[سیما فراهانی] طرح حمایت از بیماران نیازمند، مدت هاست که در جمعیت هلال احمر اجرا می شود. طرحی که در آن، مددکاران اجتماعی هلال احمر مطابق با آئین نامه خدمات اجتماعی، برای بیماران نیازمند مراجعه کننده، تشکیل پرونده داده و بنا بر شرایط اقتصادی و خانوادگی مددجو و شدت نیازمندی وی، مبلغی را به عنوان کمک هزینه و مساعدت بلاعوض تعیین خواهند کرد. سازمان داوطلبان برای حمایت از این بیماران، با رعایت کامل ضوابط و قوانین موجود و با استناد به آئین نامه خدمات اجتماعی هلالاحمر، آمادگی کامل دارد. این کمک‌ها و حمایت‌ها البته بر اساس ضوابط و آیین‌نامه‌هایی که در این خصوص تعریف شده‌اند، صورت می‌گیرد. مددکاران جمعیت، تمام فاکتورهای مدنظر در آیین‌نامه را بررسی کرده و پس از انجام این فرآیندها، در صورت احراز نیازمند بودن بیمار، بخشی از هزینه‌ها از سوی جمعیت تقبل خواهد شد.
بهره‌مندی 102 هزار بیمار نیازمند از این طرح حمایتی
وحید سلیمی، رئیس سازمان داوطلبان، ارائه مستندات درمانی و دارویی و اسناد هویتی از سوی مددجو را جزو شروط قطعی و لازم برای استفاده از اعتبارات حمایتی سازمان داوطلبان می‌داند و در گفتگو با خبرنگار «شهروند» در خصوص این طرح حمایتی می‌گوید: «این سازمان با رعایت الزامات قانونی، آیین‌نامه خدمات اجتماعی هلالاحمر، ابلاغیه‌های دولت از جمله پنجره واحد خدمات درمانی و مساعدت به شخص مددجو با کد ملی و همچنین اصول حرفه‌ای و استاندارد مددکاری اجتماعی، وظایف خویش را در این حوزه بدون کم و کاست انجام خواهد داد. ما از محل اعتباراتی که در این سازمان داریم، در حوزه کمک بلاعوض دارو و درمان به بیماران نیازمند، پس از انجام فرایند مددکاری و احراز نیازمندی آنها بر اساس شاخص‌هایی که از قبل تعریف شده و دهک‌بندی که وجود دارند، بخشی از هزینه‌های درمانی به این بیماران تعلق می‌گیرد. این اتفاق در کل کشور انجام می‌شود. واحد داوطلبان در حوزه خدمات حمایتی و مددکاران اجتماعی در استان‌های کشور مستقر هستند و فرایند مددکاری را انجام می‌دهند. با احراز نیازمندی، کمک‌ها نیز انجام می‌شود. سال گذشته بالغ بر 102 هزار نفر در کل کشور، از این خدمات بهره‌مند شدند. این طرح در سال‌های گذشته انجام می‌شد، ولی در سه سال اخیر، گسترش بیشتری پیدا کرده است.، مثلا محل اعتباراتی که توانستیم جذب کنیم بیشتر شده و همچنین در حوزه خیرینی که علاقه‌مند به کمک در حوزه بهداشتی و درمانی هستند نیز افزایش یافته‌اند.»
حمایت‌های ما به این طرح خلاصه نمی‌شود
وحید سلیمی در ادامه صحبت‌هایش می‌گوید: «بیماران دو دسته هستند. یک عده که هزینه داروهایشان را پرداخت کرده و اسناد آن را می‌آورند. آنها باید اسناد مربوط به پرونده درمانی‌شان را نیز همراه خود بیاورند تا مددکاری شوند. بعد از آن بخشی از هزینه‌هایشان پرداخت می‌شود. برخی هم که هنوز داروی خود را تهیه نکرده‌اند، با توجه به ظرفیتی که هلالاحمر در کل کشور دارد، چه در حوزه خدمات توانبخشی و چه داروخانه، پس از بررسی پرونده بیمار، او را به داروخانه ارجاع داده و بیمار با پرداخت بخشی از هزینه، دارو را دریافت می‌کند. مددکاران ما یک سری فرم و شیوه‌نامه دارند و مراحل مختلف را در مددکاری زندگی فرد، مثل بازدید از منزل انجام می‌دهند. در نهایت ظرف ده روز تا 15 روز پس از احراز نیازمندی و تکمیل پرونده مددکاری، بخشی از هزینه پرداخت می‌شود. البته طرح‌های حمایتی از سازمان ما در بحث استفاده از ظرفیت بدنه داوطلبی، به این طرح خلاصه نمی‌شود. مثلا ما کاروان‌های سلامت داریم که در مناطق محروم، ویزیت و داروی رایگان ارائه می‌دهند. این طرح ما نیز شامل همین بسته حمایتی می‌شود که در سراسر کشور، در حال انجام است.»
