شهروند| در قرن بیستم میلادی و پس از جنگ جهانی دوم با شکوفایی اقتصاد آمریکا، برای بسیاری از مردم جهان سوم و حتی کشورهای درحال توسعه، آمریکایی شدن یک رویا محسوب می‌شد. دریافت هویت و کارت شهروندی آمریکایی و بهره‌گیری از امکانات و فرصت‌های اقتصادی انگیزه اصلی مردم برای مهاجرت به آمریکا بود، اما در هزاره سوم اوضاع تغییر کرده است. پس از رکود اقتصادی و
سخت‌تر‌شدن قوانین مالیاتی آمریکا، بسیاری از کسانی که شهروندی این کشور را به دست آورده‌اند ترجیح می‌دهند برای کسب وکار در خارج از این کشور زندگی کنند و دردسر واقعی از همین‌جا شروع می‌شود. زیرا آمریکا یکی از معدود کشورهایی است که به شدت سعی دارد از شهروندان خود در سراسر جهان مالیات دریافت کند. بسیاری از مردم تصور می‌کنند چون در کشور دیگری غیراز آمریکا کسب درآمد می‌کنند و مالیات آن کشور را پرداخت می‌کنند، در قبال سرزمین دیگری مسئولیت ندارند.
به نوشته نشریه «فوربس»، آمار جدید دولتی نشان می‌دهد در‌سال 2014 تعداد آمریکایی‌هایی که شهروندی این کشور را لغو کرده‌اند، بی‌سابقه بوده است. نمودار زیر نشان‌دهنده یک شیب عمیق است و هرچند ارقام به نظر کلان نمی‌آید، اما این روند با نقطه عطفی روبه‌رو شده است. در‌سال گذشته میلادی 3415 نفر شهروندی خود را در آمریکا لغو کرده‌اند. در 2013 میلادی نیز نام 2999 مهاجر برای لغو شهروندی ثبت شد. در حقیقت شاید به نظر برخی 14درصد افزایش رقم کلانی نباشد، اما با توجه به میزان تقاضا برای لغو شهروندی آمریکا، وزارت خارجه این کشور کارمزد لغو را از 450 به 2350 دلار افزایش داده است. این رقم بیش از 20 برابر سطح معمول کارمزد لغو شهروندی در کشورهایی با درآمد بالاست. دراین‌باره وزارت خارجه آمریکا اعلام کرده با توجه به کار اضافی که برای این گروه از افراد انجام می‌دهد، مجبور است کارمزد خود را بیفزاید.
شهروندان آمریکایی
درگیر سیستم مالیاتی پیچیده
اما فرآیند لغو شهروندی در آمریکا چندان هم ساده نیست. بسیاری از آمریکایی‌هایی که در خارج از این کشور زندگی می‌کنند از سیستم سخت‌گیرانه مالیاتی آمریکا می‌نالند. این سیستم خواهان گزارش مالیاتی و همچنین حساب بانکی و گزارش‌دهی دقیق مالی است. مجازات عمل نکردن به این قوانین جریمه‌های مدنی و حتی پیگرد قانونی در پی دارد. بسیاری از مهاجران با حق شهروندی آمریکایی گله از آن دارند که سازمان IRS هیچ گاه شرایط این دسته را درک نکرده است و قوانین را ناعادلانه اجرا می‌کند.
هرچند دلایل و انگیزش‌های افراد برای لغو شهروندی خود متفاوت است، اما بی‌تردید قوانین مالیات و شفافیت مالی این کشور در این امر بی‌تأثیر نیست. این موضوع تا همین اواخر به درستی درک نشده بود. زیرا همزمان با جهانی‌شدن روند گزارش مالیاتی برای آمریکایی‌ها فهرست افرادی که شهروندی خود را لغو می‌کنند، افزایش یافت. خزانه‌داری آمریکا موظف است هر سه ماه فهرستی از تعداد آمریکایی‌هایی را که در سراسر جهان (غیراز آمریکا) زندگی می‌کنند، منتشر کند، اما آمار این فهرست کمتر از میزان واقعی است. انگیزش بسیاری از مهاجران دوعامل خانواده و سهولت زندگی است اما مالیات‌های گزاف و سیستم پیچیده آن نه‌تنها درزندگی آنها تاثیرگذار است، بلکه گاهی اوقات همین یک مورد کافی است تا فرد تصمیم بگیرد شهروندی خود را لغو کند. به عقیده بسیاری از شهروندان کنونی آمریکا، قوانین مالیات بردرآمد جهانی آمریکا و قوانین شفافیت مالی، نامناسب و حتی در برخی موارد خشن هستند.
