[حمید رضا خالدی]درحالیکه براساس اعلام راهنمایی و رانندگی ۲۵ تا ۳۰ درصد تصادفات برون‌شهری ناشی از عدم رعایت فاصله طولی و تخطی از سرعت مطمئنه است، رئیس پلیس راهور چندی قبل خبر از آغاز طرح نظارت هوشمند بر رعایت فاصله طولی خودرو‌ها در آزادراه‌ها و بزرگراه‌های کشورداده است. این در حالی است که پلیس بار‌ها اعلام کرده که درصد بالایی از دوربین‌های بین شهری خراب هستند. با این تفاصیل بسیاری معتقدند که این طرح، فقط یک طرح ارشادی است تا رانندگان حساب کار دستشان بیاید و فاصله طولی را رعایت کنند. با این حال رئیس پلیس راهور فراجا در گفت و گو با شهروند این ادعا را رد کرده و تأکید می‌کند که پلیس در اجرای این طرح با هیچ کس شوخی ندارد.
اوایل بهمن ماه بود که سردار سیدتیمور حسینی، رئیس پلیس راهور فراجا با اعلام آغاز طرح نظارت هوشمند بر رعایت فاصله طولی خودرو‌ها در آزادراه‌ها و بزرگراه‌های کشورخبر داد و گفت: : از ۱۰ بهمن‌ماه، به کمک سامانه‌های هوشمندی که در طول آزادراه‌ها و بزرگراه‌ها نصب شده‌اند، فاصله طولی خودرو‌ها به‌طور دقیق پایش خواهد شد. در مرحله نخست این طرح که تا پایان سال جاری (۲۹ اسفندماه) ادامه خواهد داشت. تنها پیام‌های ارشادی و تذکرات به رانندگانی که فاصله ایمن را رعایت نکرده‌اند ارسال می‌شود. اما از ابتدای فروردین ۱۴۰۴، جریمه‌های قانونی مطابق آیین‌نامه راهنمایی و رانندگی برای خودرو‌هایی که فاصله طولی را رعایت نمی‌کنند، اعمال خواهد شد.
اجرای یک طرح به زبان ریاضی
سرهنگ احمد کرمی اسد با تأکید بر اینکه عدم رعایت فاصله طولی یکی از عوامل اصلی بروز تصادفات در معابر برون‌شهری است «شهروند» می‌گوید: با این حال در گذشته ما به خاطر اینکه ابزار‌های مناسبی برای شناسایی، امکان ثبت و جریمه این رانندگانی که فاصله طولی را رعایت نمی‌کردند، وجود نداشت، اما الان ما این امکان را در اختیار داریم. بنابراین تصمیم گرفته شد تا برای کنترل این تخلف که بخش اعظمی از تصادفات و تخلفات رانندگی را شامل می‌شود، اقدام کنیم. وی در خصوص نحوه محاسبه فاصله طولی بین دو خودرو نیز می‌گوید: ما در راهنمایی و رانندگی اصلی داریم به نام اصل ۲ ثانیه، یعنی خودرو پشت سری با خودرو جلویی۲ ثانیه فاصله زمانی داشته باشد. به زبان ساده اگر خودروی جلویی از یک تابلو عبور می‌کند ماشین پشتی ۲ ثانیه بعد از آن تابلو بگذرد. این می‌شود فاصله مطمئنه. وی همچنین به روش دیگری برای سنجش فاصله طولی بین دو خودرو اشاره کرده و می‌گوید: یکی از دیگر روش‌ها محاسبه فاصله بین دو خودرو این است که سرعت خودرو را بر ۱۰ تقسیم کرده و عدد حاصل را در خودش ضرب کنید. به‌عنوان مثال، اگر سرعت شما ۸۰ کیلومتر بر ساعت باشد، فاصله ایمن شما با خودروی جلویی باید ۱۰/۸۰ = ۸ و ۸*۸ = ۶۴ متر باشد.
وی با ذکر اینکه رعایت این فاصله به ویژه در شرایط زمستانی و در محور‌هایی که احتمال کاهش دید یا لغزندگی سطح جاده وجود دارد، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند می‌گوید: به همین دلیل هم هست که برای جاده‌های لغزنده و روز‌های بارانی باید نصف این عدد را هم به آن اضافه کرد.
