[شهروند] 83 سال پیش در چنین روزی، برابر 8 دسامبر 1941 میلادی، ایالات متحده آمریکا به امپراتوری ژاپن اعلان جنگ داد. این اعلان جنگ 24 ساعت پس از حمله ویرانگر ژاپنیها به بندر استراتژیک پرل هاربر در اقیانوس آرام انجام شد و ورود همهجانبه آمریکا به جنگ جهانی دوم را رسمیت بخشید. جالب آن که 24 سال قبل و در همین تاریخ، یعنی 8 دسامبر 1917 میلادی، ایالات متحده اعلان جنگ مشابهی را به امپراتوری اتریش-مجارستان داده بود تا دخالت این کشور در جنگ بینالملل اول شکل جدیتری به خود بگیرد. اما ورود به جنگ جهانی دوم با ورود به جنگ جهانی اول برای آمریکا با توفیر فراوان همراه بود، چه آنکه در جنگ جهانی اول واشینگتن از سر قدرت و پس از استهلاک طرفهای درگیر وارد جنگ شد، اما در جنگ جهانی دوم این تحقیر حمله ژاپنیها بود که آمریکا را برای ورود به عظیمترین معرکه تاریخ معاصر مجاب کرد.
یورش نظامی، آخرین برگ از دفتر اختلافات دو کشور
یک روز قبل از اعلان جنگ آمریکا به ژاپن، یعنی 7 دسامبر ١٩٤١ میلادی، حدود 400 هواپیمای جنگنده بمبافکن ژاپنی با حمله به پایگاه دریایی ایالات متحده در بندر نظامی پرلهاربر، ٥ ناو جنگی بزرگ آمریکایی را به قعر اقیانوس فرستاده و ٣ ناو دیگر و نزدیک به ٣٥٠ هواپیما را از کار انداختند. در این حمله ٢٤٠٠ نفر از ملوانان نیروی دریایی آمریکا کشته شدند و شمار زخمیها از 10 هزار نفر فراتر رفت. تنش میان واشینگتن و توکیو اما از مدتها قبل آغاز شده بود. موفقیتهای نظامی برقآسای ارتش امپراتوری ژاپن در منطقه هندوچین غافلگیری آمریکاییها را در پی داشت و آنها سعی داشتند با وارد آوردن فشارهای سیاسی- اقتصادی به ژاپن، پیشرویهای نظامی این کشور را کُند کنند. این سیاست واشینگتن با اعلام بیطرفی آمریکا در جنگ منافات داشت و به همین خاطر طیفهای تندرو در بدنه حاکمیت ژاپن خواستار عکسالعمل نظامی در برابر کارشکنیهای ایالات متحده بودند.
اشتباه استراتژیک متحدین، یا غافلگیر کردن آمریکا
در حقیقت هر دو طرف منازعه سعی داشتند درگیری محتوم نظامی را به تعویق بیاندازند و عاقبت این ژاپن بود که تصمیم گرفت از عنصر غافلگیری استفاده کرده و جنگ را آغاز کند. برخی حمله ژاپن به بندر پرل هاربر را بزرگترین اشتباه متحدین یعنی ژاپن و دوستان آن یعنی آلمان و ایتالیا قلمداد کردهاند زیرا باعث شد آمریکا بیطرفی در جنگ را رها کرده و به جبهه متفقین بپیوندد. اما بعدها مشخص شد آمریکا کاملاً آماده ورود به جنگ جهانی بود و مانند جنگ بینالملل اول انتظار میکشید تا طرفهای درگیر به میزان لازم از توان و قدرت یکدیگر بکاهند. در این صورت بود که ایالات متحده میتوانست بار دیگر همچون یک ناجی وارد جنگ شده و با کمترین تلفات بیشترین سود را ببرد. حمله ژاپن تنها ورود آمریکا به جنگ را جلو انداخت. ورودی که با استقبال انگلستان و شوروی مواجه شد زیرا این دو کشور دیگر تاب مقاومت در برابر آلمان نازی را نداشتند.