مراحل ارائه خدمات درمانی به بیماران نیازمند
رئیس سازمان داوطلبان جمعیت هلالاحمر به تشریح روند ارائه خدمات درمانی به بیماران نیازمند در هلال احمر می‌پردازد و ادامه می‌دهد: «در مرحله اول باید بیمار به صورت خود معرف، یا از سوی مراجع ذی صلاح به هلالاحمر معرفی شود. در مرحله دوم بیمار به همراه مدارک به مددکار اجتماعی این جمعیت مراجعه و توسط مددکار مصاحبه و فرم ارزیابی آنها تکمیل می‌شود. در مرحله بعدی، بیمار متقاضی دریافت خدمات درمانی از سازمان داوطلبان، اسناد و مدارک درمانی خود را به پزشک معتمد سازمان داوطلبان تحویل می‌دهد، صحت این مدارک باید توسط این پزشک تائید شود. در مرحله چهارم پرونده مددجویی تشکیل و تکمیل می‌شود. سپس در کمیته حمایتی طرح و بررسی می‌شود. در مرحله بعدی، سطح نیازمندی مددجو و میزان مساعدت مورد نیاز بیمار تعیین می‌شود. در مرحله آخر نیز، مدارک تایید و بررسی شده به حوزه خزانه‌داری ارائه می‌شود تا برای پرداخت کمک هزینه درمانی به مددجو اقدامات لازم انجام شود.»
اولویت‌بندی نیاز بیماران
عبدالرضا مظفرپور، رئیس اداره حمایتی سازمان داوطلبان، هم در گفتگو با «شهروند» جزئیات بیشتری از این طرح را روایت می‌کند و می‌گوید: «به عنوان ردیف حمایتی دو لت، بودجه‌ای در این خصوص، اختصاص داده شده است. تا چند سال پیش، این حمایت‌ها، فقط از محل خیرین، صورت می‌گرفت، ولی در سال‌های اخیر و با پیگیری‌های دکتر کولیوند، بودجه در مجلس به تصویب رسیده و به این موضوع اختصاص داده شده است. با پیگیری‌های رئیس جمعیت و حمایت مجلس، رقم بودجه حتی بیشتر هم شد. عنوان این ردیف بودجه، نیز حمایت از بیماران نیازمند است. در واقع دو آیتم بیماری و نیاز در این طرح مدنظر قرار گرفته می‌شود. بیماری را اسناد درمانی نشان می‌دهد و نیاز را مددکاری مشخص می‌کند. مثلا فردی، شغل، خانه و بیمه دارد. برای تهیه هزینه دارو به ما مراجعه می‌کند، هزینه داروی او نیز پنج میلیون تومان می‌شود. مددکار، بیماری را با اسناد چک می‌کند. همچنین زندگی فرد را نیز در نظر می‌گیرد و بر این اساس نیاز فرد را کمتر تشخیص می‌دهد. درمقابل، فرد دیگری به ما مراجعه می‌کند که شغل ندارد، بیمه ندارد و مستاجر است. یا مثلا یک بیمار دیگر در منزل دارد. نیاز همین بیمار، در پروسه مددکاری، بیشتر تشخیص داده می‌شود و در اولویت‌های هزینه کرد ما قرار می‌گیرد. اصولا بیماری‌های صعب‌العلاج قطعا هزینه بیشتری دارند. مثلا اگر فردی هزینه درمانش با یک بار حل می‌شود، مثل تصادف، با فردی که سرطان یا بیماری بلندمدت دارد، خیلی متفاوت است. حتی بیماران صعب‌العلاج نیز فاکتورهایی در پروسه مددکاری دارند. مثلا یک بیمار، در زندگی خانوادگی، بیمار دیگری در خانه دارد. هزینه‌های درمانش بالاتر و دوره درمانش هم طولانی‌تر است. این فرد نیز در اولویت قرار می‌گیرد. ما پنج ردیف نیاز تعریف کردیم از خیلی کم تا خیلی زیاد. همه این فاکتورها در مددکاری لحاظ می‌شود.»