با دوربین‌های جدید؟
اما آیا برای اجرای این طرح پلیس از دوربین‌های نظارتی جدیدی استفاده می‌کند؟ سؤالی که کرمی اسد در پاسخ به آن می‌گوید: نه.. قرار نیست دوربینی در جاده‌ها برای این منظور نصب شود... همانطور که می‌دانید دوربین‌های جاده‌ای براساس فاصله بین دو دوربین سرعت متوسط را می‌سنجند. یعنی اگر فاصله بین دو دوربین x متر باشد، براساس برنامه دوربین‌ها، خودروی شما باید با سرعت مجاز در یک زمان مشخص فاصله بین این دو دوربین را طی کند. در چنین شرایطی اگر در زمان کمتری این فاصله را بروید، حکایت از آن دارد که سرعت خودروی شما با سرعت غیرمجاز به دوربین دوم رسیده است! حالا ما برای اجرای طرح فاصله طولی، آمده‌ایم و یک خط کد‌نویسی به این برنامه اضافه کرده‌ایم تا اگر خودروی پشتی کمتر از دو ثانیه به دوربین رسید، عکس آن را بگیرد تا اعمال قانون شود.
رئیس پلیس راه راهور فراجا در مورد تأثیر خرابی بخش زیادی از دوربین‌های جاده‌ای روی اجرای این طرح نیز می‌گوید: اولاً که دوربین‌های خراب ما آنقدر‌هایی نیستند که ادعا می‌شود. ثانیاً این مسأله ربطی به خرابی تعدادی از دوربین‌ها ندارد. بلکه کافی است همان تعداد دوربینی که فعال هستند این طرح را انجام دهند. اگر راننده‌ای سرعت بالایی داشته باشد، حتی اگر یک یا چند دوربین هم خراب باشد، بالاخره یکی از آن‌ها مطابق قاعده ۲ ثانیه، تخلف وی را ثبت و اعلام می‌کند.
اما به گفته کرمی اسد، در حال حاضر این طرح به صورت آزمایشی و ارشادی در حال اجراست و در صورتی که راننده‌ای فاصله طولی را رعایت نکند فقط برای وی پیامک اخطار ارسال می‌شود. وی در این خصوص می‌گوید: در همین خصوص از زمان آغاز این طرح یعنی اواسط بهمن ماه تا امروز، بیش از ۲۰۰ هزار پیامک ارشادی برای راننده‌هایی که فاصله طولی را رعایت نکرده‌اند ارسال شده است. با توجه به اهمیت این طرح، آیا قرار است بعد از جاده‌های بین شهری، در بزرگراه‌ها و معابر شهری هم اجرا شود؟ کرمی اسد در این خصوص می‌گوید: این طرح فقط در جاده‌ها قابلیت اجرایی شدن را دارد وگرنه در معابر شهری به خاطر ترافیک‌ها و سرعت‌های پایین عملاً چندان کارایی نخواهد داشت.
زمان اجرای جدی طرح
رئیس پلیس راهور فراجا چندی قبل گفته بود که این طرح از آغاز سال جدید به صورت رسمی کلید خواهد خورد و رانندگان متخلف جریمه خواهند شد. با این حال کرمی اسد در مورد زمان دقیق اجرای این طرح می‌گوید: هنوز چیزی به ما ابلاغ نشده است. اما احتمالاً از آغاز سال نو و همزمان با سفر‌های نوروزی این طرح به شکل رسمی اجرایی شود. اگر اینگونه نشود، قطعاً اجرای آن به بعد از زمان تعطیلات نوروزی و آغاز سال کاری موکول خواهد شد.
رئیس پلیس راه راهور در پایان با تأکید مجدد براینکه رعایت فاصله طولی مناسب، پیشگیری از تصادفات و حفظ ایمنی جاده‌ها را تضمین می‌کند می‌گوید: باز هم لازم است که تکرار کنم رعایت این نکته به رانندگان زمان کافی برای واکنش در شرایط غیرمنتظره می‌دهد برای همین از رانندگان درخواست می‌کنیم تا به شیوه‌ای رانندگی کنند که فاصله ایمن بین خودرو‌ها پر نشود تا جان خود و خانواده شان به خطر نیفتاد.