رئیس اداره نظارت بر حیات‌وحش محیط‌زیست مازندران گفت: کشتار پرندگان وحشی در بازار فریدونکنار صحنه‌های رقت‌انگیز و بی‌رحمانه‌ای از تنوع زیستی را در انظار عمومی مازندران به‌نمایش گذاشته است.
کوروس ربیعی در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: وجود بازار محلی فروش پرندگان وحشی در کنار جاده اصلی فریدونکنار و عرضه پرندگان در حجم زیاد از کشته‌شده و زنده به حالت رقت‌انگیز، صحنه‌های وحشیانه‌ای را با کشتار بی‌رحمانه تنوع‌زیستی در استان مازندران در انظار عمومی به نمایش گذاشته است که باید شکار گونه‌های حمایت شده و قاچاق از گونه‌های کمیاب و فروش آن به باغ‌وحش داران و اشخاص علاقه‌مند را نیز اضافه کرد.
وی ادامه داد: عمده پرندگان شکار شده، اوایل صبح وارد بازار شده و تحویل فردی به نام سماک می‌شود. این فرد وظیفه تعیین قیمت و فروش آزاد و به‌نوعی مزایده‌ای پرندگان را برعهده دارد که به چوب‌زنی معروف است. تمامی خریداران، پرندگان شکارشده را از این کانال، خریداری و در حجره‌ها یا جایگاه‌های خود که همگی کنار هم و در نزدیکی بازار ماهی فریدونکنار و در کنار جاده اصلی فریدونکنار به فروش می‌رسانند.
ربیعی توضیح داد: تعداد این حجره‌های فروش پرندگان وحشی 26 دهنه است که به‌صورت میزهای چوبی طراحی شده است. در این جایگاه‌ها، پرندگان وحشی برای برخی خریداران حتی پرکنی شده و تخلیه امعاء و احشا نیز صورت می‌گیرد.
وی خاطرنشان کرد: فریدونکنار مقصد زمستانی اصلی پرندگان آبزی مهاجر، به‌ویژه درنای سیبری است (Grus leucogeranus) که در معرض خطر انقراض قرار دارد. تمامی اراضی کم‌ارتفاع حاشیه‌جنوبی دریای خزر، زیستگاه‌هایی مهم برای پرندگان مهاجر آبزی است. 5 سایت مهم آن، جزو سایت‌های کنوانسیون رامسر محسوب می‌شوند.
ربیعی اظهار کرد: استان مازندران به‌جهت شرایط آب‌وهوایی معتدل و پرباران در نیمه‌دوم سال و نیز قرارگیری در یکی از مسیرهای اصلی پروازی پرندگان مهاجر از حوزه کشورهای شمالی دریای‌خزر و روسیه و سیبری به‌سمت جنوب، از موقعیت ممتازی برای جلب انواع پرندگان مهاجر زمستان‌گذران برخوردار است. این پرندگان مهاجر تقریبا نیمی از سال را در اراضی غرق‌آبی شالیزاری به آیش مانده، آب‌بندان‌ها و سایر تالاب‌ها سپری می‌کنند.
وی ادامه داد: تراکم بالا و تجمع گونه‌های پرندگان نظیر مرغابی‌ها و غازها در زیستگاه‌های تالابی، وجود زیستگاه‌های متعدد در قالب آب‌بندان‌ها و اراضی غرق‌آبی که به لپو معروفند در همجواری با روستاها و سکونتگاه‌های انسانی از یک‌سو و بیکاری غالب کشاورزان در نیمه‌دوم سال، از گذشته‌های دور عامل مهمی برای پرداختن به فعالیت شکار و صید شده است. عده زیادی از افراد در 6 ماهه‌دوم سال به امور شکار پرندگان و صید آبزیان در کنار تالاب‌ها و سواحل مشغول به فعالیت هستند. ربیعی با بیان این‌که فروش مازاد پرندگان و آبزیان شکار و صید شده به‌عنوان درآمد فصلی از اهداف اصلی شکارچیان نواحی شمالی است، اظهار کرد: در دهه‌های گذشته، این فعالیت‌ها یعنی برپایی دام هوایی برای شکار مرغابی‌ها در اکثر اراضی جلگه‌ای استان معمول بوده و برخی افراد در اراضی شالیزاری که به‌صورت تالاب درآمده بود، به برپایی شب دام برای شکار مرغابی‌ها می‌پرداختند. به‌تدریج این فعالیت‌ها با توسعه سکونتگاه‌های روستایی و شبکه راه‌ها و برق‌رسانی و ساخت و سازهای صورت‌گرفته از بسیاری محیط‌ها، حذف و درحال‌حاضر محدود به بخش کوچکی از شهرستان‌های جویبار، بابلسر، فریدونکنار و محمودآباد شده است.
