زهرا نجفی- شهروند| کاوه ابراهیم‌پور، با فیلم ساده و خوش‌ساخت «یحیی سکوت نکرد» در بخش هنر و تجربه سی‌وسومین جشنواره فیلم فجر حاضر شده، درواقع او با «یحیی سکوت نکرد» به‌عنوان نخستین فیلم بلند سینمایی‌‌اش به‌صورت رسمی وارد حیطه کارگردانی شد. این فیلم در آخرین سانس پنجشنبه 16بهمن به نمایش درآمد و انتظار نمی‌رفت که تماشاگران زیادی را به خود جلب کند؛ اما «یحیی سکوت نکرد» توانست مخاطبان را تا آخرین ساعات شب در سالن نگه دارد و با تشویق‌های پیاپی مخاطبان روبه‌رو شد. به‌همین دلیل با کاوه ابراهیم‌پور، کارگردان این فیلم به گفت‌وگو نشستیم که در ادامه می‌خوانید.
فیلمنامه «یحیی سکوت نکرد» دارای چه ویژگی‌هایی بود که آن را برای کارگردانی اولین فیلم بلندتان انتخاب کردید؟
وقتی که برای نخستین‌بار داستان یک‌خطی فیلم را دوست و همکارم مازیار حبیبی‌نیا که سردبیر مجله شبکه‌آفتاب هم هست برایم تعریف کرد، بلافاصله از او خواستم که طرحش را به فیلم تبدیل کنم چون بعد از سال‌ها دنبال طرح گشتن، فهمیده بودم که هر داستانی ارزش فیلم‌شدن، آن هم به‌عنوان فیلم اولم را ندارد. طرح «یحیی سکوت نکرد» در عین سادگی، بسیار چالش‌برانگیز بود و روی نکاتی از زندگی دست می‌گذاشت که می‌تواند نسل‌های مختلفی را جذب کند. «یحیی سکوت نکرد» داستان تنهایی آدم‌هاست، تنهایی که به‌واسطه شرایط اجتماعی به آدم‌ها تحمیل می‌شود و نه انتخاب خودشان، آدم‌هایی با آرزوها و رویاهای تحقق‌نیافته و تاریخ‌مصرف گذشته. داستان خطی فیلم روایت کشف و شهود دنیای بزرگسالی توسط کودکی 7 ساله است که توسط پدرش به عمه سپرده شده، عمه‌ای که تابه‌حال ندیده و نمی‌شناخته. این جست‌وجوی محیط جدید درنهایت او را با چالشی بزرگ روبه‌رو می‌کند و بر سر دوراهی انتخابی قرار می‌دهد که زندگی خود و اطرافیانش را دچار تلاطم شدیدی می‌کند. «یحیی سکوت نکرد» درباره از دست دادن‌هاست!
شما در نشست خبری فیلمتان گفتید که بازیگر نقش یحیی را از میان 200 کودک انتخاب کردید و واقعا بازی ماهان نصیری در این فیلم چشمگیر بود، درباره روند انتخاب او بیشتر توضیح دهید.
من کار تبلیغاتی و فیلم کوتاه زیاد ساخته‌ام و به همین دلیل زیاد با بچه‌ها سروکار داشتم و می‌دانید که کار کردن با کودک در فیلم چقدر می‌تواند سخت و چالش‌برانگیز باشد و این نکته وقتی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند که آن کودک نقش‌اول فیلم را بازی کند. ماهان نصیری شاید اولین یا دومین موردی بود که من تست گرفتم، پس از او بالغ بر 200 کودک همسن‌و‌سال او را دیدم و دوباره به ماهان برگشتم و او را برای نقش یحیی انتخاب کردم. ماهان فوق‌العاده است و چنان بازی زیرپوستی و احساسی از خود نشان داد که در کمتر بازیگر بزرگسال مطرحی دیده‌ام. هیچ‌وقت در زمان فیلمبرداری مجبور نشدیم به‌خاطر ماهان یک پلان را تکرار کنیم و با این‌که اکثر پلان‌ها به‌صورت سکانس پلان گرفته می‌شد و طولانی و بدون قطع بود، ماهان ذره‌ای اشتباه نمی‌کرد و در عین حال راکورد حسی را به بهترین نحو حفظ می‌کرد.
