احمدرضا دالوند گرافیست

ايران به واسطه موقعيت جغرافيايى از سه تمدن و فرهنگ چين، هند و اروپا استفاده كرده و اندوخته‌هايى بر ادب و علم و هنر خود افزوده و در مقابل توانسته است آن تمدن‌ها را از فرهنگ خود بهره‌مند  سازد.
یک) صنعت صحافى و تجليد ايرانى در عهد صفويه، نه‌تنها مورد تقليد صنعتگران تركيه قرار مى‌گرفت، بلكه در ايتاليا و در ميان صنعتگران ونيزى موبه‌مو تقليد مى‌شد. جالب آنكه از طريق تأثيرى كه صنعت صحافى و تجليد ايرانى در ايتاليا برجاى ‌گذاشت، بسيارى از نقوش شرقى و موضوعات اختصاصى ايرانى به طرح‌هاى اروپايى راه پيدا كرد. از طريق ايتاليا بود كه صنعت صحافى، جلدسازى و طلاكوبى و تزيين جلد ايرانى به اروپا سرايت كرد و در ممالك آن‌جا مورد تقليد واقع شد.
دو) تبريز يكى از مهمترين مراكز صنعت و فن و ازجمله قالیبافى بوده است. ساير مراكز قالیبافى عبارت بودند از: كاشان، همدان، شوشتر، هرات و اصفهان. هر قالى ايرانى يك اثر صنعتى كامل و تركيب متعادلى از طرح ، رنگ و نقش بوده است.
سه ) در آمريكا چندين نمونه عالى از قالى‌هاى ايرانى وجود دارد. دو نمونه معروف در موزه مترو‌پوليتن نيويورك است. يكى در مجموعه «آلتمن» و ديگرى در مجموعه « بلومنتال». نمونه‌هاى عالى ديگر نیز در مجموعه مايرون تيلور Mayron Taylor و پال گتى Paul Getty يافت  مى‌شود.
چهار) قالى بزرگ ترنجى مسجد شيخ صفى اردبيل كه هم اكنون در موزه «ويكتوريا و آلبرت» لندن قرار دارد، طبق كتيبه روى آن  به دستور «مقصود كاشانى» به‌عنوان هديه برای مقبره مذكور بافته شده است (۹۴۶هـ).
پنج) فرآورده‌هاى صنعت منسوجات ايران نيز در قديم به نقاط بسيارى از دنيا صادر مى‌شده است. در اغلب موزه‌هاى معتبر اروپا و آمريكا پارچه‌هايى وجود دارد كه اثر صنعتگران و هنرمندان ايرانى است. در كليساى «سنت ويكتوريا» دستمالى نگهدارى مى‌شود كه با اسلوب ساسانى بافته شده است. پارچه‌هاى ديگرى از دوره ساسانى را در موزه «كوپريونيون» نيويورك و در خزانه كليساى بزرگ «سانس»  sens نگهدارى مى‌كنند.
شش) در موزه «متروپوليتن» نيويورك، يك قطعه كمياب زربافت وجود دارد كه در آن طرح گل و غنچه و برگ نخل به شيوه هنر دوره تيمورى كار شده است. با اين همه  در دوره صفويه است كه عصر طلايى نساجى و بافندگى ايران شروع مى‌شود.
 هفت) در موزه متروپوليتن نيويورك پارچه‌هاى ابريشمى تاريخ‌دار از زمان شاه عباس موجود است كه روى آنها نام بافنده يعنى «حسين»  و تاريخ ۱۰۰۸ هجرى ثبت شده است.
هشت) در موزه «كوپريونيون» نیویورک، دو قطعه پارچه ابريشمى عالى وجود دارد كه روى آن منظره‌اى از داستان ليلى و مجنون ديده مى شود. اين پارچه‌ها از آن روى اهميت دارند كه نام بافنده آنها «غياث» روى آن نقش بسته است. مخمل‌ها و زربفت‌هاى زمان شاه عباس صفوى از عالى‌ترين و زيباترين پارچه‌هايى است كه تاكنون جهان به خود ديده است.