خشکسالی ۱۸ ساله و عدم بارش باران در سال‌جاری در کنار طوفان‌های مکرر شن و گسترش بیابان‌ها در شرق استان کرمان این روزها به تهدیدی خاموش برای روستاها و شهرهای شهرستان‌های شرقی کرمان تبدیل شده است.
به‌گزارش مهر، استان کرمان روی کمربند بیابانی قرار گرفته و از متوسط بارندگی کشور نیز بهره نمی‌برد طی سال‌های اخیر نیز بارندگی در کرمان به شدت کاهش یافته و امسال این پدیده به شدت تشدید شده است و متاسفانه ادامه نیز دارد.
طبق پیش‌بینی‌های صورت گرفته در سال‌جاری کمترین بارش‌ها در شرق و جنوب کرمان روی می‌دهد و حتی برخی از این مناطق تا این فصل از سال که ماه‌ها از سال آبی می‌گذرد شاهد هیچ بارندگی نبوده‌اند و این روند از سوی کارشناسان بسیار نگران‌کننده قلمداد می‌شود. هر چند تدابیری برای مقابله با خشکسالی در استان کرمان اندیشیده شده است اما کارد دو لبه خشکسالی در کرمان در سوی دیگر خود نیز تبعات سنگینی را به کرمان وارد کرده است که مهم‌ترین آنها افزایش طوفان‌های شن در سال‌های اخیر و گسترش بیابان‌هاست.
نگرانی‌ها از روستاها به شهرها رسیده است
با توجه به کمبودهای شدید اعتباری و اولویت‌های پیش‌رو به نظر می‌رسد مبارزه با گسترش شن‌های روان در مقابل روند تهاجمی خشکسالی کاری از پیش نبرده و مهم‌ترین نشانه این مهم نیز افزایش طوفان‌های شن در شرق استان کرمان است.
اگر تا چندی قبل ساکنان روستایی و عشایر شرق کرمان باید از گسترش شن‌های روان نگران می‌شدند اما این روزها شن‌ها به پای دروازه‌های شهرهای بزرگ شرق استان کرمان رسیده‌اند و درحال نفوذ به شهرها به‌خصوص شهرستان ریگان هستند.
محمد زاکری، کارشناس امور اجتماعی در این‌باره اظهارداشت: طوفان شن این روزها به یکی از دغدغه‌های مهم جوامع شهری و روستایی در شرق استان کرمان تبدیل و موجب تخلیه شدن بسیاری از روستاها و مناطق عشیره‌نشین شده است که این مهم از نظر جامعه‌شناسی در شرق استان وضع مطلوبی نیست.
اگر تا چندی قبل ساکنان روستایی و عشایر شرق کرمان باید از گسترش شن‌های روان نگران می‌بودند اما این روزها شن‌های به پای دروازه‌های شهرهای بزرگ شرق استان کرمان رسیده‌اند.
وی افزود: اقداماتی به صورت استانی و حتی در قالب طرح‌های بین‌المللی انجام شده اما عملا طوفان‌های شن امروز به دغدغه اصلی بسیاری از مردم شرق کرمان تبدیل شده است و گاهی نیز دامنه این طوفان‌ها به شهرهای بزرگ استان هم می‌رسد.
وی خشکسالی و تخریب پوشش‌های گیاهی را عامل اصلی گسترش بیابان‌ها دانست و افزود: با خشک‌شدن هامون در سیستان و بلوچستان و ادامه خشکسالی بادهای ۱۲۰ روزه سیستان امروز عملا از ۱۲۰ روزه افزایش یافته و دامنه این عامل طبیعی از استان سیستان هم فراتر رفته و به‌صورت غیرمستقیم کرمان را هم در برگرفته است.
وی ادامه داد: از سوی دیگر کانون‌های محلی‌شن نیز در استان افزایش یافته است و بسیاری از رودخانه‌ها و تالاب‌های محلی نیز خشکیده‌اند و عملا برتعداد کانون‌های بحرانی بادی در شرق کرمان افزوده شده و کافی است بادی بوزد تا طوفان شن ایجاد شود.