فاطمه معتمدآریا، بازیگر گزیده‌کار و توانمندی است، هرچند فیلمنامه کار قوی بود، اما چطور توانستید او را برای بازی در فیلمتان به‌عنوان یک کارگردان فیلم‌اولی راضی کنید؟
از همان ابتدای کار که طرح اولیه را برای تبدیل شدن به فیلمنامه به خانم طلا معتضدی سپردم، در ذهنم برای نقش اول فیلم که همان عمه یحیی خردسال است، خانم معتمدآریا را تصور می‌کردم و نکات ریز رفتاری و حتی تکیه‌کلام‌های ایشان را در سناریو می‌گنجاندم. درواقع هیچ گزینه دیگری برایم متصور نبود! وقتی که فیلمنامه را به خانم معتمدآریا پیشنهاد کردم پس از مطالعه بلافاصله نقش را پذیرفتند و نگرانی عظیمی را از دوش من برداشتند. خانم معتمدآریا که به حق لقب بانوی سینمای ایران را به ایشان داده‌اند به معنای واقعی کلمه یک انسان هستند. خلاق، با انرژی و بدون کوچکترین حاشیه‌ای. ایشان نه‌تنها در نقش خوش درخشیدند و تصویر متفاوتی از خود ارایه دادند که یاور بسیار خوبی برای من در امر بازی گرفتن از نقش کودک فیلم داشتند و حتی در قسمت‌هایی پیشنهاد‌هایی برای بهتر شدن ریتم فیلم.
چه اتفاقی افتاد که ایرج منصوری که ما بیشتر به‌عنوان مدیر فیلمبرداری می‌شناسیم در فیلمتان بازی کرد؟
آقای تورج منصوری عزیز و مهربان پیشنهاد آقای علی افشین راد بودند که در ابتدای پیش‌تولید به‌عنوان دستیار با من همکاری می‌کردند. آقای منصوری همان‌طور که می‌دانید فیلمبردار بزرگ و مطرح سینمای ایران هستند و کارنامه درخشانی در فیلمبرداری و همکاری با بزرگان این هنر دارند. بعد از خواندن نقش افتخار دادند و با پروژه همکاری کردند و با این‌که نقش کوتاه بازی‌کردن به نظر من سخت‌تر از نقش بلند است، ایشان به‌واسطه اشراف کاملی که به مقوله سینما دارند، بسیار از عهده آن خوب برآمدند.
تینا پاکروان پیش از این مدیر طرح و مدیر تولید چند پروژه بوده و در فیلم شما برای اولین‌بار تهیه‌کنندگی را تجربه کرده است. او چطور تهیه‌کننده‌ای است؟ چون به‌نظر می‌رسد، لوکیشن‌های فیلمتان کم‌هزینه هستند، آیا این موضوع به‌خاطر فیلم‌اولی بودنتان است یا قصه ایجاب می‌کرد از لوکیشن‌های محدود استفاده کنید؟
تینا پاکروان دوست قدیمی و همکلاسی من در دانشکده سینما بود و سال‌هاست که همدیگر را می‌شناسیم و به‌خصوصیات اخلاقی و کاری یکدیگر آشنا هستیم. پاکروان درواقع قبلا هم کار تهیه‌کنندگی و تولید بسیار انجام داده است و اشراف کامل به‌مقوله دارد و دارای توانایی کامل است. داستان فیلم «یحیی سکوت نکرد» ایجاب می‌کرد که در لوکیشن محدودی اتفاق بیفتد و هدف ما ساختن فیلم به سبکی که امروزه از آن به‌عنوان فیلم‌آپارتمانی یاد می‌شود، نبود. اتفاقا برای رسیدن به‌شرایط ایده‌آل فیلمنامه ما مجبور شدیم که تغییرات ساختاری عمده‌ای در خانه قدیمی که لوکیشن‌مان بود انجام دهیم و دیوار‌هایی اضافه یا حذف کنیم یا حتی راه‌پله به زیرزمینی بسازیم که قبلا در معماری خانه وجود نداشت. آقای علی عابدینی، طراح صحنه توانا و باسابقه سینما هم که اتفاقا خیلی کم‌کار و سخت‌پسند هستند، در این امر مهم یاور فیلم بودند.