سعید اصغرزاده
در یک شبکه اجتماعی دوستی به اعتراض نوشته بود، وقتی پای نفت خوزستان به میان میآید، سودش برای همه ملت است اما وقتی بحث ریزگردهاست، فقط آنها باید جورش را بکشند. و جالب اینکه بر عکس نظر این دوست گرامی، این روزها همه نگران این مدل آلودگی هوا برای هموطنانمان، نهتنها در خوزستان، که ایلام و کرمانشاه هم هستند. مردم، داوطلب کمک شدهاند. حتی محمدرضا نقدی، رئیس سازمان بسیج مستضعفان، اعلام کرده این سازمان آمادگی دارد، ۵۰هزار نفر بسیجی را برای حل مشکل ریزگردها به خوزستان اعزام کند. این ۵۰هزار بسیجی میتوانند در خوزستان نهال بکارند و در بیابانها مالچ بپاشند. این در حالی است که سازمان محیطزیست میگوید دولت بسته اقدامات اجرایی برای مقابله با این پدیده را تهیه کرده است (هر چند از محتویات بسته، حداقل بنده چیزی نشنیدهام)، حتی نمایندگان مجلس میگویند باید سازمانی ملی برای مهار ریزگردها تشکیل شود. اما با توجه به آمادگی مردم و ظرفیتهای به وجود آمده، یک سوال باقی است؟ بالاخره چه باید کرد؟ اگر بنده هم به همراه سردار نقدی و سایر داوطلبان به خوزستان برویم، با چه اقداماتی خواهیم توانست کمک کنیم؟ آیا با توجه به کمبود آب، نهالکاری ما کاری درست خواهد بود و خواهد توانست اثرگذار باشد؟ اکنون چه امکاناتی مهیاست و چه خواهد شد؟ آیا در اين بازی چه کسی مقصر است (که الان در کریدورها و لابیها راه افتاده)، میتواند دردی از دردهای مردم خوب جنوب و غرب کشورمان را حل کند؟
به شما میگویم که با توجه به 3 منشاء مختلف در مورد ریزگردها یعنی صحرای آفریقا، کشورهای همجوار مانند عراق و سوریه و همچنین دشتها و تالابهای خشک شده داخلی، مقصر کیست؟
کشور عراق: تالاب هورالعظيم 3100 كيلومتر مربع وسعت دارد كه 1200 كيلومتر از آن در ايران و بقيه در خاك عراق است. در ايران به دليل وجود رود كرخه و نيزار بودن هورالعظيم مشكلي ايجاد نمي شود اما در عراق به علت آتشزدن نيها، تخريب و خشكيدن قسمتهاي وسيعي از آن تالاب و نيز ساير تالابهاي شرق آن كشور و نابودي نخلستانها، گسترش بيابانزايي و وجود مواد راديواكتيو، ریزگردها تولید میشوند و عراقیها آخ هم نمیگویند.
کشور ترکیه: به دلیل بيتوجهي به حقآبه تالابها، در امتداد رودخانههاي دجله و فرات به خاطر وجود سد بزرگ آتاتورك در كشور تركيه، سبب بهرهبرداری نادرست از آبهای سطحی موجود و کاهش آن در نواحی مرزی جنوب شدهایم. کسی هم از ترکیه بازخواست نمیکند.
مجموعه کشورهای كويت – عراق – عربستان – سوريه – اردن - امارات و ايران، با توجه به كنوانسيون بيابانزدايي سازمان ملل متحد كه ايران و كشورهاي همسايه غربي و جنوب غربي ايران در آن عضو هستند، این کشورها ميتوانند با تشكيل كميته ويژه در چارچوب همكاريهاي منطقهاي و با تأكيد به كمكهاي بين المللي با ارايه منابع مالي و انساني و نيز خدمات فني و مهندسي در رفع اين معضل محيطزيستي قدم مشتركي بردارند اما کو قدم مشترک؟
وزارت نیرو و نفت: اقدامات وزارت نیرو طي سالهاي گذشته در انحراف آب از سرچشمههای رودها باعث شده تا ما امروز شاهد زمینهای بایر در استان خوزستان و بلندشدن گردوغبار به آسمان باشیم. وضعیتی که وزارت نفت نیز در بهرهبرداری از چاهها یا واحدهای تولیدی به وجود آورده و برای جبران خسارتهای وارده هیچ اقدام عملی را انجام نداده، در تشدید این بحران موثر است.
سازمان محیط زیست: آن هم نه به دلیل سفرنكردن خانم ابتکار که دستمایه سیاستبازی سایتها و برخی از سیاسیون شده است، بلکه به دلیل عدم پیگیریهای بینالمللی و همکاریهای منطقهای در اجرای کنوانسیون بیابانزدایی و عدم پیگیری توافقات پیشین.
وزارت خارجه: به دلیل عوارض زیستمحیطی و جغرافیایی که جنگ در سوریه و عراق، از سوی برخی نیروهای بیگانه به منطقه تحمیل کرده و عدم شکایت ایران از طريق مراجع قانوني بينالمللي از عاملان جنگافروزی. ما میتوانیم در هر پست و مقامی در این راه کمک و مساعدت کنیم. همانطور که حسن قاضیزادههاشمی، وزیر بهداشت روز ۲۲ بهمن به خوزستان رفت و از نقاط مختلف این استان بازدید کرد. او به وظیفه خود عمل کرد. او میتوانست این کار را نکند اما او پس از بازدید از هورالعظیم و چند کانون داخلی ریزگردها در خوزستان خواهان تشکیل تیم ویژه برای بررسی علمی موضوع انتشار ریزگردها در استان خوزستان شد تا سازوکار مقابله با این پدیده به صورت علمی فراهم شود. او تأکید کرده به جز تحقیق علمی در این زمینه باید اقدامات کوتاهمدت و آنی ازجمله نصب سیستم اعلام بروز گردوغبار، برقراری تسهیلات و امکانات حملونقل بروناستانی برای مردم، توسعه خدماتدرمانی و توزیع ماسک نیز انجام شود. من نمیخواهم بگویم که تکتک وزرا میتوانند داوطلبانه به این کمکرسانی نامحسوس بپیوندند اما میخواهم بگویم، اینجا دیگر امر داوطلبانهای در میان نیست. این احساس وظیفه هم نیست. این یک وظیفه است. دولت وظیفه دارد تا راهکارها و امکانات را مهیا کند تا ملت داوطلبانه به خوزستان، ایلام و کرمانشاه کمک کند. همانطور که آن جغرافیای مقدس، 8سال شاهد حضور داوطلبانه مردم از تمامی نقاط کشور بود....