فرشید غضنفرپور| روزگذشته نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جریان بررسی فوریت طرح الزام دولت به حفظ دستاوردهای هستهای با 173 رأی موافق با یک فوریت این طرح موافقت کردند. پس از اعلام رأی نمایندگان به طرح الزام دولت به حفظ دستاوردهای هستهای نمایندگان با فریادالله اکبر نیز این طرح را مورد تأیید قرار دادند.
به نظر می‌رسد، تصویب یک فوریت این طرح نخستین واکنش عملی مجلس شورای اسلامی به تهدیدهای اخیر سناتورهای آمریکایی رابرت منندز و مارک کرک باشد. هفته گذشته طرح سناتور کرک و سناتور منندز برای اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران در صورت به نتیجه نرسیدن مذاکرات هستهای تا آخر ژوئن (9 تیر)، در کمیته بانکی این نهاد با 18رأی موافق و 4رأی مخالف تصویب شد.
براساس این طرح سنا تحریم‌هایی را به تصویب می‌رساند که در صورت «شکست مذاکرات یا عدم پایبندی ایران به توافق» اجرایی می‌شود. حامیان این طرح در تلاش هستند تا حد نصاب کافی برای «ضد-وتو» کردن آن را در میان نمایندگان سنا جلب کنند. براساس قوانین آمریکا، رئیس‌جمهوری امکان وتوی مصوباتی که آرای دو سوم نمایندگان سنا را به دست آورده باشد، ندارد. اوباما پیش از این تهدید کرده بود هرگونه طرح تحریم ایران را وتو خواهد کرد، به گفته رئیس‌جمهوری آمریکا تحریم‌های جدید «امکان دستیابی به یک راه‌حل دیپلماتیک برای پرونده هستهای ایران را به مخاطره می‌اندازد» و آن را به یکی از «دشوارترین و طولانی‌ترین مشکلات امنیت ملی آمریکا» تبدیل می‌کند که این کشور با آن مواجه بوده است.
در ماده واحده طرح مجلس شورای اسلامی که روز گذشته یک فوریت آن به تصویب نمایندگان رسید آمده است: نظر به این‌که دولت جمهوری اسلامی ایران انعطاف‌های فراوان و همکاری‌های گسترده و فراتر از تعهدات حقوقی بین‌المللی را طی سال‌های گذشته و به‌ویژه یک ساله اخیر در چارچوب برنامه مشترک اقدام 3/۹/1392 در راستای شفاف‌سازی فعالیت‌های هستهای به عمل آورده است؛ در صورت تصویب یا اعمال هرگونه تحریم جدید یا افزایش تحریم‌ها توسط آمریکا اعم از قوه مجریه (دستگاه‌های اجرایی، دولت یا رئیس‌جمهوری آمریکا)، قوه‌مقننه (کنگره یا مجلس سنا) یا قوه‌قضائیه؛ دولت موظف است بلافاصله برنامه مشترک اقدام- 3/۹/1392 را کان لم یکن تلقی کرده و در چارچوب NPT اقداماتی را در راستای تحقق حقوق هستهای ملت ایران به عمل آورد. نمایندگان مجلس ازجمله در صورت تصویب این طرح دولت را موظف می‌کنند: فعال‌سازی مراکز غنی‌سازی بدون هرگونه محدودیت در استفاده از نوع و تعداد سانتریفیوژها و میزان تولید مواد غنی‌شده براساس ماده ۴ معاهده NPT، گسترش فعالیت‌های تحقیق و توسعه غنی‌سازی بدون هرگونه محدودیت و نیز ساخت تجهیزات و ملزومات مورد نیاز چرخه سوخت هستهای با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین و پیشرفته طبق ماده ۴ معاهده NPT، منع هرگونه بازرسی، نظارت و همکاری با آژانس فراتر از توافقنامه پادمان معاهده منع گسترش سلاح‌های هستهای NPT در راستای حراست از امنیت ملی، مصالح و منافع کشور و همچنین اقدام به غنی‌سازی ۲۰درصد در تأسیسات هستهای فردو و در هر سطح موردنیاز فعالیت‌های صلح‌‌آمیز تحقیقاتی و کاربردی کشور در چارچوب معاهده NPTنیز در دستور کار قرار گیرد. براساس تبصره این طرح نقض تمامی تحریم‌ها به صورت یکجا شرط آغاز اجرای توافق جامع هستهای است.
ابراهیم کارخانه‌ای پیشنهاد دهنده یک فوریت طرح الزام دولت به حفظ دستاوردهای هستهای، در دفاع از این طرح گفته است: آمریکایی‌ها در طول 35سال گذشته تمامی توان خود را در عرصه‌های مختلف سیاسی، نظامی، فرهنگی و اقتصادی به کار گرفته‌اند تا چرخ دنده حرکت پرشتاب و قدرتمند انقلاب اسلامی را از حرکت باز دارند.
این نماینده مجلس همچنین گفته است: آنها نه‌تنها موفق به دستیابی به اهداف خود نشدند بلکه روز به روز بر اقتدار جمهوری اسلامی ایران افزوده شد. به گفته آقای کارخانه‌ای نماینده مردم همدان و فامنین در مجلس شورای اسلامی 12سال از آغاز مذاکرات هستهای می‌گذرد و طی این سال‌ها به‌رغم همکاری‌های گسترده و انعطاف بی‌سابقه جمهوری اسلامی ایران به‌ویژه در یک ساله اخیر آمریکایی‌ها همچنان در نقطه اول مذاکرات ایران را قابل اعتماد دانسته و اصرار دارند که فعالیت‌های هستهای جمهوری اسلامی ایران را محدود و چرخ فعالیت‌های هستهای ایران را در حد مشخص تعریف کنند. این نماینده مردم در مجلس نهم گفته است: آمریکا با تشدید تحریم‌ها و در صورت توافق حتی تحریم‌ها را نیز لغو نخواهد کرد. این شیوه برخورد آمریکا و همدستانش هوشمندی تیم مذاکره‌کننده و پشتیبانی قاطع مجلس شورای اسلامی را می‌طلبد تا تیم مذاکره‌کننده به دور از هرگونه تهدید با قدرت و قاطعیت خواسته‌های ملت ایران را در صحنه عمل محقق سازد. اوباما صراحتا اعلام می‌کند که اگر ایران خواسته‌های آمریکا را نپذیرد من اولین کسی هستم که در کنگره تقاضای تشدید تحریم‌ها را مطرح خواهم کرد.
پیش از این محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران نیز در نشست سالانه داووس در پاسخ به سوال خبرنگاری که پرسیده بود اقدام تلافی‌جویانه مجلس شورای اسلامی در برابر طرح کنگره آمریکا چه خواهد بود، گفت: من نمی‌دانم؛ این به‌عهده نمایندگان مجلس است. آنان به صراحت گفته‌اند که اگر کنگره آمریکا این طرح را تصویب کند، آنان نیز طرحی را تصویب می‌کنند که از دولت خواهد خواست در صورت اجرای عملی تحریم‌ها علیه ایران، ما نیز میزان غنی‌سازی خود را افزایش بدهیم.