شیروان یاری| تحلیل جدول آمار فراوانی سرطان در‌ سال 92، در مناطق شهری و روستایی کردستان، نشان می‌دهد که ریشه این بیماری مرگ‌آور، در جسم و جان شمار زیادی از شهروندان استان کردستان ریشه دوانیده است.
براساس این آمار، سرطان پوست زیر پوست کردستانی‌ها نفس می‌کشد و در صدر انواع بیماری‌های سرطان در این استان قرار دارد.
به گفته «فرزام بیدارپور» معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کردستان، 220 نفر شامل 140 مرد و 80 زن در ‌سال 92 به سرطان پوست دچار شده‌اند.
به عقیده پزشک متخصص پوست و مو در کردستان، سرطان پوست یک بیماری منحصربه‌فرد نیست؛ اما بیشتر سه نوع سرطان پوست ازجمله BCC (با منشأ سلول‌های پایه‌ای پوست) SCC (با منشأ سلول‌های شاخی) و ملانوم (با منشأ سلول‌های رنگدانه‌ای) شایع است.
«جمال حسن‌زاده» ریشه‌های این سرطان را عوامل ژنتیکی، ارثی و محیطی تحلیل کرد و گفت: اشعه نور آفتاب از عوامل محیطی تأثیرگذار، در ریسک بالای این سرطان در مناطق شهری به‌ویژه روستایی کردستان به شمار می‌رود.
به عقیده این پزشک، اقتصاد مردم کردستان مبتنی بر کشاورزی و دامداری است، که در مواقع کاشت، داشت و برداشت و چرای دام‌ها، بیشتر در معرض مستقیم اشعه نور آفتاب قرار می‌گیرند، که این مسأله می‌تواند در بروز بالای آمار سرطان پوست در این استان دخیل باشد.
به گفته حسن‌زاده، پیامدهای ناشی از بمباران شیمیایی 8‌سال جنگ تحمیلی در شهرها و روستاهای نوار مرزی و مناطق مورد تهاجم دشمن و همچنین آلودگی منابع آبی برخی از مناطق کردستان به آرسنیک و نیترات از دیگر عوامل تأثیرگذار در افزایش سرطان پوست است.
سرطان معده در ردیف دوم آمار سرطان‌های کردستان قرار دارد و به گفته بیدارپور 127 نفر مرد و46 زن در ‌سال 92 به سرطان معده مبتلا شده‌اند، که به عقیده او رژیم غذایی پرچرب، کم‌تحرکی، مصرف بیش از حد نمک و سبک زندگی ناسالم از عوامل تشدید این بیماری به شمار می‌رود.
 به گفته وی سرطان مری با 88 بیمار مرد و69 بیمار زن در ردیف سوم، کولورکتال در مجموع هر دو جنس با 134نفر، پستان 132 نفر، مثانه 116نفر، خون 97 نفر، پروستات 75 نفر و سرطان ریه 48 نفر به ترتیب در ردیف چهارم تا نهم قرار دارند. بیدارپور آمار بیماران انواع سرطانی شناخته‌شده در کردستان در ‌سال 92 را یک‌هزار و 515 نفر ذکر کرد و گفت: شهرستان سنندج با شناسایی و ثبت 704 بیمار سرطانی شامل 425 مرد و 279 زن در صدر شهرستان‌های استان قرار دارد.
به گفته او شهرستان سقز با 188 بیمار سرطانی در مقام دوم و مریوان با ثبت وگزارش 161 نفر در رتبه سوم قرار دارد.
بانه با شمار 80 نفر، دیواندره 75 نفر، کامیاران 70 نفر، قروه 67 نفر، دهگلان 56 نفر، بیجار 30 نفر، سروآباد 18 نفر و 66 نفر هم با شهرستان و محل زیست نامعلوم، به ترتیب از شهرهای آلوده به انواع تومور و غده‌های سرطانی است که به گفته معاون بهداشتی باید با نگاه فرابخشی، برای کنترل رشد جهشی این بیماری چاره‌اندیشی کرد.
به گفته بیدارپور از مجموع یک‌هزار و515 بیمار سرطانی در کردستان 336 نفردر گروه سنی 74-65، 335 نفر در گروه سنی 64-55، 269 نفر در گروه سنی 84-75 و مابقی در سایر گروه‌ها قرار دارند، که این سه گروه سنی در ردیف‌های یکم تا سوم، جدول فراوانی مطلق سرطان‌های شایع در کردستان قرار می‌گیرد.
براساس این گزارش، 24نفر از مبتلایان به بیماری سرطان در کردستان در گروه سنی 14-0 شناسایی شده‌اند، که این آمار در این گروه سنی نشان‌دهنده آمار ابتلای کودکان به انواع بیماری سرطان است، که امیدواریم با تدابیر دولت، از سرعت شیوع این پدیده مرگبار قرن در کردستان و کشور کاسته شود.