| شیده لالمی |
ترمیم زنجیره چنارهای کهنسال خیابان ولی عصر(عج)، زیباترین خیابان تهران با چنارهایی که از اصفهان و قزوین به تهران منتقل شدهاند، آغاز شد. شهردار تهران دیروز ریشه اولین چنار را در خاک گذاشت. قرار است 2هزار اصله درخت چنار به جای چنارهایی که در سالهای گذشته خشک شدند و حالا جای آنها در حاشیه خیابان ولیعصر خالی مانده، کاشته شود.
بیش از 10سال است که کارشناسان فضای سبز و طرفداران محیطزیست نگران چنارهای طولانیترین خیابان تهرانند. خیابانی که نه فقط در تهران که بلندترین خیابان خاورمیانه است و آنچه موجب شهرتش شده نه بلندای 18 کیلومتریاش که چنارهای تنومند زیبایی است که حدود 90سال پیش در حاشیه این خیابان کاشته شدند. سال 1300 شمسی در دوره پهلوی اول به روایتی 60هزار اصله چنار در حاشیه این خیابان کاشته شد. حالا اما کمتر از 8هزار چنار در آن باقی مانده است و زنجیره درختان در بیشتر نقاط خیابان ولیعصر به جز محدودهای که در منطقه یک شهرداری تهران قرار گرفته، نابود شده است. نابودی و خزان زودرس چنارهای خیابان ولیعصر(عج) تهران در دهههای اخیر بهویژه 10سال گذشته به یکی از نگرانیهای شهروندان تهرانی تبدیل شده است، بسیاری از کسبه و ساکنان این خیابان در جای چنارهایی که قطع شده یا خشک شدهاند، نهالهای جوان چنار کاشتهاند با این امید که این خیابان همچنان خیابان چنارها بماند. بسیاری از آنها هر بار زیر چنارهای این خیابان قدم میزنند از خودشان میپرسند که تا چندسال دیگر سایه این درختان بر سر این خیابان است؟ دیروز «محمد باقر قالیباف»، شهردار تهران به خیابان ولیعصر(عج) تهران رفت تا اولین درخت امسال را در شهر تهران بکارد. پیش از این علی محمد مختاری، رئیس سازمان پارکها و فضای سبز شهر تهران از کاشت چنارهای چند ساله در این خیابان خبر داده و گفته بود، زمانیکه درختان به خواب زمستانی بروند انتقال آنها به تهران آغاز میشود. اگرچه پیشتر گفته شده بود از اطراف تهران چنارهایی برای کاشت در خیابان ولیعصر منتقل میشوند اما درنهایت اینگونه نشد و چنارهای 10 تا 15 ساله را از اصفهان و قزوین برای تهران خریداری کردند، چنارهایی که در خواب زمستانی از اصفهان و قزوین به تهران منتقل شدند و بهار در کنار چنارهای کهنسال خیابان ولیعصر از خواب زمستانی بیدار میشوند و جوانه میزنند. در سالهای گذشته در چندین مرحله نهالهای جوان چنار کنار چنارهای کهنسال خیابان ولیعصر کاشته شد، اما این نهالها به دلیل قامت بلند چنارهای این خیابان از نور محروم ماندند و کاشت آنها به نتیجه نرسید به همین دلیل است که این بار چنارهای 15 ساله را برای کاشت در این خیابان انتخاب کردند. قالیباف، شهردار تهران دیروز گفت: «طی 3سال اخیر شهرداری تهران هر سال از اواخر بهمنماه نهالکاری را در دستور کار خود قرار میدهد. تاکنون 38هزار هکتار در راستای ایجاد کمربند سبز، نهالکاری شده است. اما باید این میزان به 50هزار هکتار در تهران و کمربندی تهران برساند.»
به گفته قالیباف، امسال 5میلیون اصله درخت با مشارکت مردم در تهران کاشته میشود که 2هزار اصله آن در خیابان ولیعصر(عج) خواهد بود. این درختان 15 ساله هستند و تمامی مراحل رشد آنها زیرنظر متخصصان انجام شده است. همزمان با آغاز کاشت چنارها در خیابان ولیعصر تهران، دیروز احمد مسجد جامعی، عضو شورای شهر تهران در جلسه علنی شورا از اینکه چنین اقدامی برای ترمیم چنارهای حاشیه خیابان ولی عصر(عج) آغاز شده، تشکر کرد و گفت: «خیابان ولیعصر (عج) از میراث طبیعی شهر است و سند ویژهای دارد که خوشبختانه اعلام شد 2هزار درخت 10 تا 15 ساله قرار است در آن کاشته شود. وی اضافه کرد: متاسفانه سایه ساختمانهای بلندمرتبه همیشه بر سر این درختان است و به آنها آسیب رسانده که باید برای آن فکری کرد.» این عضو شورای شهر تهران با بیان اینکه خیابان ولیعصر (عج) خیابان خاطرههاست، گفت: «گفته بودند این درختان 15 تا 20 ساله از کن آورده میشود که اگر چنین بود، مورد اعتراض شورا قرار میگرفت و امروز اعلام شد این درختان از اصفهان به خیابان ولیعصر تهران منتقل شدند.» احداث خیابان ولیعصر (جاده مخصوص سابق) از سال ۱۳۰۰ شمسی آغاز شد. در آن زمان رضاشاه که وزیر جنگ بود تصمیم به احداث این جاده گرفت. همچنین درختکاری اطراف این خیابان و کشیدن نهر برای آبیاری درختان آن نیز از سال ۱۳۰۰ آغاز شد. در سال ۱۳۰۷ خیابان پهلویِ بالا بهدست «بلدیه تهران» سنگفرش شد و سپس با راهیابی آسفالت به پهنه خیابانسازی شهرها، در سال ۱۳۰۹ مجلس شورای ملی قانونی را برای ساخت و گسترش خیابانهای تهران تصویب کرد و پس از آن گامهای ساخت «جاده مخصوص پهلوی» آغاز و برای نخستینبار این خیابان قیرریزی شد. این خیابان در فاصله سالهای ۱۳۳۲ تا ۱۳۵۵ شکل امروز را یافت و از حالت بیابانی خارج شد و به طولانیترین خیابان پایتخت تبدیل شد و چهارراه ونک به صورت میدان ونک امروز درآمد. در سمت چپ خیابان تأسیسات تلویزیون دولتی ایران سر به آسمان کشید، چندین هزار فروشگاه و دهها رستوران و کافه رستوران پدید آمد. مردم در کوچهها و خیابانهای اطراف این خیابان برای خود ویلا و خانه ساختند و بزرگترین کافههای در این خیابان تأسیس شد. خیابان ولیعصر در مسیر خود از مناطق شهرداری یک، ۳، ۶ و ۱۱ عبور میکند. جز میدانهای تجریش و راهآهن در شمال و جنوب، این خیابان در مسیر خود از میدانهای ونک، ولیعصر و منیریه میگذرد. همچنین بسیاری از بزرگراهها و خیابانهای اصلی کلانشهر تهران با خیابان ولیعصر(عج) مرتبط میشوند. در واقع این خیابان یک شاهراه ارتباطی در کلانشهر تهران به حساب میآید.