زاکری گفت: طبق آمارهای مالی اعلام شده سالانه طوفان شن هزینه‌های هنگفتی را به دلیل صدمه‌زدن به زیرساخت‌های اجتماعی و اقتصادی به استان تحمیل می‌کند و این روند تا جایی است که برخی روستاییان برای در امان ماندن از شن مجبورند هر روز با بیل شن‌های اطراف دیوارهای خانه‌ها را خالی کنند و حتی گزارش‌هایی از هم‌سطح شدن پنجره خانه‌ها با محیط بیرونی داده می‌شود و کشاورزان نیز باید سالانه هزینه‌های بالایی برای تخلیه نخلستان‌ها و باغ‌های خود از شن‌های روان پرداخت کنند که ادامه این روند زندگی روستانشینی در شرق استان کرمان را با چالش مواجه می‌کند.
اما درحالی این روزها اکثر استان‌های کشور با بارش برف و باران مواجه هستند که استان کرمان از روز گذشته با طوفان شن و تند باد همراه بوده است این درحالی است که هنوز فصل بادهای سوزان و گرد و غبار در جنوب کرمان آغاز نشده است و پیش‌بینی می‌شود با خشکسالی در جنوب کرمان تابستانی سخت در انتظار مردم جنوب استان باشد و بر شدت گرد و غبار در این منطقه نیز افزوده شود.
ریگان و فهرج بیشترین خسارت‌های را از طوفان شن دیده‌اند
شدت طوفان شن اما در شهرستان‌های شرقی ازجمله ریگان و فهرج قابل توجه گزارش شده و خبرنگاران از خسارت‌های فراوان به جای مانده از این طوفان‌ها طی هفته اخیر خبر می‌دهند این درحالی است که دفعات بروز این طوفان‌ها نیز در شرق کرمان افزایش یافته است.
به هر روی پدیده‌ای به نام طوفان شن که مدت‌ها مردم گمان می‌کردند تمام شده اما این روزها درحالی گسترش یافته که ادامه این روند علاوه‌بر بیماری تنفسی موجب اختلالات اجتماعی ازجمله مهاجرت و تبعات اقتصادی مثل خشکیدگی مزارع و افت دامپروری در شرق استان کرمان می‌شود.
ادامه این روند علاوه‌بر بیماری تنفسی موجب اختلالات اجتماعی ازجمله مهاجرت و تبعات اقتصادی ازجمله خشکیدگی مزارع و افت دامپروری در شرق استان کرمان می‌شود.
فرماندار ریگان دراین‌باره اظهار داشت: شهرستان ریگان همان‌طور که از اسمش پیداست با پدیده شن همراه است و با وزش باد شاهد بروز طوفان‌های شن هستیم.
باقری ادامه داد: طی روزها اخیر نیز شاهد طوفان شن در شهرستان ریگان بودیم و در نهایت برآورد اولیه از این طوفان‌ها خسارتی معادل ۱۰میلیارد ریال است که به بخش‌های مختلف وارد شده است.
وی اختلال در رفت و آمد در جاده‌های شهرستان ریگان و کاهش دید و آلودگی هوا را نیز از تبعات این طوفان‌ها دانست و گفت: شدت آلودگی به‌حدی بود که برخی از مردم با مشکل تنفسی مواجه شدند که به بیمارستان شهرستان‌های مجاور اعزام شده‌اند. وی ادامه داد: شن گرفتگی مزارع و نخلستان‌ها، کانال‌ها و قنوات و راه‌های روستایی و اصلی از دیگر تبعات این طوفان بود حتی برق ۳۷ روستا نیز قطع شد.
باقری افزود: به تأسیسات شهری و زیربنایی نیز خسارت‌هایی وارد شده است و از مردم می‌خواهیم در زمان بروز طوفان از تردد بی‌مورد خودداری کنند.
وی همچنین خسارت به جنگل‌های کهور و نخلستان‌ها را نیز از دیگر تبعات طوفان روز گذشته ریگان دانست. گزارش‌های محلی از ادامه طوفان در شهرستان ریگان حکایت دارد.
همچنین شهردار شهر فهرج در شرق کرمان نیز از شدت خسارت‌های وارده به این شهر خبر داد. این درحالی است که خسارت‌های طوفان در این شهرستان به بخش‌های مختلف این شهرستان وارد شده و تنها در شهر فهرج خسارتی حدود ۶۳۰میلیون ریال برجای گذاشته است.
مهدی قائمی خسارت به ساختمان‌ها و شن گرفتگی معابر شهر فهرج و صدمه دیدن فضای سبز را ازجمله مهم‌ترین تبعات طوفان شن در این شهر دانسته است.
وی همچنین بروز مشکلات تنفسی را از دیگر مشکلات مردم دانست و افزود: میدان دید به شدت در فهرج کاهش یافت و در عبور و مرور و تردد مردم اخلال ایجاد کرد.