سعید اصغرزاده
گاه در شبکه‌های اجتماعی خبرها و نقل قول‌هایی از برخی مسئولان ذکر می‌شود که یا در خبرگزاری‌ها و روزنامه‌های اصلی نمی‌بینی یا شاید تو هم می‌باید به راحتی از کنار آن خبر گذشته باشی و این فشار افکارعمومی و نکته‌سنجی شبکه‌های اجتماعی است که پایت را دوباره به مرور آن حادثه و خبر می‌کشاند. سخنانی منسوب به یک مقام دولتی در کنار تالاب بین‌المللی گاوخونی در جمع اعضای سازمان‌های غیردولتی زیست‌محیطی دیدم که فارغ از صحت و سقم مقام گوینده، نمی‌توان از آن به‌راحتی گذشت. اگر گزیده‌ای از آن را با هم بخوانیم، متوجه خواهید شد که چرا این سخنان را در ستون داستان‌های داوطلبی منتشر می‌کنم؛
-از زمان ساسانیان و هخامنشیان تا حدود 35سال پیش برداشت اضافه از منابع آبی کشور نداشتیم. در این 35سال فقط 120میلیارد مکعب آب‌های شیرین فسیلی صدها‌هزار ساله که حدود 75درصد آب‌های شیرین زیر زمینی بود را مصرف کردیم که حدود 75میلیارد متر مکعب آن در 8سال گذشته بوده است. یعنی منابع را تاراج کردیم.
- جمعیت را افزایش دادیم غافل از این‌که این جمعیت باید در یک کشور آباد زندگی کند. بدون توجه به نیازهای جمعیت، منابع (آب)کشور را برای رفع نیازها به تاراج گذاشتیم.
- امروز هیچ تالاب درون سرزمینی، آب ندارد، از بختگان تا هورالعظیم، گاوخونی و ارومیه.
- آب‌های زیر زمینی ما درحال شور شدن هستند.
- ادامه این روند(استفاده از آب) یعنی تخلیه ایران از جنوب البرز تا دریاهای آزاد و از شرق زاگرس تا مرزهای شرقی کشور.
- ما امانتدار بسیار بدی برای این تمدن 7 هزار ساله بودیم.
- زاینده‌رود 900میلیون متر مکعب از سرچشمه‌های کارون وارد آن می‌شود، یعنی نصف آب زاینده‌رود از سرچشمه‌های کارون می‌آید.
- در استاندارد جهانی هر کشوری که 20درصد از آب‌های تجدید پذیرش را هر‌سال استفاده کند هیچ خطری از نظر منابع آب متوجه‌اش نیست. اگر 20 تا 40درصد استفاده شود به شرطی که برنامه‌ریزی باشد در خطر هستند اما به شرط مدیریت می‌توانند در درازمدت منابع آب را تأمین کنند. اما اگر بالای 40درصد استفاده کنند وارد بحران شده‌اند. دو کشور در دنیا بالای 40درصد استفاده می‌کنند، اولی مصر است با 46درصد و ایران با 85درصد! این یعنی به‌زودی همه جای ایران مثل گاوخونی خشک خواهد شد. حتی امروز هم دیر شد.
- اگر سیاست‌هایمان (در حوزه آب) را عوض نکنیم این کشور را همراه نسل خودمان خواهیم کشت.
- کارشناسان و دانشگاهیان مستقل معتقدند آب‌های تجدیدپذیر حدود 95میلیارد متر مکعب است اما وزارت نیرو معتقد است 120میلیارد متر مکعب آب تجدیدپذیر داریم. اگر حرف دانشگاهیان و کارشناسان مستقل را ملاک قرار دهیم یعنی سالانه 96درصد از منابع آب تجدید پذیرمان را استفاده می‌کنیم.
- کاری که ما با آب‌های زیر زمینی می‌کنیم یعنی دزدی از نسل بعد. یعنی نسل‌کشی. نه‌تنها آب شیرین را تمام می‌کنیم، همه کشور را بیابان می‌کنیم.
- در حوضه گاوخونی به اندازه کافی آب از سرچشمه‌های کارون منتقل می‌شود و دیگر پتانسیلی برای انتقال آب نیست. آب مصرفی باید کاهش پیدا کند.
- دیگر پتانسیل انتقال آب از دیگر حوضه‌ها را نداریم. همین الان در غرب حوضه شامل غرب اصفهان و چهارمحال و بختیاری حداقل باید 25درصدصرفه‌جویی انجام شود. نمی‌شود هر چه آب هست در بالا دست استفاده کنند. 450میلیون متر مکعب آب این منطقه را بالا دست دزدیده و باید برگرداند، هیچ راه دیگری وجود ندارد.
- برای کل کشور احساس خطر می‌کنم. پتانسیل برداشت بیش از حد از آب‌های زیرزمینی را نداریم. سال گذشته برای 44میلیون نفر غذا وارد کردیم، فقط برای 33میلیون نفر در داخل کشور غذا تولید کردیم و بیش از این توانایی نداریم و اگر فشار بیش از حد وارد شود مرگ سرزمین ایران سریع‌تر اتفاق خواهد افتاد.