[ شهروند] مسعود پزشکیان رئیس دولت چهاردهم پیش از این در مراسم تنفیذ در پاسخ به سؤال خبرنگار صداوسیما که پرسید «اولویتهای شما در دولت چهاردهم براساس توصیههای رهبری چه خواهد بود؟»، اظهار داشت: «الان آنچه باید پیگیری کرد، وضعیت اقتصادی، پشتیبانی از تولید داخلی و نهایتا تقویت سفرههای مردم برای حل مشکلاتشان است. تلاش خواهیم کرد که نهایت نیت مقام معظم رهبری را در عمل پیاده کنیم.»
با پایان مراسم تنفیذ و تحلیف ریاستجمهوری و پایان تب و تاب انتخابات، اکنون موضوع اقتصاد و معیشت و چگونگی باز کردن گرههای زندگی مردم مورد توجه است، اما مسعود پزشکیان و تیم او چگونه از پس این مشکلات برخواهند آمد؟
شاید نخستین اولویت برای رسیدن به اهداف مذکور را بتوان تشکیل کابینهای در همان راستا دانست. رئیسجمهور در نخستین جلسه هیأت دولت پس از مراسم تنفیذ ریاستجمهوری تأکید کرد که برای رسیدن به اهداف تعیینشده، کابینهای تشکیل خواهیم داد که فارغ از دستهبندیهای جناحی و براساس وفاق ملی باشد تا ما را به هدف برساند. اگر اینگونه عمل کنیم توانستهایم براساس خواست و انتظارات رهبری معظم انقلاب حرکت کنیم.همسو با نظر کارشناسان، میتوان نخستین گام پزشکیان را ایجاد آرامش در فضای داخلی و هماهنگی در اجرای امور کشور دانست. این روزها یکی از مهمترین مسائل کشور، انتخاب وزرای و نحوه گرفتن رأی اعتماد از مجلس توسط وزرا است، چراکه دولتی که بتواند ایجاد اجماع در داخل کند و امور داخلی را با وحدت و آرامش پیش ببرد، قطعا پشت میز سیاست خارجه نیز با قدرت و توان بیشتری حاضر خواهد شد و بازار ارز و سرمایه و تولید، اگر شاهد چنین هماهنگی و آرامشی باشد به سختی ناتراز خواهد شد.
بر این اساس، ایجاد فضای آرام سیاسی و کاهش ریسکهای سیستماتیک حائز اهمیت است. کنترل آرامش داخلی و توازن سیاست خارجی میتواند شرایط ملتهب اقتصادی را آرام کند و باعث ایجاد ثبات شود. اما همه اینها چگونه تحقق خواهد یافت؟
دوری از وعدهگرایی و عوامگرایی
علیرضا سلطانی، استاد دانشگاه، میگوید: «پزشکیان به خوبی در برابر فشارها و شرایطی که بهصورت طبیعی و مصنوعی درصدد قراردادن وی در قالبها و روندهای سیاسی رایج است، مقاومت کرده و عامدانه و آگاهانه نمیخواهد خود را بهعنوان رئیسجمهور در قالب کلیشهها، گفتارها و رفتارهای سیاسی رایج قرار دهد. رئیسجمهوری چهاردهم تلاش دارد در همان قالب شخصیتی و رفتاری که وارد کارزار انتخابات شد و سالیان سال در سمتها و مسئولیتهای مختلف با آن زندگی کرده و سخن گفته است، رفتار کند یا تصمیم بگیرد؛ رفتاری که چند ویژگی اصلی دارد: پرهیز از رسیدن به قدرت به هر قیمت، دوری از وعدهگرایی و عوامگرایی، خودداری از برخوردهای تهاجمی و تقابلی با رقبا و رعایت اخلاق در ارتباطات و مناسبات فردی و اجتماعی و پرهیز از نقش بازی کردن و رفتارهای غلوآمیز و غیرواقعی و تلاش برای نشان دادن خود واقعی.»
دعواها را تمام کند
جعفرزاده ایمنآبادی، فعال سیاسی اصلاحطلب، معتقد است پایان نزاعهای سیاسی در ایران، نخستین گامی است که پزشکیان باید در عرصه سیاست داخلی بردارد.
