شماره ۳۱۲۱ | ۱۴۰۳ چهارشنبه ۲۷ تير
صفحه را ببند
«598»، نقطه پایان طولانی‌ترین جنگ کلاسیک قرن بیستم

[شهروند] 36 ‌سال پیش در چنین روزی، برابر ٢٧ تیر ١٣٦٧ خورشیدی، جمهوری اسلامی ایران قطعنامه ٥٩٨ شورای امنیت سازمان ملل متحد را که موضوع آن خاتمه جنگ ایران و عراق بود، پذیرفت. این قطعنامه ‏نسبت به دیگر قطعنامه‌های صادر شده با موضوع جنگ تحمیلی از جامعیت بیشتری برخوردار بود و همین باعث شد تهران برای پذیرش آن از بعضی ملاحظات خود صرفنظر کند. این قطعنامه در تاریخ 29 تیر 1366 توسط رژیم بعث عراق تایید شده بود و حالا پذیرفته شدن آن توسط ایران – با وجود یک سال تاخیر - معنایی جز پایان جنگ تحمیلی 8 ساله نداشت. اما صحه گذاشتن ایران بر قطعنامه 598 توسط طرف عراقی حمل بر ضعف شد و رژیم بعث فشار نظامی در جبهه‌های جنگ را تا سرحد ممکن افزایش داد. همین باعث شد شور و حال دفاع بار دیگر در سراسر ایران اوج بگیرد و سیل نیروهای مردمی عازم مناطق درگیری شوند. صدام می‌خواست با اشغال بخش‌هایی از خاک ایران به خیال خود دست برتر را در مذاکرات ‏صلح داشته باشد، اما کاری از پیش نبرد و چنین شد که یک ماه بعد، یعنی در ٢٩ مرداد ١٣٦٧ خورشیدی آتش‌بس در همه جبهه‌های درگیری ایران و عراق ‏برقرار شد.  ‏

مشکل شورای امنیت با معرفی متجاوز
به این اعداد توجه کنید: «٤٧٩-٥١٤-٥٢٢-٥٤٠-٥٥٢-٥٨٢-٥٨٨-٥٩٨-٦١٢-٦١٦-٦١٩-٦٢٠-٦٣١-٦٤٢-٦٥١-٦٧١-٦٧٦-٦٨٥» ‏این‌ها شماره‌های قطعنامه‌هایی است که توسط شورای امنیت سازمان ملل متحد ‏با مدنظر قرار دادن جنگ ایران و عراق صادر شدند. نخستین قطعنامه درست ٧ روز پس از آغاز تجاوز نظامی عراق و آخرین‌ آن‌ها نیز ٣٠ ماه پس از پایان جنگ، به تصویب شورای امنیت سازمان ملل متحد رسیدند.‏ جنگ ایران و عراق را باید یکی از طولانی‌ترین جنگ‌های کلاسیک قرن بیستم به شمار آورد، اما این‌که چرا ایران به‌عنوان یکی ‏از طرف‌های درگیری به اکثر قطعنامه‌های صادر شده و بندها و تبصره‌های آن‌ها بی‌توجه بود و عاقبت قطعنامه ٥٩٨ را ‏یک ‌سال بعد از صدور پذیرفت، به موضوعی برمی‌گشت که در هیچ کدام از این قطعنامه‌ها به آن اشاره‌ نشده بود: «معرفی متجاوز و سازوکار تنبیه آن!»

نزدیک شدن به شروط ایران با 598
یک هفته از آغاز جنگ می‌گذشت که نخستین قطعنامه با شماره ٤٧٩ صادر شد و در آن از ایران و عراق درخواست شده بود مشکل فی‌مابین را از مسیر مسالمت‌آمیز حل و فصل کنند. مهم‌ترین نکته قطعنامه ‏‏٤٧٩ این بود که حتی به شکل نمایشی هم از عراق نمی‌خواست نظامیان خود را به پشت مرزها بازگرداند. پس ‏از این قطعنامه، شورای امنیت تا‌ سال ١٣٦٦ تقریباً هر ‏سال یک قطعنامه جدید با محوریت جنگ ایران و عراق صادر ‌می‌کرد که به دلیل بی‌توجهی به دو اصل مورد اشاره ایران یعنی معرفی و تنبیه متجاوز، هیچ کدام راه به جایی نبردند. سال 1367 اما با صدور 5 قطعنامه، رکورد صدور قطعنامه‌ها شکست. در نهایت از میان همه این قطعنامه‌ها، 598 بیشترین قرابت را با شروط ایران داشت و عاقبت مورد پذیرش قرار گرفت.


تعداد بازدید :  69