معاون راهبردی رئیسجمهوری اسلامی ایران در مقالهای با عنوان «ایران و راه صلح در منطقه» که دیروز در تارنمای نشریه «فارن افرز» منتشر شد، ضمن اعلام آمادگی تهران برای مدیریت تنشها با آمریکا، تاکید کرد که جمهوری اسلامی ایران تسلیم فشار و خواستههای غیرمعقول نخواهد شد.
در بخش آغازین مقاله محمد جواد ظریف آمده است:
پزشکیان به خوبی میتواند با دشواریهای پیش رو در سالهای آینده مقابله کند. پزشکیان به این نکته اذعان دارد که جهان در حال گذار به عصر پساقطبی است که در آن کنشگران جهانی میتوانند همزمان در زمینههای مختلف همکاری و رقابت کنند. او یک سیاست خارجی انعطافپذیر را اتخاذ کرده و به گفت وگوهای سازنده و روابط دیپلماتیک اولویت داده و از الگوهای قدیمی فاصله گرفته است. دیدگاه او برای امنیت ایران یکپارچه است و شامل قابلیتهای دفاعی سنتی و توسعه امنیت انسانی از طریق بهبود در بخشهای اقتصادی، اجتماعی و محیطزیستی است.
ایران به خواستههای غیرمعقول تسلیم نخواهد شد
پزشکیان به ثبات و توسعه اقتصادی در خاورمیانه علاقهمند است. او میخواهد با کشورهای عرب همسایه همکاری و روابط با همپیمانان ایران را تقویت کند. اما او همچنین تمایل دارد تا بهطور سازنده با غرب در تعامل باشد. دولت او برای مدیریت تنشها با ایالات متحده، که به تازگی رئیسجمهور جدیدی نیز انتخاب کرده، آماده است. پزشکیان آماده است مذاکراتی از جایگاه برابر درباره توافق هستهای و شاید موارد بیشتری انجام گیرد.
با این حال، همانطور که پزشکیان بیان کرده، ایران به خواستههای غیرمعقول تسلیم نخواهد شد. این کشور همیشه در برابر تهاجمات اسرائیل ایستاده و از محافظت از منافع ملیاش چشمپوشی نخواهد کرد.»
ایران تحت رهبری مقام معظم رهبری میتواند در برابر هرگونه تهاجم خارجی از خود دفاع کند
ظریف در ادامه این مقاله نوشته است: «این یک لحظه تاریخی برای ثبات است که جهان نباید آن را از دست بدهد. تهران قطعاً این کار را نخواهد کرد. پس از بیش از دو قرن آسیبپذیری، ایران تحت رهبری مقام معظم رهبری نهایتاً ثابت کرده است که میتواند در برابر هرگونه تهاجم خارجی از خود دفاع کند. برای ارتقای این دستاورد به سطحی بالاتر، ایران، تحت مدیریت جدید خود، قصد دارد روابط با کشورهای همسایه را بهبود بخشد تا به ایجاد یک نظم منطقهای که ثبات، ثروت و امنیت را فراهم آورد، کمک کند. منطقه ما مدتهاست که دچار مداخلههای خارجی، جنگها، اختلافات مذهبی، تروریسم، قاچاق مواد مخدر، کمبود آب، بحران پناهندگان و تخریب محیط زیست بوده است. برای مقابله با این چالشها، ما تلاش خواهیم کرد به سمت ادغام اقتصادی، امنیت انرژی، آزادی ناوبری، حفاظت از محیط زیست و گفتوگوی بین ادیان پیش برویم.»
لزوم توافق جدید منطقهای برای کاهش وابستگی خلیج فارس به قدرتهای خارجی
موانعی وجود دارد که ایران و همسایگانش باید بر آنها غلبه کنند تا یک نظم منطقهای صلحآمیز و یکپارچه را ترویج دهند. برخی اختلافات با همسایگان ریشههای عمیقتری دارند که تحت تأثیر تفسیرهای مختلف از تاریخ شکل گرفتهاند. اختلافات دیگر ناشی از تصورات نادرست هستند که عمدتاً از ارتباطات ضعیف یا ناکافی نشأت می گیرند. برخی دیگر نیز انگاره های سیاسی هستند که توسط نیروهای خارجی به وجود آمدهاند، مانند ادعاهایی که در مورد ماهیت و هدف برنامه هستهای ایران مطرح میشود.
