[شهروند] 18 می ١٩٧٤ میلادی کشور هند با آزمایش نخستین بمب اتمی خود که نام «لبخند بودا» را بر خود داشت، وارد باشگاه قدرتهای صاحب سلاح هستهای شد. پیش از این کشورهای ایالات متحده آمریکا، اتحاد جماهیر شوروی، انگلستان، فرانسه و چین با انجام آزمایشهای مشابه، خود را به عنوان تنها دارندگان سلاح اتمی به دنیا شناسانده بودند و حالا هندوستان نیز به طور رسمی خود را عضو این کلوب میدید. آزمایش اتمی هند به طور طبیعی نگرانیها درخصوص امنیت جهانی را افزایش داد و 5 قدرت برتر هستهای نیز آنچنان از آن استقبال نکردند. اما این میان واکنش پاکستان که تا این تاریخ 3 جنگ بزرگ را با همسایه شرقیاش تجربه کرده بود به کلی متفاوت از دیگر کشورهای جهان بود. اسلامآباد دستیابی رقیب و دشمن قدیمیاش به بمب اتمی را نه اتفاقی تاسفبار که شکستی مرگبار تلقی کرد و از لحظه ثبت آزمایش هستهای هند، همه حواس خود را معطوف دستیابی به سلاح هستهای و ایجاد موازنه نظامی با هندوستان کرد.
پاکستان اتمی و جمله معروف بوتو
ناگفته نماند که هند و پاکستان پروژه کار بر روی سلاحهای غیرمتعارف و به طور عمده بمب اتمی را تقریباً همزمان با هم آغازکردند، اما این هندوستان بود که سال ١٩٧٤ با موفقیت نخستین آزمایش سلاح هستهای را انجام داد و از همسایهاش پیشی گرفت. از این تاریخ اسلامآباد تلاش برای دستیابی به سلاح اتمی و حصول موازنه قوا را سرعت بخشید. اهمیت این سیاست را شاید بتوان در معروفترین جمله ذوالفقارعلی بوتو، نخستوزیر فقید پاکستان در دهه 70 میلادی جست، آنجا که در جمعی خصوصی تاکید کرده بود: «اگر پاکستانیها مجبور شوند علف بخورند، ما بمب اتمی را خواهیم ساخت»! جمله بوتو بدان معنا بود که قرار است عمده بودجه کشور و ثروت ملی صرف دستیابی به تکنولوژی ساخت سلاح اتمی شود، حتی اگر کشور به ورطه ورشکستگی بیفتد. از لحظهای که پاکستانیها برای ورود به کلوب کشورهای اتمی مصم شدند دولتهای بسیاری در این کشور بر سر کار آمدند، اما هیچ یک اختلالی در این پروژه به وجود نیاوردند.
بمب اتمی، ترمز جنگهای پرتلفات
در نهایت اهتمام پاکستان برای اضافه کردن بمب اتمی به زرادخانه نظامی خود در اواخر قرن بیستم میلادی به نتیجه رسید و 26 سال پیش در چنین روزی، برابر 7 خرداد 1377 خورشیدی، اسلامآباد نخستین بمب هستهای خود را در صحرای بلوچستان آزمایش کرد. این موفقیت عظیم که در تاریخ پاکستان از آن با عنوان «یومالتکبیر» یاد میشود، به کمک فیزیکدانها و دانشمندان صنعت هستهای این کشور همچون عبدالقدیرخان به نتیجه رسید و باعث شد موازنه قوا در شبهقاره، 24 سال پس از «لبخند بودا» برقرار شود. دستیابی پاکستان و هند به بمب اتمی باعث نشد اختلافات بیشمار دو کشور خصوصاً بر سر کشمیر به نتیجه برسد. کما اینکه از آن زمان تاکنون چندین و چند درگیری نظامی نیز بین دهلینو و اسلامآباد به وقوع پیوسته است. اما نکته اینجاست که درگیریهای نظامی فوق به مانند قبل گسترده، طولانی و پرتلفات نبوده است. شاید چون هر دو کشور معتقدند سر به سر یک قدرت اتمی نباید گذاشت.