گروه حوادث| بازار تهران نشانه خوبی برای شعله‌های آتش است. حادثه روز دوشنبه پاساژ آهن در بازار تهران یکی از چند آتش‌سوزی است که در سال جدید بازار را داغ کرده است. آتش مرگباری که به جان یک ساختمان 4 طبقه در خیابان پامنار افتاد و با مرگ یکی از کسبه‌ها و گدای بخت‌برگشته‌ای پایان یافت. یک‌میلیارد خسارت به پاساژی با مساحت 350 مترمکعب. علت حادثه همچنان تحت بررسی است. اما نکته قابل توجه این است که در محدوده بازار پاساژهایی با متراژهای بزرگتری هم وجود دارند که به دلیل عدم رعایت ایمنی هر روز و هر لحظه حاضر هستند تا میزبان خوبی برای شعله‌های آتش باشند.
آتش به جان پاساژ آهن افتاد
قفل بزرگی به در پاساژ زده‌اند. حسین سرایدار همان پاساژی است که دیروز طعمه حریق شد. به خاطر مرگ یکی از کسبه‌های پاساژ که دیروز در سانحه آتش‌سوزی جانش را از دست داد سیاه پوشیده است. پریشان‌احوال است از صبح هر که به او رسیده جویای ماجرا شده. به او نزدیک می‌شوم و با یک خسته نباشید سر صحبت را باز می‌کنم. می‌گوید: دیروز شیفتش نبوده و ساعت 11 با او تماس گرفته‌اند و او را در جریان گذاشته‌اند. تا چند متر آن‌طرف‌تر می‌توان بوی سوختگی را حس کرد.
حسین می‌گوید: پاساژ 86 مغازه دارد که فقط 11 تا از آنها باز بوده و بقیه به خاطر مالیات بسته بودند. از افرادی که در زمان حادثه در پاساژ بوده‌اند 2 نفرشان در بیمارستان هستند. در همین لحظه یکی از باربرهای بازار نزدیک می‌شود و می‌گوید: خودم دیروز این‌جا بودم. ناگهان شعله‌های آتش از مغازه انتهای پاساژ بیرون زد و در عرض چنددقیقه آن‌قدر زیاد شد که باورکردنش سخت بود. همه کسبه‌ها فریاد زنان از مغازه‌ها خارج شدند. اما افرادی که در طبقات بالا بودند در میان دود و آتش گرفتار شدند. تنها کاری که از دستمان برمی‌آمد این بود که با آتش‌نشانی تماس بگیریم. از حسین در باره افراد جان‌باخته حادثه می‌پرسیم. او می‌گوید: خدا بیامرزد حاج سیدمحمد بنی‌طبا را او یکی از کسبه‌های خوب پاساژ بود که دیروز جان باخت. حاج محمد مغازه‌اش طبقه دوم بود انگار وقتی قصد داشته از مهلکه فرار کند در همان لحظه شعله‌های آتش باعث ذوب شدن سیم‌های برق شده و یکی از همین کابل‌های برق به رویش سقوط کرده و باعث مرگش شده. مرد نگهبان درحالی‌که دستی به ریش‌های مشکی رنگش می‌کشد ادامه می‌دهد: بنده خدای دیگری هم که جان باخت، گدایی بود که هرازگاهی برای جمع کردن پول به پاساژ می‌آمد. آن روز هم بخت‌برگشته برای گرفتن پول آمده بود که در راه‌پله‌های دود گرفته خفه شد. خدا به بقیه رحم کرد اگر آتش‌نشانی به دادشان نمی‌رسید افرادی که در طبقات بالا بودند از ترس سوختن در آتش خود را به پایین پرت می‌کردند و فاجعه‌ای مثل خیابان جمهوری اتفاق می‌افتاد. وقتی با حسین درحال صحبت کردن هستیم هر چند دقیقه یک‌بار یکی از کسبه‌های پاساژ می‌آید و قصد دارد به مغازه‌اش برود اما حسین به هیچ‌کدامشان اجازه ورود نمی‌دهد و می‌گوید: مأموران گفته‌اند تا اطلاع ثانوی هیچ‌کس اجازه ورود به ساختمان را ندارد. حسین این حرف‌ها را می‌گوید و از کسبه می‌خواهد به مسجد نزدیک پاساژ بروند و در جسله‌ای که قرار است آن‌جا برگزار شود شرکت کنند. انگار قرار است برای راه‌اندازی پاساژ کسبه‌ها دست‌به‌دست هم بدهند. در میان افرادی که به پاساژ مراجعه می‌کنند چندنفری هم جزو کسبه‌هایی هستند که دیروز توسط آتش‌نشانی نجات یافتند. از یکی از این کسبه‌ها ماجرا را می‌پرسیم می‌گوید: علی پیرایی یکی از افرادی است که با تلاش آتش‌نشانان قبل از این‌که خود را از طبقه چهارم به زمین پرتاب کند نجات یافت. او که هنوز در شوک حادثه قرار دارد به «شهروند» درباره حادثه می‌گوید: ساعت از 10 گذشته بود و من در مغازه‌ام نشسته بودم که ناگهان متوجه دود سیاه و غلیظی شدم که از قسمت هم‌کف به سمت بالا می‌آمد. وقتی چشمم به حجم دود افتاد، متوجه آتش‌سوزی شدم. حجم دود و آتش به‌حدی بود که نمی‌توانستیم از راه‌پله‌ها خودمان را نجات دهیم. تنها راه نجاتمان پنجره‌ها بود وقتی خودمان را به لبه پنجره‌ها رساندیم خودروهای آتش‌نشانی هم به محل رسیدند و با کمک نردبان ما را نجات دادند. یکی دیگر از کسبه نیز می‌گوید: وقتی پاساژ آتش گرفت من جزو اولین نفراتی بودم که سریع فرار کردم و به خیابان رسیدم. شعله‌های آتش خیلی سریع همه جا را فرا گرفت. حتی فکرش را هم نمی‌کردیم به همین راحتی زندگی‌مان دود شود. حالا امیدواریم فرجی شود و ما دوباره بتوانیم کارمان را آغاز کنیم.