همه چیز بستگی به بودجه و منابع مالی دارد
رئیس اداره حمایتی سازمان داوطلبان، بر پرداخت و مساعدت کمک‌هزینه درمان تاکید می‌کند و می‌گوید: «ما وقتی به استناد بیماری می‌رسیم و سطح نیاز بررسی می‌شود، مبلغی جهت مساعدت و کمک‌هزینه پرداخت می‌کنیم. خیلی‌ها تصور می‌کنند حمایت کامل صورت می‌گیرد و تمام هزینه پرداخت می‌شود. ولی در این طرح فقط با کمک هزینه کنار مردم هستیم. از طرفی تمام این کمک‌ها، در سامانه ما ثبت خواهد شد. دیگر مثل قبل، دستی نیست. قبلا فرد مددکار تشخیص نیاز می‌داد، ولی حالا تمام آیتم‌های بررسی مددکار در سامانه ثبت شده و با درج اطلاعات، به میزان کمک می‌رسیم. مثلا سامانه به ما می‌گوید، این بیمار با این شرایط زندگی، نیاز به کمک پنج میلیون تومانی دارد. بعد از آن براساس منابعی که داریم، هزینه را پرداخت می‌کنیم. ممکن است در آن شرایط، پنج میلیون تومان را نتوانیم، پرداخت کنیم. همه این‌ها بستگی به بودجه و منابع مالی ما دارد. ما مدیریت منابع داریم که مبتنی بر بودجه تعیین شده است. »
هدف ما رفع نیاز مردم و نیازمندان است
رئیس جمعیت هلالاحمر جمهوری اسلامی ایران، بارها در دوران خدمت خود، بر خدمت‌رسانی به بیماران نیازمند تاکید کرده و پیش از این نیز گفته بود: «درمان بیماران صعب العلاج، تهیه تجهیزات درمانی برای ناتوانان و تهیه دارو از جمله خدمات هلالاحمر است. مراجعه‌کنندگان به هلالاحمر نیازمند هستند و خدمت‌رسانی به آنها افتخار ماست. در این عرصه حضور خیرین کمک می‌کند تا خدمات‌رسانی تسهیل شود. هلالاحمر حلقه اتصال توان توانمندان و نیاز نیازمندان است. هدف ما رفع نیاز مردم و نیازمندان است. هلالاحمر برای خدمت‌رسانی به مردم لحظه‌ای درنگ نمی‌کند و هر کاری در کشور زمین مانده است، به دوش کشیده تا مردم معطل خدمات‌رسانی نشوند. بیماران صعب‌العلاج با مشکلات تهیه دارو و درمان مواجه هستند. اگر نیازمند بودن بیماران صعب‌العلاج برای هیات ارزیابی هلالاحمر محرز شود، هر چه در توان داریم برای حل مشکلات درمانی آنها به کار می‌بندیم.»
به‌روزرسانی بعد از 10 سال
مظفر پور، در پایان صحبت‌هایش، به پیشرفت‌های این طرح در سه سال اخیر اشاره می‌کند و می‌گوید: «به روزرسانی نرم‌افزار یکی از مهمترین پیشرفت‌های این طرح است. اینکه، سامانه با درج همه اطلاعات، نیازسنجی کرده و یک عدد پیشنهادی به ما می‌دهد کار را تسهیل‌تر کرده است. قبلا همه این‌ها را فقط، فرد تعیین می‌کرد. نگاه، شخص‌محور بود، ولی حالا نگاه، کارشناسی‌تر شده است. فرایند مددکاری و سامانه محور شدن این طرح، کار را بسیار آسان‌تر و سریع‌تر کرده است. از طرفی، بعد از 10 سال، با حمایت دکتر کولیوند، آیین‌نامه ما به روزرسانی شد. بعد از آن بود که سامانه هم بعد از پنج سال با حمایت‌های رئیس سازمان داوطلبان و رئیس جمعیت هلالاحمر، به‌روز رسانی شد. دکتر کولیوند، ذهن مهندسی و نخبه‌ای در حوزه درمان دارد و به‌واسطه سالیان سال فعالیت در حوزه درمان، توانست با پیگیری‌های زیاد، آیین‌نامه این طرح را به‌روزرسانی کنند.»