شهروند| مردم ترکیه امروز به پای صندوق‌های رأی می‌روند تا رئیس‌جمهوری 5سال آینده خود را انتخاب کنند. پیش از این انتخاب رئیس‌جمهوری ترکیه برعهده پارلمان این کشور بود اما دوازدهمین رئیس‌جمهوری ترکیه با آرای مستقیم مردم این کشور انتخاب می‌شود. با این حال پیش‌بینی پیروز انتخابات کار چندان دشواری نیست و اکثر کارشناسان و مردم بر این باورند که رجب طیب اردوغان، نخست‌وزیر 60ساله فعلی با قدرت و قاطعیت از 2 نامزد دیگر پیشی می‌گیرد و راهی دفتر ریاستجمهوری می‌شود.
انتخاب رئیس دولت که تا پیش از این توسط پارلمان ترکیه صورت می‌گرفت به موجب رفراندوم سال 2010 به مردم محول شد و برای نخستین‌بار بیش از 50میلیون نفر از مردم ترکیه فرصت انتخاب رئیس‌جمهوری خود را به دست آورده‌اند. رجب طیب اردوغان در این انتخابات «اکمل‌الدین احسان اغلو» و «صلاح‌الدین دمیرتاش» را در کنار
خود می‌بیند.
کمل‌الدین احسان اوغلو 70ساله، از چهره‌های آکادمیک است که بین سال‌های 2004 تا 2014 به‌عنوان دبیرکل سازمان همکاری اسلامی فعالیت می‌کرد. ده‌ها حزب اپوزیسیون ازجمله حزب چپ میانه «مردم جمهوریخواه» و حزب راستگرای جنبش ناسیونالیست از وی حمایت می‌کنند. احسان اوغلو که به زبان‌های عربی، انگلیس و فرانسوی تسلط دارد، متولد و بزرگ شده قاهره است و همین مسأله موجب شده است تا اردوغان ملیت وی را زیر
سوال ببرد. صلاح‌الدین دمیرتاش 41ساله سیاستمدار کردی است که ریاست حزب چپگرای مردم دموکراتیک را برعهده دارد. وی به‌عنوان وکیلی باتجربه وارد گروه‌های حقوق بشری در منطقه کردستان ترکیه شد و حرفه سیاسی خود را در سال 2007 آغاز کرد. این سیاستمدار جوان در جریان کمپین ریاستجمهوری بر مسأله مظلومان، فقرا، جوانان و طبقه کارگر متمرکز شد. با این‌که گمان می‌رود دمیرتاش جایگاه سوم را به‌دست آورد اما وی موفقیت‌های بسیاری در حل مسأله حقوق کردها و وارد کردن آنها به عرصه سیاست ملی به دست آورده است و هیچ‌کس فکر نمی‌کرد روزی فردی از این اقلیت بتواند نامزد ریاستجمهوری شود.
«نورالله بلدیر»، که صاحب یک حلواسازی در شهر سوما در غرب ترکیه است به خبرنگار گاردین می‌گوید: «رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهوری بعدی است. او بهترین مرد برای چنین مسئولیتی است.» نظرسنجی‌های اخیر نشان می‌دهد که بیش از نیمی از مردم ترکیه با نورالله بلدیر هم‌عقیده‌اند. اما 3 ماه پیش که سوما صحنه تلخ‌ترین حادثه صنعتی در ترکیه بود چنین حمایت صمیمانه‌ای دور از ذهن بود. انفجار معدن در سوما به کشته شدن 301 کارگر انجامید و اعتراضات فراوانی را متوجه دولت اردوغان کرد. اردوغان هنگام بازدید از این شهر نیز همدردی چندانی نشان نداد و در اظهاراتی عنوان کرد که چنین حوادثی سرنوشت کارگران معدن است. همچنین گزارش‌هایی از سیلی اردوغان به یک دختر معترض که او را دزد و قاتل خوانده بود نیز صورت گرفت. همچنین تصویر یکی از مشاوران نزدیک اردوغان درحال ضرب‌و‌شتم یک معدنچی معترض نیز از دیگر اتفاقات سفر اردوغان به سوما بود. اما امروز تصاویر اردوغان در سراسر شهر به چشم می‌خورند و از انتخاب قریب‌الوقوع او به‌عنوان رئیس‌جمهوری آینده ترکیه خبر می‌دهند.
