روز دانشجو در تقویم تا حدود دو دهه پیش در فضای دانشگاهی کشور، بسیار پراهمیت و واجد اعتبار و وزانت بود. روایت اصل ماجرا، بُعد ضداستبدادی و ضداستکباری آن و بیداری، آگاهی و فداکاری دانشجویان آن زمان و تطبیق دادن رویکرد دانشجویان هر عصر با رقم‌زنندگان حرکت تاریخی ١۶ آذر ٣٢ اصلی‌ترین موضوعات به مناسبت ١۶آذر در فضای دانشجویی کشور بود. ١- آفت سیاسی‌کاری و ساختارشکنی؛ پس از روی کار آمدن اصلاح‌طلبان در سال76، تلاش‌هایی برای تهییج دانشجویان و حرکت دادن جنبش دانشجویی به سمت تقابل با نظام، ساختارشکنی و غرب‌گرایی صورت گرفت. برگزاری مراسمات جنجالی در روز دانشجو با حضور چهره‌های اصلاح‌طلب و تلاش برخی اصلاح‌طلبان برای سوق دادن دانشجویان به تعریف جنبش و ماهیت خود در مقابل نظام، کاملا برخلاف ماهیت اصلی و اولیه جنبش دانشجویی و حرکت ١۶ آذر ٣٢ بود. از تبعات این رویکرد، علاوه بر اخلال در فضای علمی و فرهنگی دانشگاه‌ها، ضربه خوردن شخص رئیس دولت اصلاحات بود. خاتمی که ١۶ آذر ٨٣ با حضور در دانشگاه تهران به سخنرانی پرداخت با هو کردن و توهین این طیف دانشجویان و حامیان سابق خود مواجه شد و جالب آنکه نماینده بسیج دانشجویی به دفاع از جایگاه و حرمت رئیس‌جمهور وقت پرداخت. ٢- در سال‌های اخیر و در دولت سابق نیز، مسئله‌ای بی‌ربط در ١۶ آذر بسیار پررنگ بوده و آن تبدیل کردن مراسمات روز دانشجو به روزی برای برنامه‌های طنز، سرگرمی و استندآپ، بود که نتیجه آن کمرنگ شدن ماهیت اصلی این روز تاریخی در میان دانشجویان نسل جدید بود. بسیاری از پوسترهای مراسم روز دانشجو در دوران دولت سابق در دانشگاه‌های مختلف، به شکلی عجیب حاوی برنامه‌های طنز و سرگرمی بود و در برنامه‌های سیاسی نیز چندان مباحث فکری و گفتمانی درباره جایگاه، اهمیت و نقد و بررسی وضعیت جنبش دانشجویی و نسبت آن با مسائل روز؛ وجود نداشت. این مسئله نیز به نوعی حرکات آشفته، هیجانی و فاقد عمق در میان دانشجویان منجر شد که برون‌داد آن در اعتراضات سال ١۴٠١ به شکل حرکات زننده، فحاشی کردن و عدم‌رعایت الزامات حداقلی فعالیت و اعتراض دانشجویی منجر شد. هرچند در دو مقطع مورد اشاره، جنبش دانشجویی فعالیت‌های گفتمانی و ارزشمند نیز داشته و این نوشتار در پی زیر سؤال بردن کل دوران جنبش دانشجویی در مقاطع مذکور نیست، اما می‌توان گفت در آن دو مقطع ضربات بدی به جنبش دانشجویی وارد شد و ضروری است احیای جایگاه و وجهه جنبش دانشجویی از طریق گفتمان‌سازی با همکاری مسئولان دانشگاه‌ها و سیاستگذاران آموزش عالی و با لحاظ کردن دغدغه‌ها و دیدگاه‌های دانشجویان در دستور کار قرار گیرد. برنامه حضور رئیس جمهور، سران دیگر قوا و وزرای دولت در روز دانشجوی امسال در دانشگاه های مختلف، نوید این مسئله را می دهد و نشان از تلاش دولت برای احیای روز دانشجو و بهادادن به جنبش دانشجویی دارد.