[سیما فراهانی] ونسان کاسارد، رئیس نمایندگی کمیته بین‌المللی صلیب‌سرخ در ایران است. او از سال 1376 به کمیته بین‌المللی صلیب‌سرخ پیوسته و در کشورهایی مانند رواندا و چین فعالیت داشته است. در سوابق کاری‌اش ریاست دفتر منطقه‌ای کمیته بین‌المللی صلیب‌سرخ در آفریقای جنوبی نیز به چشم می‌خورد. این چهره باسابقه صلیب‌سرخ جهانی به بهانه روز جهانی صلیب‌سرخ و هفته هلال‌احمر، در گفت‌وگویی تفضیلی با «شهروند» از توانمندی‌های زبانزد جمعیت هلال‌احمر ایران و شرایط اسفناک آوارگان در غزه گفت و از اینکه ارسال کمک‌های بشردوستانه به غزه به‌واسطه جنایت‌های غیرانسانی رژیم صهیونیستی به سختی پیگیری می‌شود، ابراز تاسف کرد.
شعار امسال روز جهانی صلیب‌سرخ و هلال‌احمر «انسانیت را زنده نگه داریم» است. این انسانیت چگونه در فعالیتهای نهضت بین‌المللی صلیب‌سرخ و هلال‌احمر تبلور می‌یابد؟
برای نهضت بین‌المللی صلیب‌سرخ و هلال‌احمر انسانیت نکته‌ای بسیار کلیدی و بنیادین است، چراکه باعث می‌شود همه ما از طریق آن کنار هم قرار بگیریم و پیوندی میان‌مان ایجاد می‌کند، همچنین انگیزه‌ای اصلی برای اقدام بشردوستانه خواهد بود. به عنوان مثال در سیل اخیر در سیستان‌وبلوچستان که یک نیاز ناگهانی شکل گرفت، داوطلبان جمعیت هلال‌احمر ایران فعالیت‌ها و کارهایشان را رها کردند و برای کمک به آنجا شتافتند. همین موضوع می‌تواند مثال بارزی از تبلور انسانیت در جمعیت باشد. مثال دیگر آن هم زمین‌لرزه افغانستان بود که نه‌تنها جمعیت هلال‌احمر جمهوری اسلامی ایران بلکه جمعیت‌های ملی دیگر کشورها نیز به کمک این کشور همسایه شتافتند. بنابراین نیروهای هلال‌احمر جمهوری اسلامی ایران نه‌تنها در داخل کشور، بلکه در کشورهای دیگر نیز به یاری مردم شتافتند. این اصل انسان‌دوستی است که باعث می‌شود برای کمک به همنوع‌مان در کنار یکدیگر باشیم.
ارزیابی شما از همکاری فعلی میان هلال‌احمر و صلیب‌سرخ چیست و چه اقداماتی برای بهبود این همکاری می‌توان داشت؟
بنده از حمایت‌های هلال‌احمر جمهوری اسلامی ایران تقدیر می‌کنم، چراکه از دید کمیته مشارکت، میان ما یک نوع مشارکت راهبردی وجود دارد. ما در کشورهای مختلف با سازمان‌های کمک‌رسان متعددی همکاری داریم، اما در ایران به خاطر اقتضای شرایط از لحاظ عملیاتی محدود هستیم، با این وجود، همکاری ما با جمعیت هلال‌احمر ایران بسیار چشمگیر است. از طرف دیگر، جمعیت هلال‌احمر ایران بسیار قوی است و ظرفیت‌های بسیاری دارد، مخصوصا در پاسخ به بلایای طبیعی کاملا حرفه‌ای است و با تجربه بسیار بالا با داوطلبان بی‌شمار فعالیت می‌کند. هلال‌احمر ایران نه‌تنها در زمینه اقدام بشردوستانه در ایران فعالیت قابل ملاحظه و چشمگیری دارد، بلکه در ورای مرزها هم در همبستگی با سایر کشورها فعالیت می‌کند و اقدامات بشردوستانه زیادی را انجام می‌دهد. همچنین در بخش حمایت از پیوندهای خانوادگی با هلال‌احمر ایران همکاری بسیار قوی داریم، در عین حال، با سمن‌های ملی هم همکاری می‌کنیم. در بخش حمایت‌های روانی و اجتماعی از مهاجران آسیب‌پذیر نیز هلال‌احمر ایران نقش میزبانی را بر عهده گرفته و به آنها خدمات خوبی ارائه می‌کند، ما نیز تلاش کردیم در این بخش کمک کنیم. ما هم از جمعیت هلال ایران آموختیم و هم توانستیم به آنها کمک کنیم.
