| نویسنده: f.n | برگردان: سودابه قیصری |
عکاسی جنگ غالبا با تصاویر سیاه و سفیدی که در قلب حادثه گرفته شدهاند، مثل عکسهای «رابرت کاپا» از حمله متفقین به نُرماندی و مرگ یک چریک در جنگ داخلی اسپانیا همراه است. چنین عکسهایی کاپا را به یکی از مشهورترین عکاس خبرنگارهای همه دوران تبدیل کرد. با این همه، او و دیگر عکاس خبرنگارهایی که برای مستند کردن حوادث در نقطه وقوع معروفند از «نمایشگاه جنگ، زمان، عکاسی» در نمایشگاه «مدرن تیت1 » لندن غایب هستند. به جای آنها، تمرکز اصلی روی کسانی است که پس از دقیقهها، ماهها، سالها و حتی دههها به محل حادثه نگاهی دوباره داشتهاند.
معدود گالریهای ابتدای نمایشگاه، بیشترین اطلاعات را عرضه میکنند، بیشتر به این علت که در این بخشها تصاویر عکاسانی نشان داده میشود که بلافاصله پس از انفجار، عکسها ثبت شدهاند. چشمانداز بسیار بزرگی توسط لوک دالاهی درسال 2001 ابری از دودهای سیاه را بر فراز منطقهای در افغانستان نشان میدهد- منظرهای روستایی که درست پس از بمباران مواضع طالبان توسط نیروهای آمریکایی گرفته شد- روی دیوار مقابل آن، تصویر قارچ متراکم بالای آسمان هیروشیما قرار دارد که درسال 1945 در کمتر از 20 دقیقه پس از بمباران اتمی هیروشیما توسط پسری 17 ساله گرفته شده است.
گروه بعدی عکسها نسبتا دیرتر ثبت شدهاند. ویرانی کلیسای جامع Reims در جنگ جهانی اول در سری تصاویر زیبای « پی یر آنتونی تورِت» ماهها پس از پایان جنگ به تصویر کشیده شده است.
تصاویر جورج بارنارد از آمریکای جنوبی درسال 1866 در چارلستون2، یکسال پس از پایان جنگ داخلی گرفته شدند و هر دو تصاویر پییر آنتونی و جورج بارنارد، رمزآلود، ترسناک، عجیب، زیبا و کلاسیک هستند. همانگونه که در نمایشگاه جلو میروید، فاصله زمانی بین حادثه و تصاویر آن طولانیتر و نتیجه هم نامتوازن میشود. هنوز هم موضوعات پر کششی مانند قربانیان زخم خورده بمباران ناکازاکی که طی 25سال از آنها عکس گرفته شده یا خانواده مسلمان بوسنیایی که 16سال پس از قتلعام «سرِبرِنیسکا» توسط «تاریان سیمون» به تصویر کشیده شدهاند - و یک دندان یا تکهای استخوان معرف هر کدام از اعضای به قتل رسیده خانواده است- طرفدار دارند.
اما نمایشگاه، تصاویر بسیار زیادی از آلمان و ژاپن دارد که نکته مثبتی نیست. برخی از آنها مانند تصاویری که «مایکل اشمیت» درسال 1980 از مناطق توسعهنیافته برلین به دلیل نزدیکی به دیوار برلین گرفته، بسیار بیرنگ و فاقد عناصر جذاب هستند. برخی نیز هیچ قرابتی با موضوع نمایشگاه ندارند. تصاویر گرفته شده توسط « اورزلا شویلز دانبورگ» درسال 2003 از مخروبههای راهآهن حجاز که در دوران عثمانی ساخته شده و پارتیزانهای عرب به آن حمله کردند، انگار به زور به نمایشگاه سنجاق شدهاند، پنداری مسئولان نمایشگاه میخواستند مناطق بیشتری از جهان – یا عکاسان زن بیشتری- را تا آن جایی که امکان دارد، در نمایشگاه بگنجانند.
کاپا در بخشی که توسط «آرشیو جدالهای مدرن3 » ایجاد شده، حضور مختصری دارد.
عکسهای شناخته شده قبلی کاپا از صحنه ورود متفقین در نُرماندی4(D day) دقیقا کنار خرت و پرتهای نظامی ازجمله قطعات یک زیر دریایی و کلاهخود آلمانی قرار گرفته است.
نمایشگاه از بخش ادبی محکمی برخوردار است. در ابتدای ورودی آن، نسخه اولیه «سلاخخانه شماره 5» - در مورد بمباران «درِسدِن» درسال 1945 نوشته «کورت ونه گات»5 است که 24سال پس از بمباران و بهعنوان مشاهدات یک زندانی آمریکایی از ویرانیها نگاشته شده است- در ویترین قرار دارد و در کنار آن سنگ نبشتهای است که به بازدید کنندگان یادآوری میکند ونه گات، تا پایان زندگی خود، هر متن یا نوشتهای را با کلمه صلح «Peace» امضا میکرد و این همان پیامی است که بازدیدکنندگان نمایشگاه با خود میبرند.
*نمایشگاه جنگ، زمان، عکاسی مدرن تیت لندن تا 15 مارس 2015 برای بازدید همگان باز است.
پینوشت:
1- Tate Modern ، گالری هنری آثار مدرن و معاصر واقع در لندن- بریتانیا
2- The Archive of Modern conflicts ، سازمانی که اشیا و موضوعات مربوط به صلح و جنگ را گردآوری میکند.
3- Charleston، جنگهای داخلی آمریکا در شهر چارلستون کالیفرنیای جنوبی شروع شد. یک کشتی فدرال که وارد بندر چارلستون شده بود، مورد اصابت اولین شلیکهای جنگ داخلی قرار گرفت. پس از آن، بمباران Fort Sumterارتش آمریکا را تحریک به دادن فراخوان وسیع نیرو و سرکوب شورشیان کرد.
4- D- Day Landing، صبح زود روز 6 ژوئن 1944 حدود 156 هزار سرباز نیروهای متفقین به 5 ساحل در نُرماندی فرانسه حمله کردند. هر چند که صخرههای سخت و تیز و مقاومت شدید آلمان از رسیدن متفقین به تمامی اهداف جلوگیری کرد ولی در پی این حمله، در اواخر آگوست، پاریس آزاد شد و کمی پس از آن آلمان تسلیم شد. این حمله به D- Day معروف است.
5- Kurt Vonnegut، کورت ونه گات درسال 1922 در ایندیانا پولیس آمریکا به دنیا آمد و درسال 2007 در نیویورک از دنیا رفت. وی طی سالهای1945-1943 بهعنوان افسر ارتش آمریکا در جنگ خدمت کرد و اسیر شد و اولین کتاب خود را درسال 1963 نوشت. وی برای صلحطلبی و بشر دوستی خود بسیار معروف و رئیس افتخاری انجمن بشردوستان آمریکا بود.
منبع: اکونومیست