گروه اقتصاد| محمد فطانت رئیس سازمان بورس اوراق بهادار دیروز اولین نشست خبری خود را پس از نشستن بر صندلی ریاست این سازمان، برگزار کرد. این نشست که به گفته فعالان بازار سرمایه دیرهنگام‌ترین واکنش یک رئیس به حوزه خودش تلقی شده است، در وزارت اقتصاد برگزار شد و همین موضوع هم با واکنش اهالی بازار سرمایه مواجه شد. به هر سو این رویداد خبری در شرایطی رخ داد که وزیر اقتصاد به دلیل مشکلات بورس، کارت زرد مجلس را دریافت کرده و در هفته‌های گذشته، شاهد برگزاری تجمع سهامداران و معامله‌گران بوده‌ایم. فطانت که در این شرایط موضع سکوت پیش گرفته بود، سرانجام به مناسبت دهه فجر به جمع خبرنگاران آمد تا از دیدگاه‌هایش بگوید. او در این نشست خبری که در ساختمان وزارت امور اقتصادی و دارایی برگزار شد در واکنش به نگرانی سهامداران با بیان این‌که تجربه نشان داده هیچ‌وقت افت بازار همیشگی نبوده و بالاخره رونق به بازار برمی‌گردد، اعلام کرد که به بازار سرمایه خوشبینم. محمد فطانت درباره پیش‌بینی‌اش از بازار سرمایه در سال 94 هم به وضوح اعلام کرد که به‌طورکلی آدم خوش‌بینی است و امیدوار است که وضع بازار سرمایه خوب باشد. اما درعین‌حال از رسانه‌ها خواست این پیش‌بینی‌ها را از او نخواهند. وی توضیح داد که این موضوع را باید از تحلیلگرانی بخواهید که به صورت حرفهای این کار را انجام می‌دهند، اما توصیه می‌کنم به حرفهای غیرکارشناسی که توسط افراد مختلف مطرح می‌شود و صلاحیت حرفهای آنها توسط سازمان بورس تأیید نشده است، توجه نکنند و از توجه به حرفهای آنها اجتناب کنند تا بتوانیم یک فضای روانی مناسبی در بازار ایجاد کنیم.
او با اشاره به سوال نمایندگان مجلس در مورد بازار سرمایه گفت: این نشان می‌دهد حساسیت مجلس نسبت به بازار سرمایه بالا رفته و تک‌تک وزیران و نمایندگان جهت کمک به بازار سرمایه تلاش می‌کنند.
قیمت نفت، مهمترین آسیب بورس
فطانت با تشریح جو روانی حاکم بر بازار سرمایه گفت: در یک‌سال گذشته نگرانی و فضای ناخوشایند روانی بر بازار سرمایه حاکم بود که افت پی در پی شاخص‌ها علت اصلی آن بود؛ با تشدید کاهش قیمت نفت، تغییرات نرخ سنگ آهن و نرخ بهره این وضع تشدید شد و در فضایی که بازار دچار چنین نگرانی‌هایی می‌شود اتفاقات عجیبی می‌افتد و همه به دنبال عرضه سریع سهام هستند، اما در فضای مثبت با وجود این‌که ممکن است سهمی ارزش نداشته باشد، همه به دنبال خرید هستند. اما درحال حاضر با فروکش کردن تب قیمت نفت و هیجانات پیش از این بازار درحال رسیدن به تعادل است.
او همچنین از تشکیل کمیته ثبات بازار سرمایه خبر داد و افزود: در دنیا کمیته‌های ثبات بازار سرمایه وجود دارد و ما هم برای فائق آمدن بر فضای روانی بازار، کمیته تثبیت و برقراری آرامش در بازار را به ریاست معاون اول رئیس‌جمهوری تشکیل دادیم و جلساتی با معاونان وزیر برای حمایت از بازار سرمایه تشکیل شد.
