[ امیرعلی عوض‌پور] تیم ملی فوتبال ایران در آخرین بازی خود در رقابت‌های مقدماتی جام جهانی 2026، به مصاف تیم قرقیزستان رفت و با نتیجه‌ای مشابه در بازی با کره‌شمالی، موفق شد با نتیجه 3 بر 2 حریف خود را شکست دهد؛ پیروزی‌ای که مثل بازی قبلی پر از حرف و حدیث‌های متفاوتی شد و تیم ملی و امیر قلعه‌نویی مقابل انتقادات فراوانی قرار گرفتند. در این بازی هم ملی‌پوشان در نیمه اول عملکرد خوبی از خود نشان دادند و با زدن 2 گل به حریف خود به رختکن رفتند اما در نیمه دوم، بازهم تیم ملی دچار آشفتگی شد و همین اتفاق باعث شد تا قرقیزستان گل‌های خورده خود را جبران کند و بازی به تساوی کشیده شود.
گلزنی تیم قرقیزستان باعث شد تا شاگردان امیر قلعه‌نویی شکل هجومی‌تری به خود بگیرند و در اواخر نیمه دوم، سردار آزمون روی پاس گل امیرحسین حسین‌زاده موفق شد گل برتری تیم ملی را به ثمر برساند تا شاگردان قلعه‌نویی هم در این بازی، پیروز از زمین خارج شوند.
با گذشتن هفته‌های مقدماتی رقابت‌های جام جهانی 2026، تیم ملی همچنان به روند موفقیت‌آمیز خود در نتیجه‌گیری ادامه می‌دهد و در گروه خود با 3 امتیاز اختلاف نسبت به رقیب اصلی خود یعنی ازبکستان و با کسب 16 امتیاز در جایگاه اول جدول گروه A قرار دارد. این روند نتیجه‌گیری اگر ادامه داشته باشد، ملی‌پوشان با یک صعود کاملا بی‌دردسر و زودهنگام مواجه خواهند بود؛ چیزی که بدون هیچ اغراقی از تیم ملی‌مان با توجه به شرایطی که دارد، می‌توانیم انتظار داشته باشیم اما همچنان برخی از اتفاقات باعث می‌شود تا نگرانی‌هایی در خصوص تیم ملی مطرح شود.
بحث ما با تیم ملی، بر سر موضوعات فنی است؛ شاگردان قلعه‌نویی چه در حمله و چه در دفاع، عملکرد متزلزلی دارند، شاید وضعیت این تیم در خط حمله مقداری بهتر باشد اما اگر به نتیجه بازی‌ها هم نگاهی داشته باشیم، پی می بریم که ملی‌پوشان در برخی از بازی‌هایی که به نظر بی‌دردسر می‌آیند، نمی‌توانند در خط حمله به گل‌های بیشتری برسند. نقطه اوج این انتقادات را می‌توانیم در بازی ایران و هنگ‌کنگ در جام ملت‌های آسیا مشاهده کنیم؛ جایی که تیم ملی تنها با یک گل از سد حریف خود گذشت. در بازی‌های دیگری هم تیم ملی با این نتیجه کار را به پایان رسانده اما برای تیمی که معتقد است باید ساز و کار هجومی‌اش بسیار اثربخش پیش برود، انتظار فرصت‌طلبی و گلزنی‌های بیشتری از بازیکنان می‌رود. فرصت‌سوزی‌ها و گل نزدن ایران در برخی بازی‌ها دردسرهای زیادی را به وجود آورده است اما چیزی که این روزها خیلی بیشتر از قبل به چشم می‌آید، ضعف ساختار دفاعی تیم ملی است؛ ملی‌پوشان در انتخابی جام جهانی با مشکلات دفاعی زیادی روبرو بوده‌اند و این مشکلات تیم را تا آستانه از دست دادن امتیازات مهمی برده است. با وجود تمامی مشکلات فنی‌ای که وجود دارد، آیا مشکلات را از بازیکنان باید دید؟ علیرضا بیرانوند از تنبیه نشدن بازیکنان صحبت کرد یا سردار آزمون از حرفه‌ای‌گری حرف زد و معتقد بود بازیکنان از نظر تفکر ورزشی فعلا حرفه‌ای نیستند اما آیا واقعا دلیل مشکلات تیم ملی این است؟
این معضل با وجود تمامی توجیهاتی که مطرح شده است، به کادر فنی تیم ملی برمی‌گردد. امیر قلعه‌نویی باید قبول کند، در تفکرات فنی خود باید بازنگری کند. شاید اولین چیزی که برای او باید اولویت باشد کادرفنی‌اش است. سوالی که مطرح می‌شود، این است که اعضای کادر فنی تیم ملی تا به اینجای کار چه ارزش افزوده‌ای برای امیر قلعه‌نویی داشته‌‌اند؟ این کادرفنی که تعدادش هم کم هم نیست با گذشت از جام ملت‌های آسیا و طی کردن مقدماتی جام جهانی 2026، توانسته‌اند راه‌حلی برای تقویت ساختار دفاعی در نظر بگیرند؟
نمی‌توانیم به بازیکنان ایراد بگیریم. تا اینجای کار هنوز تغییر نسلی محسوسی در تیم ملی صورت نگرفته است و شاکله اصلی بازیکنان، همان تیمی است که کارلوس کی‌روش هدایت آن را بر عهده داشت. چرا همین بازیکنان در دوران کی‌روش طوری دفاع می‌کردند به سختی گل می‌خوردند اما در زمان حال حاضر، برای دفع توپ‌های ساده هم دچار مشکلاتی می‌شوند و دروازه‌شان راحت‌تر از قبل باز می‌شود؟
امیر قلعه‌نویی باید قبول کند که کادرفنی اثربخشی ندارد. او می‌داند وجود دستیار خوب در هر تیمی می‌تواند اتفاقات بسیار مهم و نتیجه‌بخشی را رقم بزند. مثال ملموسش هم استقلال فرهاد مجیدی است؛ در فصلی استقلال تنها با 10 گل خورده و بدون تحمل هیچ شکستی قهرمان لیگ برتر شد که دستیار مهمی به نام گابریل پین داشت. مطمئنا اگر پین نبود، مجیدی کار خیلی سخت‌تری برای قهرمانی داشت اما این اتفاق نشان داد که چقدر وجود دستیار متفکر و رویکردمدار می‌تواند تمام معادلات را تغییر دهد.
سرمربی تیم ملی فوتبال ایران در کادرفنی‌اش هم به چنین فرد یا افرادی نیاز دارد. او اگر می‌خواهد به ثبات فنی برسد، باید در کادرفنی تیم ملی خانه‌تکانی کند اما همچنان این تیم و کادرفنی‌اش مقداری نسبت به انتقادات گارد دارد و ما هم در بازی‌های تیم ملی، روندی کاملا سینوسی می‌بینیم؛ تیمی که مقابل ژاپن در جام ملت‌های آسیا شاهکار می‌کند اما مقابل سوریه به سنگین‌ترین دردسرهای ممکن می‌افتد. مطمئنا این مسیر برای تیم ملی و امیر قلعه‌نویی هیچ تضمینی نخواهد داشت، شاید نتیجه بدهد اما نمی‌توانیم این رویکرد را یک دستاورد مهم قلمداد کنیم.