اما خلیج فارس باید به جلو برود. دیدگاه ایران با منافع کشورهای عربی نیز همراستا ست، زیرا همه آنها به دنبال یک منطقه پایدارتر و مرفهتر برای نسلهای آینده هستند. بنابراین، ایران و جهان عرب باید بتوانند با وجود اختلافات، همکاری کنند. حمایت ایران از مقاومت فلسطین میتواند به راهاندازی چنین همکاری ای کمک کند. به هر حال، جهان عرب در حمایت از بازگرداندن حقوق مردم فلسطین با ایران متحد است.»
غرب باید به احیای توافق هستهای بپردازد
در مقاله معاون راهبردی رئیسجمهوری کشورمان عنوان شده است: به جای افزایش فشار بر ایران، غرب باید به دنبال راهحلهای مثبت و سودآور باشد. توافق هستهای نمونهای منحصربهفرد است و غرب باید به احیای آن بپردازد. اما برای این کار، باید اقدامات مشخص و عملی—شامل اقدامات سیاسی، قانونی و سرمایهگذاریهای مشترک سودآور—انجام دهد تا اطمینان حاصل کند که همانطور که وعده داده شده است ایران میتواند بهطور اقتصادی از این توافق بهرهبرداری کند. اگر ترامپ تصمیم به انجام چنین اقداماتی بگیرد، ایران آماده است تا گفتوگویی داشته باشد که به نفع تهران و واشنگتن باشد.
غرب باید ایران را بهعنوان بخشی جداییناپذیر از ثبات منطقهای بپذیرد
در مقیاس وسیعتر، سیاستگذاران غربی باید بپذیرند که راهبردهایی که هدفشان تقابل ایران و کشورهای عربی با یکدیگر از طریق حمایت از ابتکاراتی مانند آنچه به اصطلاح توافقنامههای ابراهیم نامیده میشود (که روابط میان کشورهای عربی مختلف و اسرائیل را عادی کرد) بوده، در گذشته ناکام مانده و در آینده نیز موفق نخواهد شد. غرب نیاز به رویکردی سازندهتر دارد؛ رویکردی که به اعتماد به نفس بهدستآمده ایران احترام بگذارد، ایران را بهعنوان بخشی جداییناپذیر از ثبات منطقهای بپذیرد و به دنبال راهحلهای مشترک برای چالشهای مشترک باشد. چنین چالشهای مشترکی میتواند تهران و واشنگتن را ترغیب کند تا به مدیریت تعارض و نه تصعید آن بپردازند. تمام کشورها، شامل ایران و ایالات متحده، منافع مشترکی در رفع علل ریشه ای بیثباتی در منطقه دارند.
مقاومت تا زمانی که اشغال ادامه یابد، ادامه خواهد داشت
به عبارت دیگر تمام کشورها در پایان دادن به اشغال اسرائیل مسئولند. آنها باید درک کنند که مقاومت تا زمانی که اشغال ادامه یابد، ادامه خواهد داشت. اسرائیل ممکن است فکر کند میتواند به طور دائم بر فلسطینیها پیروز شود، اما نمیتواند؛ مردمی که چیزی برای از دست دادن ندارند، نمیتوانند شکست بخورند. سازمانهایی مانند حزبالله و حماس، جنبشهای آزادی بخشی هستند که در پاسخ به اشغال به وجود آمدهاند و تا زمانی که شرایط کنونی پایدار باشد—به عبارت دیگر، تا زمانی که حق تعیین سرنوشت فلسطینیها به رسمیت شناخته نشود—به ایفای نقش مهم خود ادامه خواهند داد. میتوان مراحل میانی را هم در نظر گرفت، از جمله آتشبسهای فوری در لبنان و غزه.
ایران اطمینان دارد که میتواند برای دفاع از خود بجنگد، اما خواهان صلح است
تعاملات سازنده با ایران و تعهد به دیپلماسی چندجانبه میتواند به ایجاد چارچوبی برای امنیت و ثبات جهانی در خلیج فارس کمک کند. این میتواند به کاهش تنشها و فراهم آوردن رفاه و توسعه پایدار در طولانیمدت یاری رساند. این تغییر برای غلبه بر تضادهای ریشهدار حیاتی است. هرچند که امروز ایران اطمینان دارد که میتواند برای دفاع از خود بجنگد، اما خواهان صلح است و مصمم به ساختن آیندهای بهتر است. ایران میتواند یک شریک توانمند و آماده باشد، به شرط اینکه شراکتهایش بر مبنای احترام متقابل و پایبندی به برابری باشد. بیایید این فرصت را برای یک شروع جدید از دست ندهیم.»