فطانت همچنین از راه‌اندازی استودیوی اختصاصی رادیو و تلویزیونی در بازار سرمایه خبر داد و گفت: این پایگاه به‌زودی تأسیس می‌شود.
صندوق توسعه خالی است
او همچنین در مورد میزان کمک‌های صندوق توسعه بازار سرمایه به بورس کشورمان گفت: ۵۳۰میلیارد تومان پول وارد این صندوق شده است که به انتها رسیده بود و زمانی که بنده وارد بازار سرمایه شدم پولی در این صندوق وجود نداشت و از آن روز تاکنون پولی که از محل صندوق به بازار وارد شده است، کمتر از ۱۵میلیارد تومان بوده که عدد معناداری نیست؛ در ۱۱ روز گذشته هم که بازار مثبت بوده و به تعادل رسیده، مربوط به خود بازار بوده و نه کمک‌هایی که توسط این صندوق صورت گرفته، این درحالی است که دغدغه‌های فعالان بازار کمتر شده ولی قضاوتی در مورد آینده به همراه ندارد و بازار و بازیگران قیمت را تعیین خواهند کرد.
وضعیت سهامداران حقیقی و حقوقی 50 به 50 است
فطانت در ادامه با اشاره به این‌که بورس کالا در کشور ما ظرفیت‌های زیادی برای ایجاد شفافیت و رونق دارد گفت: مشکلاتی مانند صنعت فولاد که درحال حاضر با اضافه تولید مواجه است، و نیز قوانینی که تنها به حقوقی‌ها برای دادو ستد در بورس کالا اجازه می‌دهد ازجمله موانع رونق بورس کالا است که باید تلاش کنیم حقیقی‌ها نیز در کنار حقوقی‌ها به‌ویژه در بحث معاملات فلزات حضور پیدا کنند. او افزود: درحال حاضر 50درصد سهامداران بازار حقیقی و 50درصد حقوقی هستند و ارزش معاملات نیز به صورت 50-50 در آمده است.
رئیس سازمان بورس اوراق بهادار تأکید کرد: برخی از شرکت‌ها ظاهرا خصوصی هستند، اما سهام آنها عمدتاً مربوط به صندوق بازنشستگی شرکت‌های دولتی مانند نفت است و برخی نیز به دلیل داشتن سهام عدالت و حضور نمایندگان سهام عدالت در مدیریت شرکت خصوصی شده‌اند.
سخنگوی سازمان بورس در ادامه با اشاره به این‌که در شرایط فعلی آزادسازی سهام عدالت به نفع بورس نیست، گفت: در زمینه اجرای اصل 44 قانون اساسی اتفاقات خوبی تاکنون افتاده است که با این وجود در ابتدای راه هستیم. به علاوه این‌که برای آزادسازی سهام عدالت نیز باید فرهنگ‌سازی مناسبی انجام شود.
شاخص‌های جدید بازار بورس تا پایان سال 93
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار از طراحی ابزارهای جدید برای تعادل بخشی به بازار سرمایه خبر داد و بیان کرد: ابزار فروش اختیاری در کمیته فقهی سازمان بورس طراحی و عرضه شده و این ابزار می‌تواند در رفع نوسانات بازار سرمایه به ما کمک کند. اوراق مشارکت و صکوک با نرخ شناور از دیگر ابزارها است. غیر از این بحث‌هایی در مورد شاخص بورس از سوی فعالان بازار مطرح می‌شد. به‌عنوان مثال درحال حاضر شاخص کل (مجموع شاخص قیمت و بازده) در بازار داریم، اما شاخص‌های دیگری مثل شاخص هم‌وزن نیز توسط فعالان بازار مطالبه می‌شود. بنابراین براساس یک برنامه میان‌مدت قرار است شاخص‌های جدید به بازار سرمایه اضافه شوند که این اقدام در اولین فرصت و قبل از انتهای سال 93 اجرایی خواهد شد و این شاخص‌ها در درگاه مربوطه به نمایش درخواهد آمد.
