[شهروند] 84 سال پیش در چنین روزی، برابر ١٠ جولای ١٩٤٠ میلادی، دولت جدید فرانسه به ریاست «مارشال فیلیپ پتن» در شهر «ویشی» مستقر شد. ویشی شهری است کوچک و کم جمعیت در ناحیه اوورنی (مرکز فرانسه) که به خاطر میزبانی از دولت تحتالحمایه اشغالگران نازی، به بدنامترین شهر فرانسه در دهه 40 میلادی تبدیل شد. دولت دستنشانده ویشی بهعنوان متحد آلمان نازی در جنگ بینالملل دوم کنترل نیمه جنوبی فرانسه را در طول این جنگ در دست داشت (کنترل نیمه شمالی در اختیار آلمانها بود). همچنین با توجه به فرمان صادره توسط آدولف هیتلر، اختیار مستعمرات فرانسه در قاره آفریقا نیز با دولت ویشی بود.
شکست و تسلیم فرانسه ظرف 12 روز
امروز با وجود گذشت نزدیک به 8 دهه از پایان جنگ بینالملل دوم، اغلب فرانسویها همچنان با ننگ و نفرت از حکومت دستنشانده ویشی یاد میکنند. در تابستان ١٩٤٠ میلادی، ارتش آلمان نازی با دور زدن «خط ماژینو» (استحکامات دفاعی فرانسه در مرز با آلمان) از طریق خاک بلژیک به فرانسه حمله کرد، تا جهان از سقوط یکی از فاتحین جنگ جهانی اول آن هم در عرض ١٢ روز انگشت تعجب به دندان بگزد. سرعت پیشروی ارتش آلمان در خاک فرانسه به اندازهای بود که پس از تصرف نیمه شمالی این کشور و نزدیک شدن تانکها به دروازههای پاریس، دولت فرانسه پرچم سفید را بالا برد و تسلیم بدون قید و شرط را پذیرفت. چنین شد که مارشال پتن، از قهرمانان جنگ جهانی اول، در کسوت نخستوزیر با آدولف هیتلر وارد مذاکره شد تا «دولت ویشی» از بطن این گفتوگوهای سیاسی زاده شود.
محکوم شدن خائنان خیرخواه در دادگاه
پس از خاتمه جنگ بینالملل دوم، فرانسویها در سریعترین زمان ممکن محاکمه سران و دستاندرکاران حکومت ویشی را در دستور کار قرار دادند. در این ایام مارشال دوگل که هنگام اشغال فرانسه «دولت در تبعید» این کشور را ریاست میکرد، زمام امور را در دست داشت. دولت ویشی متهم به همکاری با دولت متخاصم و همچنین دستگیری و شکنجه آزادیخواهان فرانسوی بود. سال ١٩٤٥ میلادی مارشال پتن (رئیسجمهوری) و پیر لاوال (نخستوزیر)، بهعنوان رده بالاترین چهرههای دولت ویشی، در دادگاه رسیدگی به جرائم خائنان مورد محاکمه قرار گرفتند. پتن و لاوال هر دو، نجات فرانسه از نابودی را مهمترین دلیل همکاری با اشغالگران نازی برشمردند، اما دادگاه این استدلال را نپذیرفت و هر دو آنها را به اعدام محکوم کرد. با فرمان ژنرال دوگل، حکم مارشال پتن با یک درجه تخفیف به حبس ابد تقلیل یافت، اما لاوال شانس نیاورد و اعدام شد.