اسدالله علم، وزیر دربار و از نزدیکترین چهره‌ها به محمدرضا شاه، تنها رجل سیاسی دوران پهلوی دوم است که خاطرات خود از ١٠ سال همنشینی نزدیک با شخص شاه و خاندان پهلوی را مکتوب کرده است. این تقریرات در ٧ جلد تحت عنوان «یادداشت‌های علم» به چاپ رسیده‌اند و ما در این ستون به تناوب این یادداشت‌ها را مرور می‌کنیم.
کلک انگلیس، عقل اقبال!
دکتر منوچهر اقبال رئیس شرکت ملی نفت، یک هلی‌کوپتر می‌خواست به مناسبت تولد اعلیحضرت تقدیم کند و شاهنشاه رد کرده و فرموده بودند نگاهداری آن مشکل است. بازهم دکتر اقبال اصرار کرد، به این جهت من هم اصرار کردم که موضوع نگهداری را کمپانی سازنده تعهد می‌کند و مسئله‌ای نیست کـه بـه ایـن جهت آن را رد بفرمایید. فرمودند: «من می‌دانم انگلیسی‌ها یا حتی عوامل انگلیس به او فشار می‌آورند که این کار را بکند، منتها خودش نمی‌فهمد! می‌خواهند که اول من این هلیکوپتر را داشته باشم و کم کم آن را به ارتش بقبولانند.»53.10.3

نوکران باهوش اما پدرسوخته
روزنامه لوموند و هرالد تریبیون که برائت امیرهوشنگ دولو [از اتهام قاچاق هروئین] را نوشته بودند به عرض رساندم. شاهنشاه خوشحال شدند، فرمودند: «پیام دیروز را به نخست‌وزیر دادی؟» عرض کردم بلی دادم. فرمودند: «چه گفتی؟» عرض کردم، گفتم لازم نیست شما اقدامی بکنید. این مطلب اصولاً مهم نیست، به علاوه ما می‌دانستیم که این کار بالاخره روشن می‌شود، گو این‌که یک عده از اول خیلی بی‌جهت دستپاچه شده بودند. فرمودند: «فهمید؟» عرض کردم، بیش از فهم، خیلی هم دستپاچه شد. خیلی خیلی خندیدند. فرمودند: «بیهوش که نیست!» گو این که پدرسوخته است، منتها شاه چه تحملی دارد... سال گذشته به سنت موریتز (سوئیس) عريضه عجیبی عرض کردم و تا آن جا که اطلاع داشتم پته آقایان را بنابر وظیفه چاکری خودم نسبت به شاه بر باد دادم. عرض کردم مگر ممکن است اشخاصی فراماسون باشند، انترناسیونال باشند، عضو سیا باشند، بهایی باشند و باز هم علاقه‌مند به کشور؟ انگار عریضه من به دست شاهنشاه نرسیده است، هرگز به روی من نیاوردند.

ولخرجی‌های‌ مادر علیاحضرت
عرض کردم فریده خانم (مادر شهبانو) را دیشب دیدم. به من اعتراض کردند چرا این قدر کار می‌کنید؟ شاهنشاه خندیدند. فرمودند: «عاقل‌تر از آن است که به شهبانو چیزی بگوید، به‌خصوص که این همه در ناز و نعمت است.» عرض کردم مخارج سفر ترکیه ایشان با آن که مهمان بودند، 200 هزار تومان شد. فرمودند: «عیب ندارد، این ریخت و پاش‌ها را باید تحمل کرد. چیزی که هست علیاحضرت می‌گویند شما که می‌کنید بد است، اما من که برای یک عده می‌کنم عیبی ندارد.» عرض کردم علیاحضرت هم اینطور نمی‌فرمایند، ولی قدری در راه عوام‌فریبی افتاده‌اند. حق هم دارند، چون مادر ولیعهد است و به هر صورت مسلم است که بعد از شاهنشاه دردسر زیاد خواهند داشت.51.9.22