یک‌میلیارد خسارت
احمد دنیامالی رئیس کمیسیون حمل‌ونقل و عمران با بیان این‌که حدود خسارت حریق یک‌میلیارد ریال است، گفت: علت نهایی این موضوع درحال بررسی است. به گفته دنیامالی مساحت کل زیربنای محل حریق زده حدودا 1100 مترمربع و مساحت آن 350 متر مربع است که وسعت تقریبی هر طبقه حدودا 250 متر مربع شامل 85 واحد و در هر طبقه 15 واحد و یک طبقه منفی با هشت واحد است.
ایمنی فقط یک لطیفه است
حادثه‌ای که دیروز در پاساژ آهن رخ داد یکی از چند حادثه آتش‌سوزی بود که در سال جدید بازار به خود دیده بود. معصومه‌آباد رئیس کمیته ایمنی شورای شهر تهران با اشاره به آمار 9 ماه ابتدایی سال 92 می‌گوید: 100 حریق تجاری و کسبی در منطقه بازار به وجود آمد که 58/23درصد کل حریق‌های تجاری و کسبی تهران است. در حادثه دیروز از 200 مغازه اطراف محل حریق یک کپسول آتش‌نشانی وجود نداشته است. وقتی به سراغ دیگر کسبه‌های پامنار می‌رویم آنها از نبود ایمنی لازم حرف به میان می‌آورند. حسن کارگر جوانی است که در یکی از مغازه‌های بازار کار می‌کند. او می‌گوید: متأسفانه هیچ‌کدام از مغازه‌های این راسته کپسول آتش‌نشانی ندارند. حسن درحالی‌که با دست به یک ساختمان 2 طبقه که هنوز آثار سوختگی روی دیوارهایش مشخص است اشاره می‌کند، می‌گوید: 2سال پیش بود که همین ساختمان آتش گرفت. مغازه ما هم در زیر این ساختمان بود و به خاطر این‌که کپسول آتش‌نشانی نداشتیم خسارت زیادی دیدیم از آن ماجرا به بعد همیشه در مغازه 3 کپسول آتش‌نشانی داریم. اما متأسفانه هیچ‌کدام از کسبه‌ها ایمنی را رعایت نمی‌کنند و هر وقت درباره ایمنی با آنها صحبت می‌کنیم فقط لبخند می‌زنند انگار برایشان لطیفه تعریف می‌کنیم.
آتش‌نشانی و ایمنی یک ساختمان
می‌دانستید که آتش‌نشانی می‌تواند ساختمان غیر ایمن را ایمن‌سازی کند. معصومه‌آباد رئیس کمیته ایمنی شورای شهر تهران با اشاره به وجود قانونی مبنی بر این‌که سازمان ایمنی و آتش‌نشانی اختیار دارد ساختمان غیرایمن را ایمن‌سازی کند و 15درصد از هزینه ایمن‌سازی از آن ساختمان گرفته شود، گفت: به علت موازی‌کاری‌های موجود این اقدام صورت نمی‌گیرد اما باید قانونی وجود داشته باشد که شهرداری بتواند اگر ساختمانی ناایمن است اجازه فعالیت به آن ندهد. این درحالی است که ما بارها شاهد بوده‌ایم که از طریق آتش‌نشانی به واحد‌هاي تجاری که به لحاظ ایمنی دچار مشکل هستند تذکر داده شده است و درحادثه روز گذشته در بازار تهران تا 200 مغازه در اطراف این مجتمع تجاری حتی یک سوله آتش‌نشانی وجود نداشته است. وی ادامه داد: در همه حوادثی که رخ می‌دهد شاهدیم که پیش از آن تذکرات داده شده است اما متأسفانه قانونی برای تعطیلی این مراکز وجود ندارد درحالی‌که در ماده 1332 قانون شهرداری‌ها پیش از این، این اجازه از طریق شهرداری به آتش‌نشانی داده شده بود كه کارگاه‌هايی که غیر ایمن هستند توسط خود سازمان آتش‌نشانی ایمن‌سازی شوند و سپس 15درصد به مبلغ هزینه شده اضافه کنند و از مالک دریافت کنند اما تاکنون اجرایی نشده است.