[شهروند] 27 سال پیش در چنین روزی، برابر 30 ژوئن ١٩٩٧ میلادی، دولت انگلستان کنترل هنگکنگ را به چین واگذار کرد. از آن تاریخ تا به امروز این جزیره 7.5 میلیون نفری براساس سیستم «یک کشور و دو نظام» به حیات خود ادامه میدهد. هنگکنگ از سال ١٨٤٢ میلادی تحت قیمومیت انگلستان قرار گرفت اما این فعل و انفعال آنقدرها هم سهل و ساده نبود و لندن با سوءاستفاده از مشکلاتی که دولت وقت چین با آنها دست و پنجه نرم میکرد و همچنین استفاده از قوه قهریه نظامی که به واسطه وقوع جنگ تریاک حاصل شده بود، توانست این جزیره را تحت مفاد «پیمان نانجینگ» تحت کنترل خود درآورد. هنگکنگ در جریان جنگ دوم جهانی توسط ارتش ژاپن اشغال شد، اما پس از پایان جنگ بار دیگر تحت سلطه انگلستان قرار گرفت. اما ماجرا نخستین بار از کجا شروع شد؟
«چای» و «تریاک»، بهانه جنگ چین و انگلستان
سال ١٨٤٠ میلادی ارتشهای چین و انگلستان مقابل یکدیگر صفآرایی کردند تا نخستین «جنگ تریاک» کلید بخورد. اما چرا «تریاک»؟ برای این که بریتانیاییها برای سالها عاشق نوشیدن چای چینیها بودند و تجار انگلیسی مبالغ عظیمی را خرج خرید این محصول میکردند. اما بالاخره روزی رسید که انگلیسیها فهمیدند میتوانند با صرف هزینهای بسیار کمتر چای گوارای تولید چین را به کشور خود ببرند. تصمیم حیلهگرانه آنها چه بود؟ پیشنهادی که انگلیسیها به تاجران چای در چین دادند این بود که سیستم مبادله کالا به کالا بینشان برقرار شود، به این شکل که آنها تریاک تولید شده در هند را به چینیها بدهند و در عوض چای تحویل بگیرند. این پیشنهاد در ظاهر به نفع فروشندگان چای بود و چینیها با آن موافقت کردند. اما مدتی بعد حاکمان چین متوجه شدند چیزی نمانده تا کل ساکنان کشور معتاد به تدخین تریاک شوند. پس برنامه مبادله کالا به کالا را ملغی اعلام کردند. تصمیمی که حمله ارتش انگلستان به بنادر چین و آغاز جنگ تریاک را در پی داشت.
پایان 156 سال اشغالگری با سر رسیدن اجاره
نظامیان چینی در مقابل نیروی دریایی باتجربه انگلستان حرفی برای گفتن نداشتند و خیلی زود در این نبرد قافیه را باختند. اشغال شانگهای توسط متجاوزان بریتانیایی و رسیدن آنها به نانجینگ، موجب شد دولت وقت چین تمام شرط و شروط انگلیسیها برای پایان جنگ را ذیل «پیمان نانجینگ» بپذیرد. چنین شد که آنها علاوه بر اینکه متعهد شدند همچنان چای بدهند و تریاک بگیرند، جزیره هنگکنگ را نیز با امتیازهای بسیار دیگر بهعنوان خراج تقدیم انگلیسیها کردند، که از آن میان میتوان به اختصاص 5 بندر بزرگ چین برای تجارت تریاک به مدت ١٠٠ سال، اجرای قانون کاپیتولاسیون برای شهروندان بریتانیاییِ ساکن چین و در نهایت تغییر نرخ عوارض کالاهای وارداتی و صادراتی به نفع تجار انگلیسی اشاره کرد. در سال 1898 میلادی انگلستان طی قراردادی هنگکنگ را برای 99 سال دیگر از چین اجاره کرد و در واقع هنگامی که موعد این اجاره در 1997 میلادی سر رسید، این جزیره 156 سال بود که تحت پرچم انگلستان به حیات خود ادامه میداد.