|  علی‌اصغر هدایی  |   استاد مدیریت بحران موسسه علمی  - کاربردی هلال‌احمر    |

انتقال پایتخت صرفا به این دلیل که بخواهیم با این کار به برخی بحران‌ها در شهر تهران پایان دهیم، توجیه‌پذیر نیست. تجارب ناموفق دیگر کشورها در انتقال پایتخت‌هایشان ما را به این نتیجه می‌رساند که رشد بي‌اندازه جمعیتی تهران با انتقال پایتخت حل نخواهد شد. اتفاقی که در کشور ترکیه رخ داد و پایتخت شدن آنکارا نتوانست از رشد استانبول کم کند. روسیه پایتخت خود را به مسکو تغییر داد اما سن‌پترزبورگ همچنان ابهت و بزرگی خود را حفظ کرد و به‌عنوان شهر اول در روسیه شناخته می‌شود. این تجربه‌ها نشان می‌دهد شاید برخی معضل‌های محدود و جزیی، با انتقال پایتخت حل شود اما مشکلات عدیده‌ای که تهران چند سالی است با آن درگیر شده، ازجمله مشکل زیادی جمعیت، ترافیک و آلودگی هوا با این کار حل نخواهد شد چرا که جمعیت تهران قطعا با انتقال پایتخت تغییر چندانی نخواهد کرد. اگر بحران‌های موجود دلیل جابه‌جایی پایتخت هستند، بد نیست به کلانشهرهای بزرگی مثل توکیو اشاره کنیم که با جمعیت 50‌میلیون نفری و با یک مدیریت شهری مناسب و با زیرساخت‌های مناسب هیچ‌کدام از مشکلات شهر تهران را ندارد. از طرفی ساخت یک پایتخت جدید در حرف و عمل فاصله زیادی دارد. یک پایتخت 4ساله ساخته نمی‌شود که ما بخواهیم خیلی راحت از آن حرف بزنیم و همه چیز را ساده‌انگارانه ببینیم. در بحث انتقال پایتخت، یکی از مسائلی که به آن اشاره زیادی می‌شود بحث زلزله تهران است. اگر قرار است شهری با ایمنی بهتر ساخته شود بهتر نیست با هزینه‌هایی به مراتب کمتر و با کمک خود مردم بافت‌های فرسوده شهر تهران بازسازی شود و پایتخت فعلی مستحکم شود؟ جدای از این مشکل کمبود آب تنها مربوط به تهران نیست و قطعا با ایجاد یک شهر جدید این مشکل همچنان ادامه خواهد داشت. بد نیست در این موارد نگاهی به تجربه‌های کشور خودمان داشته باشیم. شهر جدید پرند قرار بود جمعیت یک‌میلیون نفری را پوشش بدهد اما این شهر حتی نمی‌تواند برای یک سوم مردم این منطقه آب تأمین کند. ساخت یک شهر جدید نیاز به یک مکان‌یابی دقیق دارد تا کمترین آسیب را به محیط‌زیست وارد کند. ما اگر از معضل محیط‌زیستی در کشور حرف می‌زنیم چطور می‌توانیم یک شهری بسازیم که نه مشکل اقلیمی داشته باشد، نه با بحران آب مواجه شود و از طرفی به محیط‌زیست هم آسیب نزند و ما را مجبور به تخریب جنگل‌ها یا درخت‌ها نکند؟ اگر قرار باشد پایتخت در یک منطقه کویری ساخته شود قطعا هیچ‌کس حاضر نیست تهران را رها کند و به پایتخت جدید نقل مکان کند. پایتختی که به دلیل کویری بودن قطعا مشکلات زیادی به همراه خواهد داشت. در پایان باید گفت انتقال پایتخت در صورتی که وارد فاز عملیاتی شود خود می‌تواند به یک بحران بزرگ در کشور تبدیل شود. بحرانی که تبعات اقتصادی و اجتماعی فراوانی خواهد داشت و مشکلات جدیدی را پیش روی مسئولان خواهد گذاشت.