[شهروند] 51 سال پیش، برابر ١٧ اکتبر ١٩٧٣ میلادی، در دوازدهمین روز از «جنگ رمضان» بین سوریه و مصر با رژیم صهیونیستی، در حالی که ایالات متحده آمریکا با برقرار کردن یک پل هوایی انواع و اقسام ادوات جنگی و مهمات نظامی را به اسرائیل گسیل کرده بود، کشورهای عضو اوپک اعلام کردند تا اطلاع ثانوی به حامیان رژیم صهیونیستی نفت نخواهند فروخت. در اجلاس اوپک، وزرای نفت امارات متحده عربی، عربستان سعودی، لیبی، الجزایر، عراق، کویت، نیجریه و قطر تصمیم گرفتند دولتهایی را که مشغول ارسال کمکهای لجستیکی به اسرائیل هستند یا از این رژیم حمایت سیاسی میکنند، تحت تحریم نفتی قرار دهند. اصلیترین گزینه و نقطه هدف این تصمیم ایالات متحده آمریکا بود و کانادا، هلند، ژاپن و انگلستان نیز دیگر کشورهای مهمی بودند که اعضای اوپک آنها را از فهرست مشتریان خود خط زدند.
نخستین مواجه غرب با تبعات حمایت از اسرائیل
این تصمیم با وجودی که یکی از اعضای مهم اوپک یعنی ایران با آن همراهی نکرد، قدرت و تاثیرگذاری این سازمان را به رخ جهانیان کشید. هنگامی که در سپتامبر ١٩٦٠ میلادی کشورهای اصلی صادرکننده نفت موافقت خود را با تشکیل سازمانی برای حفاظت از منافعشان در بازار انرژی جهان اعلام کردند، هیچکس فکر نمیکرد 13 سال بعد اوپک به میزانی از اثرگذاری برسد که بتواند نیات اقتصادی-سیاسی خود را به مشتریان نفت دیکته کرده یا حتی آنان را به خاطر سیاستهایشان بایکوت کند. چهارمین جنگ بزرگ اعراب و اسرائیل، فرصت خوبی بود تا دولتهای غربی که طی همه سالهای پیشین بدون کوچکترین نگرانی از تلافی مسلمانان، همه امکانات خود را برای بقای رژیم اشغالگر قدس به کار گرفته بودند، برای یک بار هم که شده با تبعات تصمیماتشان مواجه شوند. تصمیم سازمان اوپک ولولهای در جهان به راه انداخت که در تاریخ از آن با عنوان «بحران بزرگ نفتی» یاد شده است. بحرانی که در جریان آن دولتهای غربی حامی اسرائیل به فراست دریافتند دوران بزن در رو تمام شده است.
جا زدن ژاپن و نابود شدن اقتصاد اروپا و آمریکا
با بسته شدن مسیر لولههای نفت اوپک به سمت غرب، ژاپن که همواره در قامت حامی سیاستهای آمریکا و اسرائیل در خاورمیانه ظاهر شده بود خیلی زود جا زد و ضمن محکوم کردن توسعهطلبی صهیونیستها، اعلام کرد اسرائیل باید به مرزهای پیش از سال ١٩٦٧ بازگردد. این میان اما اروپاییها و آمریکا تاوان سختی دادند و اقتصادشان تا مرز فروپاشی کامل پیش رفت. صف خودروها مقابل پمپ بنزینهای خالی از بنزین، آشناترین تصویری است که از بحران نفتی دهه 70 میلادی در آرشیو عکسهای ملی ایالات متحده میتوان مشاهده کرد. این میان شایعه احتمال حمله نظامی برای تصرف چاههای نفت نیز با تهدید کشورهای اسلامی مبنی بر منفجر کردن این چاهها خنثی شد. این تحریم باعث شد آمریکا فشار بر اسرائیل به جهت خاتمه هرچه سریعتر جنگ را افزایش دهد. جنگ رمضان ٢٦ اکتبر ١٩٧٣ به پایان رسید، اما تحریم نفتی غرب به مدت ٥ ماه دیگر یعنی تا مارس ١٩٧٤ میلادی ادامه یافت. طی این مدت قیمت نفت از بشکهای ٣ دلار به ١٢ دلار رسید و افت ارزش پول و جهش تورمی در اروپا و آمریکا را رقم زد.