حسگر خورشیدی ماهواره، دستگاهی است که برای اندازهگیری و ردیابی تابش خورشید به کار میرود. این حسگر معمولاً در ماهوارهها و فضاپیماها برای نظارت بر وضعیت انرژی و جهتگیری به کار میرود. به عبارت دیگر، این حسگرها میزان تابش خورشید را اندازهگیری کرده و کمک میکنند تا سیستمهای انرژی خورشیدی ماهواره (که معمولاً از پنلهای خورشیدی استفاده میکنند) به درستی کار کنند و همچنین اطلاعاتی در مورد موقعیت خورشید در مدار ماهواره فراهم کنند. یک شرکت دانشبنیان داخلی مدتهاست با توسعه حسگرهای خورشیدی مسیر خودکفایی کشور در این حوزه را همواره کرد و در حال حاضر از این ابزار در ماهوارههای نور یک و ۲، چمران، فجر، کوثر و هدهد استفاده شده است.
این حسگرها در واقع از پنلهای خورشیدی برای تأمین انرژی ماهوارهها استفاده میکنند و به عنوان یکی از اجزای اصلی سیستمهای برقرسانی ماهوارهها محسوب میشوند. در این زمینه، ایران به دنبال توسعه فناوریهای بومی برای کاهش وابستگی به تکنولوژی خارجی بوده است. حسگرهای تولید شده در داخل قادر هستند راستای بردار موقعیت خورشید را در دستگاه مختصات منطبق بر بدنه خود محاسبه کنند. اطلاعات موقعیت خورشید استخراج شده از حسگر خورشیدی میتواند به منظور جهتیابی در فرایند کنترل وضعیت ماهواره مورد استفاده قرار گیرد. این میان ماهوارههایی مانند امید، رصد، نور، و ظفر از جمله پروژههای موفق ایران در زمینه ماهواره هستند که از حسگرهای خورشیدی برای تأمین انرژی مورد نیاز خود استفاده میکنند.