اصلی‌ترین فعالیتهای کمیته بین‌المللی صلیب‌سرخ در ایران چیست؟
رسیدگی به پیامدهای مربوط به جنگ ایران و عراق؛ ما به عنوان کمیته بین‌المللی صلیب‌سرخ ریاست سازوکار دوجانبه رسیدگی به پرونده‌های حل‌وفصل‌نشده مفقودین جنگ ایران و عراق را برعهده داریم. در این مکانیزم با حضور نمایندگان وزارت دفاع جمهوری عراق و نمایندگانی از هیأت ایرانی و کمیته بین‌المللی صلیب سرخ این رسیدگی انجام می‌شود. در بخش مهاجران آسیب‌پذیر نیز همکاری داریم و فعالیتهای مربوط به پیوندهای خانوادگی و بهداشت اولیه و توانبخشی جسمی را انجام می‌دهیم.
چه اقداماتی از طرف کمیته بین‌المللی صلیب‌سرخ برای ایجاد شرایط بشردوستانه در غزه انجام شده است؟ با توجه به ظرفیت‌های کمیته بین‌المللی صلیب‌سرخ، چه قدم‌هایی از طریق این سازمان برای تسهیل ارسال کمک‌های جمعیت هلال‌احمر به غزه برداشته شده است؟
در 6 ماه گذشته شرایط اسفناکی در غزه وجود داشته و اثر این مخاصمه در زندگی غیرنظامیان بسیار عظیم و پیامدهای انسانی آن ناگوار بوده است. یک‌میلیون آواره در غزه زندگی می‌کنند. ما از زمانی که این مخاصمه آغاز شد، در منطقه حضور داشتیم. امروز بیش از صد پرسنل‌مان در این منطقه به صورت روزانه فعالیت و کمک می‌کنند. این کار روزانه و بسیار چالش‌برانگیز است، با این حال، تلاش‌مان برای کمک‌رسانی به مردم آسیب‌پذیر غزه قطره‌ای در اقیانوس است و نیازهای آنها تامین نمی‌شود. کمیته بارها درخواست بازدید از اسرای فلسطینی را داده که تا این لحظه رژیم صهیونیستی این حق را از اسرای فلسطینی سلب کرده است. به علاوه موقعیت بشردوستانه آنجا اجازه کمک‌رسانی کافی به غزه را نمی‌دهد، با این حال، هلال‌احمر ایران تحت مدیریت دکتر کولیوند قویا فعال و پاسخگو بوده است. این جمعیت در میان اولین جمعیت‌هایی است که در ارسال کمک‌های بشردوستانه به غزه همیشه پیش‌قدم بوده و در این بحران حمایت‌های خود را اعلام کرده است. مشکلات بسیار زیادی برای ارسال کمک‌های ایرانی به مردم غزه وجود داشته است. شرایط بسیار پیچیده است، نه فقط برای ایران بلکه برای کشورهایی که خواهان ارسال کمک‌های بشردوستانه هستند، این مشکلات وجود دارد. من شخصا تلاش کردم کمک‌های هلال‌احمر ایران به غزه ارسال شود، اما رژیم اسرائیل سنگ‌اندازی‌های زیادی داشته است. با وجود تلاش‌های بسیار و بسیج کمک‌های مثال‌زدنی که هلال ایران داشته، این مانع‌تراشی‌ها در مسیر بشردوستانه بسیار غم‌انگیز است و نشان از مشکلات و چالش‌هایی دارد که ما به عنوان نهاد بشردوستانه در مقابل رژیم اسرائیل با آن مواجه هستیم. در غزه خانواده‌ای نیست که از مسائل بشردوستانه در امان مانده باشد، بنابراین به شخصه درخواست دسترسی مناسب را برای کمک‌رسانی به این منطقه دارم. شرایط با آغاز حمله به رفح حتی دشوارتر از قبل هم شده است که امیدوارم این شرایط تغییر کند.
مهم‌ترین فعالیت نهضت بین‌المللی صلیب‌سرخ و هلال‌احمر در سال 2024 چیست؟
در حال حاضر، با توجه به جنگ، بحران و بلایایی که وجود دارد، می‌بینیم که نیازهای انسان‌دوستانه رو به افزایش است. اگر برگردیم به آن اصل با هم بودن؛ جمعیت‌های ملی، فدراسیون بین‌المللی صلیب‌سرخ و هلال‌احمر و کمیته صلیب‌سرخ همگی در کنار هم فعالیت می‌کنند. امسال سی‌وچهارمین کنفرانس جهانی جمعیت‌های صلیب‌سرخ و هلال‌احمر را داریم که اهمیت زیادی دارد. در این کنفرانس جهانی نمایندگان دولت‌ها، فدراسیون‌ها و جمعیت‌های ملی و کمیته بین‌المللی صلیب‌سرخ دور هم جمع می‌شوند تا به اهم مسائل بشردوستانه رسیدگی کنند. هدف آنها این است که با همکاری هم چالش‌های پیش‌روی فعالیتهای بشردوستانه را از میان بردارند، همچنین فرصتی است تا از طریق آن دولت‌ها و جمعیت‌ها به یک اتفاق‌نظر برسند. بنابراین این نشست، این فرصت را فراهم می‌کند تا تلاش دولت‌ها و جمعیت‌های ملی در یک‌سو قرار بگیرد.
