اسدالله علم، وزیر دربار و از نزدیکترین چهره‌ها به محمدرضا شاه، تنها رجل سیاسی دوران پهلوی دوم است که خاطرات خود از ١٠ سال همنشینی نزدیک با شخص شاه و خاندان پهلوی را مکتوب کرده است. این تقریرات در ٧ جلد تحت عنوان «یادداشت‌های علم» به چاپ رسیده‌اند و ما در این ستون به تناوب این یادداشت‌ها را مرور می‌کنیم.
شپش‌های لحاف کهنه!
مذاکرات صبح با وزیر مختار آمریکا را به عرض رساندم. فرمودند گزارش اردشیر زاهدی را از دفتر مخصوص بگیر با این مقایسه کن اگر اختلافی دارد به من بگو و حالا هم تلفن کن همایون بهادری بیاید گزارش اردشیر و نامه رئیس‌جمهور همراه او باشد که جواب رئیس جمهور را دیکته کنم. چون بیکار بودند زیر سایه‌های چنار که از بارندگی دیشب خیلی با صفا شده بود شروع به قدم زدن فرمودند و بعد فرمودند: «در مورد پاکستان مطمئن نیستم حرف‌های این‌ها درست باشد چون در این جا هم شپش‌های لحاف کهنه مثل علی امینی و الهیار صالح و مظفر بقایی و امثالهم به راه افتاده در باغ‌های دوردست ملاقات می‌کنند. عرض کردم به نظر غلام، سر بی‌صاحب می‌تراشند مگر آمریکایی‌ها دیوانه شده باشند که وضع موجود را به هم بریزند. فرمودند: «حتی امینی گفته تابستان داغی در پیش داریم به این جهت من که هر سال تابستان به اروپا می‌رفتم می‌خواهم امسال در ایران بمانم.» عرض کردم باز هم غلام در نظر خودم صائب هستم و حتی به هویدا که با وحشت زیاد در اروپا در این خصوص با من صحبت می‌کرد و شمه‌ای از آن را از آن جا به عرض مبارک رساندم، گفتم که در اشتباه محض است و بی‌جهت او را وحشت گرفته است. فرمودند: «باید این مطالب را به سفیر جدید آمریکا حالی بکنی. عرض کردم در خصوص آخوندها که فکر کرده بودم او را حال بیاورم و نفوذ آخوند [...] را برایش بگویم. در این موارد هم ببینم چه پیش می‌آید، البته صحبت خواهم کرد. فرمودند: «باید به آمریکایی‌ها حالی بکنی که این جا نمی‌توانند حکومت نوکر به وجود بیاورند. بر فرض چنین غلطی کردند برای آن‌ها به قیمت میلیون‌ها سرباز و میلیاردها دلار تمام می‌شود. مگر در همسایگی شوروی آمریکا می‌تواند از این گه‌ها بخورد؟» عرض کردم خودشان هم البته توجه دارند و این قدر هم احمق نیستند، ولی به هر حال سعی در برقراری رابطه را با طبقات مختلف دارند. نکته‌ای که برای ما مهم است، راحت و آسایش و رضایت اکثریت مردم است هرچه در این راه کوشش شود، کم است زیرا هزاران دوست کم و یک دشمن (آن هم داخلی) زیاد است. دستگاه‌ها باید صیقلی و مؤثر باشند، همین رسیدگی دفتر مخصوص به کارهای دولت، در بین مردم اثر نیکو داشته است. حالا مردم می‌پرسند آیا دولتی که این همه غفلت داشته است، باز هم باید سرکار باشد؟ افکار عمومی اگر هم فرصت تظاهر پیدا نکند ممکن است در باطن اگر عدم رضایت داشته باشد خیلی مضر واقع گردد. این کارهای کوچک که موجب عدم رضایت می‌شود، باید به کلی از بین برود.56.3.10