شماره ۳۱۸۸ | ۱۴۰۳ سه شنبه ۲۴ مهر
صفحه را ببند
کودتا علیه نیکیتا، پایان عصر رهبران کاریزماتیک در شوروی

[شهروند] پنجم مارس 1957 میلادی، انتشار خبر درگذشت ژوزف استالین، رهبر مقتدر اتحاد جماهیر شوروی که 3 دهه با مشت آهنین بر این سرزمین حکم رانده بود، جهان را در شوک فرو برد. 10 روز پس از مرگ استالین، نیکیتا خروشچف به‌عنوان سومین رهبر سرزمین شوراها به قدرت رسید. اتفاقات دوره حکمرانی استالین چیزی نبود که جانشین او بخواهد یا بتواند با همان شدت و قدرت ادامه‌اش دهد، پس خروشچف اصل حکومت خود را بر زدودن یاد و خاطره استالین از اذهان ساکنان شوروی و همچنین جهانیان گذاشت. در حقیقت او همه سعی خود را کرد تا هر آن چیزی را که از رهبر پولادین و گرجی‌الاصل قبلی به جای مانده بود، نیست و نابود کند. مهم‌ترین قربانی این سیاست را نیز مرد مخوف دوران سلطه استالین بر شوروی و رئیس پلیس مخفی این کشور یعنی لاورنتی بریا باید برشمرد که اندکی پس از مرگ استالین بازداشت و به جوخه اعدام سپرده شد.

صاحب «کاریزما»، اما نه به اندازه استالین
نیکیتا خروشچف فاقد ابهت و کاریزمای استالین بود، اما به اندازه خود سعی کرد سیمایی از یک مرد قدرتمند را در قامت رهبر ابرقدرت شرق، پیش چشم مردم کشورش و جهانیان به نمایش بگذارد. ماجرای حضور خروشچف در جلسه مجمع عمومی سازمان ملل و کوبیدن پاشنه کفشش روی میز برای دعوت حضار به سکوت، یکی از معروفترین داستان‌ها و تصاویری است که در تاریخ 80 ساله سازمان ملل متحد ثبت و ضبط شده است. بحران موشکی کوبا و خروج موشک‌های اتمی شوروی از این کشور، تشدید اختلاف‌ها بر سر موضوع آلمان و ساخت دیوار برلین، منهدم کردن هواپیمای جاسوسی ایالات متحده آمریکا بر فراز خاک شوروی و بازداشت خلبان آن و... بخشی از مهمترین وقایعی هستند که در زمان رهبری نیکیتا خروشچف بر کشور پهناور اتحاد جماهیر شوروی حادث شدند و شخص او نیز بر کمیت و کیفیت روند آن‌ها تاثیر مستقیم داشت.

اولتیماتوم به اسرائیل و پرخاش به آمریکا
صدور اولتیماتوم خطاب به اسرائیل، فرانسه و انگلستان در خلال جنگ کانال سوئز، یکی از مهم‌ترین واکنش‌های خروشچف بود که نام شوروی را به عنوان متحد بزرگ اعراب در جهان طنین‌انداز کرد. همچنین اصرار به عذرخواهی دوایت آیزنهاور رئیس‌جمهوری ایالات متحده از مسکو پس از سرنگون کردن هواپیمای جاسوسی آمریکایی‌ها بر فراز شوروی، چهره‌ای تسلیم‌ناپذیر از او در برابر رقیب قدرتمند به نمایش گذاشت. با وجود همه این شیرین‌کاری‌ها اما وخامت اوضاع اقتصادی اتحاد جماهیر شوروی در دوران حکمرانی خروشچف باعث شد محبوبیت او در داخل افول کند و همین راه را برای کودتا بر علیه‌اش باز کرد. چنین شد که 60 ‌سال پیش، برابر ١٤ اکتبر ١٩٦٤ میلادی، اعضای کمیته مرکزی حزب کمونیست شوروی او را از مقام خود خلع و لئونید برژنف را به جایش منصوب کردند. خروشچف بعد از این واقعه تحت نظر قرار گرفت و 7 ‌سال بعد در ٧٧ سالگی درگذشت.


تعداد بازدید :  73