[ شهروند ] [عبدالباسط انصاری] نخستین دور تحریمهای ضدایرانی در دولت ترامپ، شامگاه پنجشنبه علیه صنعت نفت ایران اعمال شد. وزارت خزانه داری آمریکا با صدور بیانیهای اعلام کرد یک شبکه بینالمللی صادرات نفت توسط ایران به چین را هدف تحریمهای تازه خود قرار داده است. اعمال این تحریمها را باید در راستای اجرایی کردن یادداشت اجرایی اخیر رئیسجمهور آمریکا که از آن بهعنوان احیای کارزار فشار حداکثری تعبیر شد، تحلیل کرد. وزارت خزانه داری آمریکا نیز صراحتا این مسئله را در بیانیه خود مورد تأکید قرار داده است. بر این اساس و با وجود ادعای ترامپ مبنی بر تردید در امضای یادداشت فوق و ترجیح توافق با ایران، بهنظر میرسد هدفگذاری دولت جدید آمریکا، دستیابی به توافق برای محدودکردن حداکثری برنامه هستهای ایران با کمترین امتیازدهی ممکن است. در ادامه نگاهی به تحریمهای تازه دولت آمریکا علیه ایران و اهداف ترامپ از فشار بر ایران در سال پایانی برجام خواهیم داشت:
تحریمهای ضدایرانی تازه آمریکا شامل چه مواردی است؟
دفتر کنترل داراییهای خارجی وزارت خزانه داری آمریکا در تحریم ضدایرانی تازه خود پروژه به صفر رساندن صادرات نفت ایران را مجددا در دستور کار قرار داده است. ایسنا درباره جزئیات تحریمهای تازه علیه ایران به نقل از خزانه داری و وزارت خارجه آمریکا آورده است: «طبق بیانیه تارنمای وزارت خزانهداری آمریکا، «شرکتهای مربوط به حوزه کشتیرانی، انرژی، نفت و همچنین کشتیهای ناوگان سایه» ایران آماج تحریمهای غیرقانونی تازه قرار گرفتهاند. وزارت امور خارجه آمریکا نیز در بیانیهای جداگانه مدعی شد «اقدامات کنونی، شبکهای بینالمللی که درآمدهای غیرقانونی را به ارتش ایران هدایت میکند»، هدف قرار داده است. این شبکه برای تسهیل ارسال میلیونها بشکه نفت غیرقانونی ایران به چین برای تأمین مالی ستاد کل نیروهای مسلح ایران از طریق شرکت اصلی سپهر انرژی تعیین شده است. عواید این فروش از گروههای تروریستی و نیابتی ایران حمایت میکند».
لغو معافیت تحریمی عراق
در پی تشدید اقدامات تحریمی ضدایرانی، برخی منابع از احتمال لغو معافیت خرید گاز ایران توسط کشور عراق برای تامین صنعت برق این کشور خبر میدهند. این مسئله به صراحت در بیانیه اخیر خزانه داری آمریکا اشاره نشده است اما هفته قبل جو ویلسون از جمهوریخواهان تندرو کنگره مدعی شد ترامپ بهزودی معافیت تحریمی عراق برای خرید گاز از ایران را لغو میکند. راشاتودی به نقل از برخی مقامات عراقی ناشناس، از نگرانی بغداد در این رابطه خبر داده است. هرچند السودانی نخستوزیر عراق درباره استفاده از معافیت تحریمی خرید گاز از ایران در شرایط فعلی سخن گفته اما بر توقف این اقدام در سال 2028 نیز تأکید کرده است. احتمالا در مرحله بعدی تشدید تحریمها، این معافیت نیز برای تنگتر کردن حلقه تحریم و فشار ارزی علیه ایران، لغو خواهد شد.
انداختن توپ در زمین ایران و مقصرنمایی تهران
سخنان ترامپ حین امضای یادداشت اجرایی اخیر را باید در چارچوب سناریوی متهم کردن ایران به عدمتمایل به مذاکره و مقصرنمایی از جمهوری اسلامی در افکار عمومی داخلی و منطقه ارزیابی کرد. ترامپ در عین توجیه کردن تشدید فشار علیه ایران، مرتبا بر نگرانی از ساخت سلاح اتمی توسط کشورمان تأکید کرد، آن را مهمترین و تنها دغدغه خود خواند و همچنین از آمادگی برای تعامل و گفتوگو با ایران حتی در سطح سران سخن گفت تا در کنار تشدید فشار، بازی مقصر جلوه دادن ایران را نیز تکمیل کند.
بازطراحی استراتژی چماق و هویج
احیای سیاست فشار حداکثری توأم با پالس نمایشی برای مذاکره بدون هیچ اقدام واقعی و چراغ سبز جدی از جنس کاهش فشار یا افزایش معافیتهای تحریمی را میتوان به نوعی بازطراحی استراتژی چماق و هویج قلمداد کرد با این تفاوت که این بار حتی از یک هویج(تشویق ظاهری و جلب نظر برای مذاکره) خبری نیست و صرفا چماق(ابزار فشار و برخورد) روی سر ایران قرار داده شده است. وادار کردن جمهوری اسلامی به پذیرش توافق از طرق تشدید فشار حداکثری و استفاده از چماق مکانیسم ماشه قریب 9 ماه مانده به پایان مهلت قطعنامه 2231 و بند غروب 10 ساله برجام هدف اصلی ترامپ است. ترامپ در رویکرد جدید خود نسبت به ایران و بعضا دیگر کشورها، درصدد تحمیل توافقهای بزرگ با کمترین امتیازدهی و بیشترین سود است تا چهره مقتدری از خود و آمریکا در جهان به نمایش بگذارد و به هدف مهار رقبا نیز دست یابد.