برنامه‌های نهضت بین‌المللی صلیب‌سرخ و هلال‌احمر و چالش‌های این نهضت در سال‌جاری میلادی چیست؟
ما به عنوان نهضت صلیب‌سرخ جهانی، حدود 160 سال است که فعالیتهای بشردوستانه داریم و طبیعتا در حین فعالیت‌هایمان چالش‌هایی وجود داشته است. متاسفانه شاهد آن هستیم که کمتر اصول انسان‌دوستانه در جنگ‌ها رعایت می‌شود که این مسئله بسیار شوکه‌کننده است. تلاش ما در ادامه کار بر این مهم متمرکز است؛ باید سعی کنیم حتی‌المقدور رعایت حقوق بشردوستانه و همینطور احترام نسبت به این حقوق را ترویج دهیم و با توجه به اینکه این حقوق حفاظت‌کننده از خانواده‌هایی است که از یکدیگر جدا شده‌اند و مجروحانی که در بیمارستان نیازمند درمان و کمک هستند و همینطور اسرا، باید لزوم رعایت آنها را هرچه بیشتر ترویج کنیم. نکته دیگری که لازم است رعایت کنیم این است که تعامل و همکاری بیشتری با جوامعی داشته باشیم که این افراد در آن هستند.
امسال هفتادوپنجمین سالگرد تصویب کنوانسیون‌های ژنو است. به نظر شما این کنوانسیون‌ها چقدر در جامه‌عمل پوشاندن به اهداف‌شان موفق بوده‌اند؟
ما از یک طرف قواعدی مستحکم و قوی درخصوص محدودکردن جنگ‌افروزی داریم، ولی حالا که در هفتادوپنجمین تصویب کنوانسیون هستیم، چیزی برای جشن گرفتن نداریم، چراکه اجرای این قوانین خوب نبوده و رعایت‌نشده و احترامی گذاشته نمی‌شود. پیامد این اتفاق این است که با اسرا بدرفتاری می‌شود، افراد از خانواده خود جدا می‌شوند و مشکلات بشردوستانه به مردم و غیرنظامیان تحمیل شده است. البته ماجرا آنقدرها هم تیره نیست، ما به ضرورت روزانه کار بشردوستانه را با حمایت از مجموعه قوانین حقوقی انجام می‌دهیم، روزانه خانواده‌های بسیاری تحت درمان قرار می‌گیرند، به همدیگر می‌رسند و با حمایت این حقوق به زندانیان بسیاری کمک‌رسانی می‌شود، اما درنهایت این دولت‌ها هستند که مسئول اجرای این حقوق هستند. ما تنها قدرت اشاعه و بحث این حقوق را داریم.
همانگونه که رئیس نمایندگی صلیب‌سرخ در سال گذشته به خبرنگار ما گفته بود، حمله‌های هکری و جنگ سایبری علیه زیرساخت‌های بهداشتی، یک خطر جدی بین‌المللی است، کمیته بین‌المللی صلیب‌سرخ چه نقشی دارد تا از غیرنظامیان و به ویژه کسانی که دچار مشکلات جسمی هستند، مراقبت کند؟
مسائل سایبری می‌تواند نتایج واقعی در جهان به وجود بیاورند. این حمله‌ها می‌تواند شامل سرقت اطلاعاتی، اطلاع‌رسانی نادرست یا دروغ‌پراکنی یا حتی سخنان نفرت‌آمیز باشد که همه اینها بر افراد تاثیر می‌گذارند و حتی گاهی دلیل بروز حوادث می‌شوند. اگر عملیات سایبری را به عنوان یک روش جنگ‌افروزی بدانیم، باید بگوییم که یک امر جدید است و در حال تحقیق و رایزنی با نیروهای مسلح، دولت‌ها و جامعه دانشگاهی هستیم که باعث چه تهدیدهایی می‌شود و ظرفیت بالقوه آسیب‌زدن این روش به جمعیت غیرنظامی را بررسی می‌کنیم. شاید لازم باشد کنوانسیون جدیدی را درباره عملیات‌های سایبری به تصویب برسانیم.