[ شهروند] کتاب «یادداشت‌های پای پنجره» نوشته کورش علیانی یکی از آثار قابل تأمل و خواندنی درباره فلسطین است؛ چندین فصل دارد که در هر کدام به یکی از ماجراهای دردناک و عجیب در فلسطین پرداخته و موضوعات متنوعی را هم انتخاب کرده که ممکن است کمتر در گزارشی دیده یا خوانده باشید. این کتاب توسط انتشارات «سوره مهر» چاپ شده. امروز سراغ یکی از این فصل‌های کتاب رفته‌ایم که به موضوع «ایست‌بازرسی در فلسطین» اختصاص دارد. موضوعی که یکی از ترفندهای کثیف صهیونیست‌ها برای آزار و تحقیر فلسطینی‌هاست.
عجیب‌ترین دیوار جهان
فلسطین اشغالی به دلیل حضور رژیم صهیونیستی پر است از مفاهیمی که گمان می‌کنیم آن‌ها را می‌فهمیم اما این گمان چندان درست نیست. چون صهیونیست‌ها به‌زیرکی دریافته‌اند چطور با گذاشتن نام‌های ساده، جنایت‌های خودشان را پنهان کنند. یکی از این جنایت‌ها، نام ساده‌ای دارد که ماهیتش را پنهان می‌کند؛ دیوار! نکته‌ای که درباره دیوار باید گفت این است که این طرح به شکلی که در سرزمین‌های اشغالی فلسطین اجرا شده، هیچ شباهتی با هیچ دیواری که می‌شناسید ندارد. مثلا دیوار چین را در پهناورترین سرزمین ساخته بودند تا جلوی هجوم مغولان را بگیرد؛ هرچند حتی با همان دیوار هم نتوانستند. اما در فلسطین، پهن‌ترین، بلندترین و عجیب‌ترین دیوار را ساخته‌اند؛ نه فقط برای محدود کردن مردم در آن سوی دیوار، که برای فلج کردن مردم در دو سوی دیوار. دیوار را طوری ساخته‌اند که بسیاری از مردم فلسطین مجبور باشند برای انجام کارهای روزانه‌شان (رفتن به مدرسه یا مزرعه یا دیدار برادر و پدر و مادر و فرزندان یا کار کردن به عنوان یک کارگر ساده یا فروش محصولات کشاورزی) از این‌سوی دیوار به آن سو بروند. اینجاست که مفهوم ایست‌بازرسی شکل می‌گیرد.
انتظار در قفس!
تصورتان از ایست‌بازرسی چیست؟ بستن راه با نیروی انسانی یا حداکثر چند مانع و سیم خاردار؟ اگر چنین است، اشتباه می‌کنید. ایست‌بازرسی‌ها در سرزمین‌های اشغالی گاهی شبیه به یک قفس است که توده‌ای متراکم از فلسطینی‌ها باید در آن جای بگیرند تا بعد از تفتیش از آن عبور کنند. میله‌های این قفس‌ها حتی به شکل نرده‌مانند هم نیست که شما گمان کنید در منطقه‌ای تحت حفاظت قرار دارید و صرفا قرار است بازرسی بدنی شوید؛ بلکه طوری آن‌ها را با نرده‌های افقی و عموی پرتراکم، طوری ساخته‌اند که فرد احساس کند در قفس قرار گرفته. در واقع در کنار بازرسی، تحقیر روانی خود را نیز به فلسطینی‌ها
اعمال کنند.
از پشت شیشه‌های ضخیم
ضمن اینکه در ایست‌بازرسی‌های معمول جهان نظیر عبور از گیت فرودگاه، کسی به شما توهین نمی‌کند. همچنین برای عبور از گیت امنیتی فرودگاه نهایتا چند دقیقه‌ای معطل می‌شوید اما در ایست‌بازرسی‌های دیوار، شما ساعت‌ها می‌ایستید بی‌اینکه کسی جوابی جز توهین به شما بدهد. گاه آن‌ها را از پشت شیشه‌های ضخیم می‌بینید و گاهی در بخش‌هایی شبیه به دالان‌های طولانی که باید از آن عبور کنید. تنها کف پوتین و نوک اسلحه سربازانی را می‌بینید که روی سقف میله‌ای بالای سرتان راه می‌روند و به عبری سرتان فریاد می‌کشند.
ترفند پاک کردن حافظه تاریخی
در عبور از این نوع ایست‌بازرسی‌ها، باید دو نوع مدرک هویت نشان بدهید: یکی کارت شناسایی (مثل گذرنامه) و یکی هم کارت الکترونیکی مخصوص عبور. ضمن اینکه برای عبور کف دست‌های‌تان را کامل اسکن می‌کنند؛ چیزی بیش از یک انگشت‌نگاری کامل! جالب اینجاست همان زمانی که یک فلسطینی در حال تحمل چنین تحقیرهایی است، باید آبادی‌های خودش را طولانی ببیند کنار شهرک‌های نوساز صهیونیست‌نشین که در حال تغییر چهره سرزمین اجدادی‌اش هستند. ایست‌بازرسی‌ها را هم نه به نام آبادی‌های قدیمی فلسطین بلکه به نام شهرک‌های نوساز می‌گذارند تا با این ترفند، حضور شهرک‌ها را به رخ بکشند و تثبیت کنند. ضمن اینکه در کنار آن زیرکانه قصد دارند حافظه تاریخی را عوض و آبادی‌های فلسطینی‌ها را انکار کنند.
دلم می‌خواهد تلویزیون ببینم!
برای سربازان و افسران گرداننده ایست‌بازرسی‌ها، هیچ کاری که زمان را از بین ببرد غیرمجاز نیست. به همین دلیل است که تا بخواهند ماجرا را کش می‌دهند. به این ترتیب حداقل زمانی که شما باید در یک ایست‌بازرسی تلف کنید، 5 ساعت است! درحالی‌که ممکن است در همان زمان ببینید که سربازان، ایست‌بازرسی‌ها را بسته‌اند و دارند در همان زمانی که شما ایستاده‌اید، با هم عکس یادگاری می‌گیرند! گاهی هم می‌نشینند به تماشای یک مسابقه ورزشی یا فیلمی سینمایی و اصلا اهمیتی ندارد که کسانی در ایست‌بازرسی‌ها منتظرند.
گزارش پیتزا در روزنامه «هارآتص»!
فلسطینی‌ها ساعت‌های متمادی در این ایست‌بازرسی‌ها می‌ایستند که مورد تحقیر و شکنجه روانی قرار بگیرند. در همان زمان ممکن است سربازی ناگهان تشخیص بدهد همه باید منتظر بمانند. چرا؟ بنابراین مردم منتظر می‌مانند تا ببینند سرباز مربوطه پیتزایی سفارش داده و تازه بعد از رسیدن پیتزا، باید زمان خوردن آن را هم طی کند و در تمام این مدت، عابران همچنان در حال انتظارند! شاید گمان کنید که این صرفا یک مثال بود اما گزارشی درباره پیتزاهای سفارشی از سوی سربازان و ساعت‌ها انتظار فلسطینی‌ها در ایست‌بازرسی‌ها از سوی روزنامه «هاآرتص» چاپ شده.