او در اینباره میگوید: «آقای پزشکیان یک کلیدواژه در تمام سخنرانیهای خود داشت و آن پایان دعوا بود. در افکار عمومی نیز مردم از دعواهای سیاسی نفرت دارند و این تنشها را ناشی از کسب قدرت میدانند و منافع خودشان را در این بین نمیبینند. همانطور که رفع تنش در سیاست خارجی دولت پزشکیان وجود دارد، باید پایان تنش در سیاست داخلی نیز پیگیری شود. یکی از اقدامات خوب رئیسجمهور میتواند پایان دادن به دعواهای سیاسی باشد. نقد و تضاد در تمام جهان وجود دارد اما گاهی متأسفانه مشاهده میکنید که در کشور ما مقداری بداخلاقی سیاسی وجود دارد و درگیر یکسری مسائل حاشیهای هستیم.»
بازسازی دولت با نیروهای متخصص
سهراب دلانگیزان، اقتصاددان، معتقد است که بازگشت نظم به اقتصاد با حضور چهرههای متخصص، نخستین گامی است که پزشکیان باید بردارد: «بزرگترین مشکل ما در کشور این است که دولت بهعنوان اصلیترین مسئول اقتصاد و سیاست و امنیت، بهشدت نیاز به ترمیم و کیفیت دارد. نخستین وظیفه رئیسجمهور در حوزه اقتصاد، سازماندهی نیروهای با کیفیت برای بازگشت نظم به اقتصاد است. اگر افراد متخصص را بدون مسائل جناحی انتخاب کنند، به نتایج مطلوب میرسیم و نیمی از راه طی میشود. افراد متخصص انضباط حقوقی و مقرراتی را بر اقتصاد حاکم میکنند؛ در این صورت جامعه سیاستپذیر و اقتصاد پیشبینیپذیر میشود. بنابراین دولت با این نگاه باید به سازماندهی تخصصی کارها بپردازد. این نخستین اقدامی است که پس از انتخاب افراد متخصص باید انجام شود.»
ضرورت تشکیل یک اتاق فکر خردمندانه، پیش از جراحی
محمدرضا باهنر، فعال سیاسی اصولگرا و عضو مجمع تشخصیص مصلحت نظام، میگوید: «افراد فهیمی در حوزه اقتصادی اطراف آقای پزشکیان هستند. من بیش از آنکه روی خرد و فهم این عزیزان تردید داشته باشم، موقعیت اجتماعی کشور را مدنظر دارم.»
او ادامه میدهد: «ما در مسئله دیپلماسی مسائل متعدد و متنوعی داریم. متأسفانه دو گروه افراط و تفریطی در جامعه داریم. برخی معتقدند تحریمها اصلا مهم نیست و میتوانیم خودمان تحریمها را دور بزنیم. برخی هم میگویند همه مشکلات به تحریم برمیگردد. من هیچکدام از این دو نگاه را قبول ندارم. هرکدام از این دو سهمی در مشکلات دارند که باید آنها را حل کرد. در سیاست خارجی مسئله عزت، مصلحت و منفعت کشور جزو اصول ما است. هر جا که مذاکره و صحبت کنیم و مراودات داشته باشیم باید این مسئله عزت نظام جمهوری اسلامی و مصلحت نظام و منافع نظام را رعایت کنیم.»
وی میافزاید: «هرچند رئیسجمهور را بسیار متدین، دلسوز، انقلابی و پاکدست میدانم، اما نگرانی من این است که در همین نخستین روزها آنقدر برخی مشکلات روزمره بر سر دولت تلنبار شود که اتاق فکر خردمندانه تشکیل نشود و آقای پزشکیان دنبال جراحی نرود.»
این چهره سیاسی اصولگرا ادامه داد: «وقتی یک پزشک میخواهد جراحی انجام دهد باید کاردیوگراف و پزشک داخلی به درستی شرایط بیماری و روند درمان را تشخیص دهد و دستورالعمل را صادر کند تا جراح بداند که کدام نقطه را چگونه و چه زمانی جراحی کند. بنابراین نمیتوان بدون برنامه و فکر دست به جراحی زد. در دولت نیز همین است و باید اتاق فکری باشد که خردمندانه و عالمانه براساس ابعاد مختلف اقتصادی و سیاسی و اجتماعی و فرهنگی، پیشنهادهایی را برای اصلاح و جراحی مطرح کند و سپس بگوید پروژهها و اقدامات با چه شرایطی باید اجرا شود. بنابراین آقای پزشکیان باید اینها را درنظر بگیرد.»