39 سال پیش، برابر 3 دسامبر 1984 میلادی، نشت گاز سمی از کارخانه آمریکایی تولید آفتکش «یونیون کارباید» در شهر بوپال هند، مرگ آنی 3500 کارگر هندی را رقم زد. از این واقعه به عنوان یکی از فجیعترین تراژدیهای انسانی و زیستمحیطی تاریخ معاصر یاد میشود. تشکیل ابری از گازهای سمی بر فراز شهر بوپال بسیاری از ساکنان و حیوانات را مسموم کرد، به نحوی که خیابانها پوشیده از جنازه سگها، گربهها، پرندهها و حتی گاوهایی بود که بر اثر تنفس گازهای سمی جان خود را از دست داده بودند. آمار رسمی از مرگ 18 هزار نفر و مسمومیت بیش از یکصدهزار نفر تا امروز حکایت دارند. کسانی که زنده ماندند با مشکلاتی تنفسی، بینایی و حتی ژنتیکی مواجه شدند تا نسلهای بعدی نیز از اثرات فاجعهبار این تراژدی بینصیب نمانند. مدیران آمریکایی «یونیون کارباید» به دلیل داشتن مصونیت قضایی هرگز مورد سوال قرار نگرفتند. دیوانعالی هند پس از 5 سال «یونیون کارباید» را به پرداخت 470 میلیون دلار غرامت محکوم کرد که با توجه به وسعت خسارتها مبلغ ناچیزی بود. خاک بوپال بعد از گذشت 4 دهه هنوز آلوده است.