عموم مردم خواست تا در صورت دریافت چنین تماسهایی بلافاصله آن را به پلیس فتا از طریق شماره تلفن ۰۹۶۳۸۰ گزارش دهند تا اقدامات لازم برای شناسایی و دستگیری مجرمان انجام گیرد. پلیس فتا همواره در کنار مردم است تا از وقوع اینگونه جرائم جلوگیری کرده و امنیت سایبری کسبوکارها را تأمین کند.