واهب نصیری کارشناس اقتصادی
بیشتر از سه دهه است نرم بارندگی در کشور از رشد منفی برخوردار است و به دنبال آن کم آبی و خشکسالی تعداد زیادی از استانهای کشور را فرا گرفته است. شرایط تغییرات اقلیمی و جغرافیايی به ترتیبی است که به نظر نمیرسد با توجه به پیشبینی کارشناسان هواشناسی، شاهد تغییرات مثبتی در سالهای آتی از لحاظ بارندگی باشیم. این وضیعت ایجاب میکند مدیریت اجرايی کشور برنامههای تولید در محصولات کشاورزی وصنعتی را بر محور آب مصرفی در واحد محصول در دستورکار داشته باشند. بر این اساس باید هرگونه نگرش، شعار و پشتیبانی از تولید را بدون نگاه به مولفه مصرف آب (در واحد محصول تولیدی) عبور از خط قرمز و زیر پا گذاشتن منافع ملی کشور تلقی کنند. زیرا در بسیاری از کشورهای توسعهیافته (که شرایط بهتری در بارندگی و ذخاير آبی نسبت به ایران دارند) برای مراقبت از منابع آبی کشورشان اقدامهای ارزشمندی درباره روش مصرف آب (در واحد تولید) مدنظر قرار دادهاند. به عبارتی محور اصلی تولید در کشاورزی و صنعت بر پایه آب مصرفی تعریف شده و نظام اقتصادی خود را با وضعیت و منابع زیرزمینی آب هماهنگ کرده است. مصرف آب در واحد محصول محاسبه میشود و همین معیار اصلی اقتصاد کلان شده است. از اینرو، نگاهی اجمالی به جدول آب مصرفی و مقایسه آن با قیمت آب بسته بندی موجود در بازار نشان میدهد که برای حفظ و مراقبت از منافع ملی هرچه زودتر باید نوع کاشت محصول در ایران را تغییر داد زیرا به جای تولید محصولهایی که مصرف بالای آب دارند به نابودی ذخایر خود اهتمام داریم. اما در بسیاری از کشورها با فروش آب بستهبندی و صادراتش، اقلام تولیدی را که مصرف آب بالایی دارند، از خارج وارد میکنند. باید همین امروز آغاز کنیم و اقلام استراتژیک و پرمصرف در آب را دستهبندی کنیم تا مدیریت تولید در ایران اجرایی شود.