رئیس اداره نظارت بر حیات‌وحش محیط‌زیست مازندران گفت: شکارچیان شهرستان‌های بابلسر، فریدونکنار و محمودآباد به‌دلیل جاذبه ایجاد شده در بازار پرندگان برای عرضه پرندگان وحشی و سنتی ماندن اراضی زراعی آنها کماکان شیوه‌های صید دام‌های هوایی و دوما را به‌کار گرفته و طی یک‌دهه اخیر اقدام به تکامل روش‌های خود برای شکار هرچه بیشتر انواع پرندگان وحشی کرده‌اند. ازجمله آنها ابداع و بکارگیری روش‌های کرس و گذر است که صرفا در دامگاه‌های پنجگانه منطقه تالاب بین‌المللی فریدونکنار رایج است.
وی ادامه داد: دامگاه‌داران در منطقه تالابی فریدونکنار به‌عنوان تالاب فصلی و بین‌المللی، هر‌ساله پس از برداشت برنج در ماه‌های شهریور و مهر با آماده‌سازی کومه‌های صیادی، چپر کردن اطراف دامگاه و آبگیری تالاب و برقراری امنیت، شرایط را برای جلب پرندگان مهاجر در منطقه فراهم می‌کنند و در ادامه آن با تغذیه کمکی و حفظ سطح آب تالاب و استمرار امنیت منطقه به‌نوعی مدیریت کامل منطقه را رأسا برعهده دارند.
ربیعی بیان کرد: شکارچیان این منطقه تالابی از اوایل شهریور کار آماده‌سازی دامگاه‌ها و آبگیری منطقه را آغاز می‌کنند. اراضی این منطقه همزمان با آغاز مهاجرت اولین دسته پرندگان مهاجر بهترین شرایط را برای جلب آنها داراست و همین موضوع یعنی آماده‌سازی زودهنگام منطقه طی سالیان متمادی، عامل اصلی جلب مهاجرت پرندگان به این منطقه شده است.
وی افزود: سابقه دیرینه صید به شیوه دوما و دام هوایی در منطقه و مالکیت بهره‌برداران بر عرصه تالاب ازجمله مسائل اساسی است که عرفا و نانوشته، حقوقی را از سوی جوامع محلی برای آنها ایجاد کرده است. شکارچیان با برپایی دام‌های هوایی یا شب‌دام، پرندگانی را که هنگام غروب با به پرواز درآمدن از دامگاه‌ها، قصد تغذیه از اراضی کشاورزی بیرون دامگاه‌ها را دارند به این شیوه شکار می‌کنند، بنابراین پرندگان مهاجر در دامگاه‌ها در طول شبانه‌روز مورد هدف شکار شدن قرار دارند.
رئیس اداره نظارت بر حیات‌وحش محیط‌زیست مازندران خاطرنشان کرد: در 5 منطقه دامگاهی تحت‌نام دامگاه فریدونکنار، دامگاه ازباران، دامگاه سرخرود شرقی، دامگاه سرخرود غربی و دامگاه سرخرود جدید بیش از 200 بهره‌بردار مشغول فعالیت شکار و صید در نیمه‌دوم سال هستند. این شکارچیان تقریبا و بدون استثنا هر روزه از پرندگان شکار شده خود معمولا خوتکا، سرسبز و فیلوش را برای ناهار خود به شیوه پخت سنتی موسوم به چغرمه طبخ و مصرف می‌کنند.
وی تصریح کرد: شکار به شیوه‌های دوما و گذر از سابقه بالایی برخوردار بوده و در یک دهه اخیر روش سومی به نام کرس در منطقه شدیدا گسترش یافته است که شیوه مخرب و تهدیدکننده‌ای برای تنوع زیستی منطقه به‌شمار می‌رود.
ربیعی ادامه داد: برخی دامگاه‌داران دارای دو کرس و حتی بیشتر هستند. شکارچیان با پخش غلات در داخل کرس، پرندگان را به‌داخل آن جلب و از این طریق جمعیت زیادی از پرندگان را زنده‌گیری و شکار می‌کنند. شکارچیان این منطقه هیچ‌گاه منتظر ابلاغ دستورالعمل و بخشنامه‌های شکار و صید نمی‌مانند و از مهر فعالیت شکار را آغاز می‌کنند.
رئیس اداره نظارت بر حیات‌وحش محیط‌زیست مازندران یادآور شد: پروانه‌های انتفاعی برحسب مورد برای شکار و صید که جنبه حرفه‌ای یا کسب و تجارت داشته باشد و همچنین برای پرورش، تکثیر و خرید و فروش حیوانات قابل شکار و صید و اجزای آن صادر می‌شود. در همین راستا سازمان حفاظت محیط‌زیست، شکار پرندگان به‌شیوه سنتی دوما را به رسمیت شناخته است. در این روش خردمندانه، صرفا گونه‌های اردک سرسبز و تعداد معدودی دیگر از گونه‌های اردک که از نظر جمعیتی، تهدیدی متوجه بقای آنها نیست، شکار می‌شوند. سازمان برای این نوع شکار پروانه انتفاعی صادر می‌کند.