| دکترمژگان سعیدی | روانشناس|
فراگیری مهارت تفکر نقادانه و بکارگیری آن در زندگی موجب میشود تا افراد کمتر دچار اشتباه شده و به اصطلاح عوام گول نخورند.
تفکر نقادانه یکی از مهمترین مهارتهای زندگی است که باید از همان دوران کودکی آموزش داده شود. در این مهارت فرد به ارزیابی تفکرات خود میپردازد.
ابزار اصلی در کسب این مهارت پرسشگری بسیار است. با پرسشگری زیاد میتوان به ارزیابی درست اطلاعات و دادهها پرداخت و در نتیجه نسبت به صحت یا عدم صحت آنها آگاه شد و تصمیم درست گرفته شود.
بزرگترین اشتباه آموزشی والدین به فرزندانشان جمله «به حرف بزرگترت گوش کن» است. متأسفانه آموزش این نوع تفکر موجب به وجود آمدن بسیاری از مشکلات در زندگی آینده کودکان شده و میشود.
کار درستتر این است که به کودکان آموزش داده شود، به بزرگترهای خود احترام بگذارند و در کنار آن هر حرفی را بدون تفکر و مشورت نپذیرند.
در تفکر نقادانه فرد باید مستقل فکر کند و دراین نوع تفکر صفر و صد وجود ندارد و موضوعات یا شخصیتهای خاکستری و نه مطلقا سفید یا سیاه نیز وجود دارند. در این نوع تفکر، درک دیگران تمرین میشود و از آنجا که میفهمند احساسشان، واکنشی آنی به یک موضوع است، در نتیجه در مواردی ازجمله خشم، کنترل بهتری روی احساسشان دارند. همچنین صداقت، عدم ترس از فکر کردن به موضوعات مختلف، جست و جوی علتها و دلایل و عدم سادهنگری به موضوعات از دیگر شاخصهای این نوع تفکر است.
برای کسب این مهارت باید درهمه حال پرسشگری را از خودمان داشته باشیم، به نحویکه مشخص کنیم هدفمان از زندگی چیست. منبع اطلاعاتمان چیست و ... .
با کسب مهارت تفکر نقادانه میتوان خود را در موقعیت دیگران قرار داد و رفتارهای آنها را تا حد زیادی درک کرد. داشتن این نوع تفکر همچنین موجب تقویت آیندهنگری در افراد میشود، زیرا با پرسش از خود درخصوص آینده کارهایی که میخواهیم انجام بدهیم، قطعا آیندهنگری مناسبی درباره به موضوعات خواهیم داشت.
خودمراقبتی محصول و خروجی اصلی تفکر نقادانه است. داشتن این نوع تفکر در زندگی موجب کاهش اشتباهات شده و به اصطلاح عامیانه مانع از آن میشود که انسان گول بخورد و به او در گرفتن تصمیمهای درست کمک زیادی میکند.