مقام ریاستجمهوری ترکیه تا پیش از این عنوانی تشریفاتی به شمار می‌رفت، با این حال اردوغان برای افزایش قدرت ریاستجمهوری در ترکیه ابراز تمایل کرده‌است و همین امر موجب هراس مخالفان وی شده‌است. آنها نگران هستند که اردوغان در ترکیه سناریوی پوتین در روسیه را به اجرا درآورد و نخست‌وزیر 60ساله ترکیه سکان سیاست در ترکیه را برای سالیان متمادی در دست گیرد. اردوغان در اظهارات اخیر خود از تمایل خود برای ایفای نقش رئیس‌جمهوری فعال سخن گفت و خواستار استفاده از تمام توانایی‌های مقام ریاستجمهوری و مشارکت در مسائل سیاسی روزانه شد. اردوغان همچنین در این خصوص گفت: «یک رئیس‌جمهوری نمی‌تواند بی‌طرف باشد. هیچ رئیس‌جمهوری در این کشور بی‌طرف نبوده و من هم چنین نخواهم بود.»
پیروزی رسانه‌ای اردوغان
از سوی دیگر منتقدان عقیده دارند مقام رجب طیب اردوغان به‌عنوان نخست‌وزیر ترکیه موجب تسلط او بر رسانه‌ها شده‌است و این موضوع در زمان مبارزات انتخاباتی به شکل غیرعادلانه‌ای به اردوغان و یاران انتخاباتی‌اش یاری رساند. شهرداری‌های حزب عدالت و توسعه و شرکت‌های نزدیک به دولت نیز فضای عمومی شهر‌های ترکیه را به تصاویر و تبلیغ‌های انتخاباتی اردوغان اختصاص دادند. بنابر گزارش رسانه‌های محلی شبکه دولتی TRT در فاصله روز‌های 4 تا 6 جولای، 533 دقیقه از وقت خود را به اردوغان اختصاص داد و در مقابل احسان اوغلو کمی بیش از 3 دقیقه فرصت پیدا کرد و دمیرتاش نیز 45 ثانیه از زمان این شبکه را به خود اختصاص داد. صلاح‌الدین دمیرتاش در واکنش به این موضوع در جریان یک گردهمایی در استانبول انتخابات نابرابر را محکوم کرد و گفت: «انتخابات به رقابتی بسیار کریه بدل شده‌است که نامزد حزب عدالت و توسعه در آن به شکلی ناعادلانه تمامی امکانات دولت، مزایای اقتصادی و قدرت رسانه‌ای را در اختیار دارد.»
از سوی دیگر و در اعتراض به سیاست‌های برگزاری انتخابات، احسان اوغلو این سوال را مطرح کرده است که چرا مقام‌های انتخاباتی حدود 18میلیون برگ رأی اضافی برای رأی‌دهندگان چاپ کرده‌اند و سازمان همکاری و امنیت اروپا نیز گفته است که این اقدام مبنای قانونی مشخصی ندارد. هیأت عالی انتخابات ترکیه می‌گوید که این جنجال پس از آن به وجود آمد که برگ رأی‌ها در بسته‌های
420 تایی چاپ شد و برگ رأی‌هایی که برای هر حوزه ارسال می‌شود در بسته‌های 420 تایی است حتی اگر تنها 30 نفر برای رأی دادن در آن حوزه ثبت‌نام
کرده باشند. همچنین در کمک‌های مالی به نامزد‌های انتخاباتی نیز اختلاف بسیار زیادی به چشم می‌خورد. براساس آمار و ارقام منتشرشده رجب طیب اردوغان با بیشترین حامی مبلغ 24میلیون لیر (چیزی معادل 11میلیون دلار) به دست آورده است و در رتبه بعدی نیز احسان اوغلو با 2میلیون لیر و دمیرتاش نیز با 753هزار در آخر قرار دارد. اردوغان برای پیروزی در این انتخابات باید اکثریت آرای مردم را کسب کند و در صورت شکست، به همراه نامزد دوم که به احتمال قریب به یقین احسان اوغلو خواهد بود به دور دوم راه پیدا می‌کند. بنا بر جدول زمان‌بندی دور دوم این انتخابات در 24 آگوست برگزار خواهد شد. «گنسر اوزکان»، استاد روابط بین‌الملل دانشگاه استانبول معتقد است: «راهیابی به دور دوم شکستی بزرگ برای حزب عدالت و توسعه و ضربه‌ای سخت به مشروعیت رجب طیب اردوغان به‌عنوان رئیس‌جمهوری خواهد بود. این اتفاق برنامه او برای تغییر قانون اساسی و تغییر دولت ترکیه به نظام ریاستجمهوری را نیز زیر سوال می‌برد.»