ارتشبد حسین فردوست، دوست دوران کودکی محمدرضا پهلوی و رئیس دفتر اطلاعات او، پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران ماند و خاطرات خود از دوران مجالست با شاه، خاندان و دولتمردان رژیم پهلوی را به رشته تحریر درآورد. خاطرات فردوست تحت عنوان «ظهور و سقوط سلطنت پهلوی» منتشر شده است که در این ستون به تناوب برخی را مرور میکنیم.
اینتلیجنس سرویس(2)
در سالهای جنگ جهانی دوم، انگلیسیها به ایجاد یک سرویس ویژه فعال دست زدند به نام اس.او.ای یا «سرویس عملیات ویژه» که تابع سازمان اطلاعات نظامی انگلیس بود. کار این سرویس فعالیت در سراسر جهان به منظور ایجاد هستههای اطلاعاتی و سیاسی و پارتیزانی علیه آلمانها بود. این سرویس در ایران فعالیت درجه اول داشت و به خصوص در مناطق عشایری (قشقاییها، بختیاریها و خوزستانیها) که آلمانها سعی در رخنه داشتند، نفوذ جدی به دست آورد. همین نفوذ پایهای شد برای فعالیت بعدی سرویس اطلاعاتی انگلیس در ایران... در امآیسیکس هر قسمت از جهان (مثلاً آفریقای شمالی، جنوبی، مرکزی) دارای یک رئیس است. هر کشور دارای یک شعبه است و اگر کشور کوچک و بیاهمیت باشد، چند کشور دارای یک شعبه هستند. پرسنل هر شعبه کارشناسان طراز اول شعبه مربوطه هستند و باید به زبان کشور فوق تسلط پیدا کنند. یک کارمند امآیسیکس تقریباً 20 سال از خدمتش را در شعبه میگذراند و تغییر شغل برای او بسیار دشوار است و انگیزههای لازم نیز ایجاد میشود که شعبه را ترک نکند. بنابراین، به تدریج فرد در حوزه کار خود در عالیترین سطح تخصص پیدا میکند. این اصل را نیز من بعدها کوشیدم در «دفتر ویژه» و ساواک و بازرسی پیاده کنم، هرچند در ایران بسیار دشوار بود. کارمند در 20 سال خدمت خود در شعبه هر بار 4 سال در کشور مربوطه خدمت میکند (پرسنل در صحنه) و سپس مدتی در ستاد مرکزی شعبه کار میکند. برای مثال یک کارمند شعبه ایران یک دوره 4 ساله در ایران است و پس از مراجعت به انگلستان محل خدمتش شعبه ایران تعیین میشود. او ممکن است مثلاً پس از 6 سال مجدداً برای یک دوره 4 ساله دیگر به ایران اعزام شود. به این ترتیب، فرد کاملاً بر مسائل شعبه مربوطه تسلط و از جمیع جهان شناخت دارد. به همین خاطر برخی از آنها پس از بازنشستگی مشاغل عالی دانشگاهی و تحقیقی پیدا میکنند. موارد ارتقاء استثنایی است و ممکن است فرد پس از 20 سال خدمت در شعبه ایران رئیس اداره خاورمیانه شود و 10 سال دیگر هم در این پست خدمت کند. این استثنایی است و معمولا حداکثر مقامی که یک کارمند سازمان میتواند به آن برسد ریاست شعبه است و سپس بازنشسته میشود. بنابراین، کارمندی که رئیس شعبه ایران است یک مقام مهم محسوب میشود و افتخار بزرگی برای اوست.