معاملات بورس کالا آنلاین می‌شود
رئیس سازمان بورس به امکان‌پذیر شدن معاملات آنلاین بورس کالا نیز اشاره کرد و گفت: معاملات آنلاین بورس کالا در هفته جاری شروع می‌شود. فطانت به جایگزینی خرید تضمینی با قیمت تضمینی در رینگ کشاورزی نیز اشاره کرد و گفت: هر ساله بیش از 20هزار میلیارد تومان خرید تضمینی کالاهای کشاورزی انجام می‌شود که برخی از این محصولات فسادپذیر است و دولت مجبور خواهد بود برخی از این مواد را معدوم کند، بنابراین پیشنهاد اعمال خرید تضمینی بجای قیمت تضمینی ارایه شد که محصولات کشاورزی روی تابلوی بورس کالا ارایه و مابه‌التفاوت قیمت معامله‌شده در تابلو و قیمت تضمینی از سوی سازمان تعاون روستایی یا نهادهای ذی‌ر‌بط تأمین شود.
عرضه نفت خام در بازار سرمایه
او همچنین درباره بین‌المللی شدن بورس ایران نیز گفت: در راستای جهانی شدن بازار بورس اوراق و کالا، معاملات کشورهای حاشیه دریای خزر روی تابلوهای بورس ما و برعکس معاملات آنها روی تابلوهای آنها همزمان ارایه خواهد شد. به جز این برای بین‌المللی شدن بازار بورس زمینه سازی‌هایی انجام گرفته که در بحث مقدماتی آن باید اطلاع‌رسانی صورت‌های مالی و اطلاعات شرکت‌ها درحد حسابرسی بین‌المللی منتشر شود.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در مورد قیمت‌گذاری خودرو در بورس کالا گفت: کالاهایی که مشمول قیمت‌گذاری هستند و از یک طرف به صورت انحصاری عرضه می‌شوند، وقتی روی تابلوی بورس کالا قرار می‌گیرند، از حالت قیمت‌گذاری خارج می‌شوند و در پتروشیمی و فلزی‌ها چون محصول روی تابلوی بورس کالا قرار گرفت قیمت آن شفاف شد و ما از حضور خودرو به‌عنوان یک کالا در بورس کالا استقبال می‌کنیم.
فطانت با اشاره به فاصله یک تا 5میلیون تومانی قیمت خودرو بین کارخانه و خریدار گفت: این حاشیه سود درحال حاضر به جیب دلالان می‌رود و اگر قیمت خودرو در بورس تعیین شود این حاشیه نصیب تولید‌کننده و سهامدار شرکت‌های خودرویی می‌شود و تحولی در خودروسازی ایجاد خواهد شد. رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار اطمینان خاطر به سهامداران داد که در روزهای اخیر مثبت بودن شاخص بورس حاصل معاملات بلوکی نبوده است. او همچنین در مورد نماد پالایشگاه‌های بورسی و فرابورسی گفت: در مورد نماد پالایشگاه‌ها یک جو نگرانی وجود دارد اما قرار شد برای کیفی‌سازی تولید در پالایشگاه‌ها ظرف یک زمان 5ساله انجام شود و هر پالایشگاه برای کیفی‌سازی یک تا 2میلیارد دلار سرمایه‌گذاری نیاز دارد و مقرر شد، اگر 30درصد سود شرکت‌های پالایشی به صورت اندوخته نگهداری و توزیع نشود و فقط 70درصد آن سود براساس سیاست تقسیم سود بین سهامداران توزیع شود و کیفی‌سازی پالایشگاه‌ها ظرف 5سال اجرا شود. فطانت در مورد قیمت خوراک پالایشگاه‌ها گفت: قرار شد وزارت نفت 10 روز پس از پایان هر ماه قیمت‌ها را اعلام کند و ظرف 30 روز اعداد قطعی پالایشگاه‌ها را اعلام کنیم.