زیرا آمریکایی‌هایی که خارج از کشورشان زندگی می‌کنند نیز باید گزارش مالی خود را ارایه دهند و مالیات کشوری را بپردازند که در آن زندگی می‌کنند. علاوه برآن باید براساس درآمد خود در سراسر جهان به دولت آمریکا نیز مالیات بپردازند. مهاجران آمریکایی حتی نمی‌توانند با درخواست اعتبار مالیات خارجی، مالیات‌های دوبرابر شده را حذف کنند. به هرطریق سیستم مالیاتی آمریکا پیچیده است و مردم بسیار از آن می‌ترسند.
علاوه براین موارد، تخلف در گزارش سالانه حساب بانکی خارجی (FBAR) حتی «مجازات جنایی» را نیز به همراه دارد. به این ترتیب تعجبی ندارد تخلف در تراز یک حساب «جرم مدنی» محسوب شود. از سوی دیگر قانونFATCA نیز وجود دارد که پس از آن‌که دارایی‌های خارجی فرد به حد خاصی رسید، او باید سالانه 8938 فرم را پر کند. اما دردسر واقعی این قانون آنجاست که این قانون درآمد کل هر آمریکایی را از تمام بانک‌های سراسر جهان استعلام می‌کند. حتی چین و روسیه همراه 100 کشور دیگر نیز توافقنامه‌ای با دولت آمریکا امضا کرده‌اند و این اطلاعات را در اختیار آنها قرار می‌دهند. به همین دلیل بسیاری از بانک‌های خارجی تمایلی ندارند مشتری آمریکایی داشته باشند. درهر حال بود یا نبود انگیزش مالیاتی به تعداد شهروندانی که ملیت خود را تغییر می‌دهند، مرتبط است اما ممکن است این موضوع تغییر کند.
مالیات خروج
بهای ترک وطن ثروتمندان آمریکایی
پس از آن‌که «ادواردو ساورین»، یکی از موسسان فیس بوک، آمریکا را به قصد سنگاپور ترک کرد، سناتور «چاک شامبر» و سناتور «باب کیسی»لایحه‌ای را به مجلس اعطا کردند که مالیات خروج را برای هر کسی که آمریکا را به دلیل مالیات هنگفت ترک می‌کند، 30درصد افزایش می‌دهد. البته مالیات خروج نیز قوانین خاصی دارد. اگر دارایی خالص فرد بیش از 2میلیون دلار باشد یا مالیات بردرآمد سالانه فرد در5 سال گذشته 157هزار دلار و بالاتر باشد، فرد باید مالیات خروج بپردازد. این مالیات سود سرمایه محسوب می‌شود، مشابه مالیات ملکی که هنگام خروج از کشور فروخته می‌شود. ساکنانی که گرین‌کارت خود را لغو می‌کنند نیز باید این مالیات را پرداخت کنند.
هیچ کس تمایلی ندارد مالیات خروج بپردازد و همه افراد سعی می‌کنند به نوعی از آن فرار کنند. البته گاهی اوقات برنامه‌ریزی و ارزیابی دارایی‌های فرد از میزان مالیات می‌کاهد یا آن را حذف می‌کند. با وجود مالیات یا بدون آن به نظر می‌رسد افراد بسیاری تمایل به ترک آمریکا دارند. این معضل چنان بزرگ شده که حتی گروه‌های مختلف شهروندان به دلیل این گرفتاری‌های مالیاتی تظاهرات کرده‌اند. درهر حال این داستان همچنان ادامه دارد. با وجود تمام این مشکلات رویای دریافت شهروندی آمریکا برای عده زیادی از مردم پابرجاست و آمریکا هنوز هم کشور مهاجران است. اما تعداد افرادی که از آن خارج می‌شوند، داستان دیگری است.
