[شهروند] 159 سال پیش در چنین روزی، برابر ١٥ آوریل ١٨٦٥ میلادی، آبراهام لینکلن رئیسجمهوری آمریکا، در یک سالن تئاتر توسط بازیگری به نام جان ویلکس بوث به قتل رسید. در تاریخ از شانزدهمین رئیسجمهوری ایالات متحده به عنوان ناجی سیاهپوستان و لغو کننده قانون بردهداری یاد شده است. او 31 دسامبر ١٨٦٢ میلادی، «اعلامیه آزادی بردگان» را در اوج جنگهای داخلی آمریکا صادر کرد و آن را در قانون اساسی ایالات متحده هم گنجاند. لینکلن بعدها در خصوص صدور این اعلامیه گفت: «هرگز در تمام زندگیام نسبت به زمانی که این اعلامیه را امضا کردم، در مورد درستی کاری که انجام میدادم این قدر مطمئن نبودم. من به این وسیله هدفم را بر طبق وظیفه رسمیام اعلام کردم و قصد ندارم هیچگونه تغییری در آرزوی شخصیام که بارها ابراز داشتهام مبنی بر اینکه تمامی انسانها در هر کجا که باشند آزادند، ایجاد کنم.» مهمترین ویژگی اعلامیه فوق این بود که در بحبوحه جنگهای داخلی آمریکا بین ایالتهای شمالی (موافق لغو بردهداری) و ایالتهای جنوبی (مخالف لغو بردهداری) صادر شد. اما آیا واقعاً هدف غایی لینکلن از رهبری ایالتهای شمالی در جنگهای داخلی آمریکا آزاد کردن بردهها بود؟
آرمانگرا و آزادیخواهی فرزانه یا ملیگرایی تندرو
لینکلن برای آمریکاییها چهرهای ورای یک سیاستمدار است و آنها بیشتر دوست دارند او را فیلسوفی فرزانه تصور کنند تا فردی سیاسی. امروز جهانیان آبراهام لینکلن را ناسخ قانون بردهداری در خاک آمریکا میشناسند و میاندیشند رئیسجمهوری ایالات متحده شبها از غم بردهها خواب نداشت و درست به همین دلیل جنگ پرتلفات ایالتهای شمالی در برابر ایالتهای جنوبی را رهبری کرد تا آزادی سیاهان را تضمین کند. اما این همه حقیقت نیست. لینکلن پیش از این که یک حامی حقوق بردگان و سیاهان باشد، یک ملیگرا و مخالف جدی تجزیه آمریکا بود. او زمانی به قدرت رسید که ایالتهای جنوبی برای حفظ قانون بردهداری ساز استقلال را کوک کرده بودند و تجزیه آمریکا چیزی نبود که لینکلن زیر بار آن برود. او بعد از مدتی به این نتیجه رسید که برای حفظ اتحاد کشور لازم است بردهداری کاملاً از جامعه آمریکا حذف شود. درست به همین دلیل وقتی یازده ایالت جنوبی برای حفظ قانون بردهداری اقدام به انتخاب رئیسجمهوری جداگانه برای خود کردند، لینکلن جنگ را آغاز کرد.
لغو بردهداری، وسیلهای برای کسب حداکثر قدرت
هدف و مقصود لینکلن در یکی از سخنرانیهای مهم او بیان شده است و رئیسجمهوری آمریکا به صراحت لغو بردهداری را تنها وسیلهای برای رسیدن به هدف بزرگتر یعنی حفظ یکپارچگی ایالات متحده عنوان میکند: «هدف اصلی من حفظ اتحادیه است، نه اینکه بردهداری را حفظ کنم یا از بین ببرم. اگر میتوانستم اتحادیه را بدون آزاد کردن بردهها حفظ کنم، حتماً این کار را میکردم.» اینها دقیقاً جملات لینکلن هستند. او اصل مهم را حفظ اتحاد آمریکا و سیطره دولت فدرال بر دیگر ایالتها میدانست و لغو قانون بردهداری را نیز ذیل این هدف قلمداد میکرد. جنگهای داخلی آمریکا عاقبت پس از 4 سال با تلفاتی بالغ بر 800 هزار نفر (از دو طرف)، 9 آوریل ١٨٦٥ با تسلیم فرماندهان جنوبی به ژنرالهای دولت فدرال پایان یافت. اما نفرین این جنگ عاقبت دامان لینکلن را گرفت و ٦ روز پس از پایان جنگ، او هنگام تماشای یک نمایش در آمفیتئاتر فورد در واشنگتن، توسط یکی از مخالفان لغو قانون بردهداری به قتل رسید.