شهروند | شنبه‌شب افتتاحیه سی‌وسومین جشنواره فیلم‌فجر با حضور اهالی فرهنگ‌وهنر در برج‌میلاد برگزار شد. مراسمی که با نامِ پیامبر(ص) شروع شد. سیدمهدی شجاعی از پیامبر(ص) خواند و نماهنگی در رثایش پخش شد و صدای فرهاد هم در سالن پیچید که «والا پیامبر»ش را می‌خواند، البته که مهم‌ترین فیلمی هم که قرار است در آن به نمایش درآید، فیلمی با همین مضمون است که مجید مجیدی، کارگردان کهنه‌کار آن را ساخته است؛ حالا از امروز سینماگران 10روز شلوغ، پرهیجان و در عینِ حال پرحاشیه را شروع خواهند کرد. در افتتاحیه، وزیرِ ارشاد که این روزها بیش از هر زمانِ دیگری زیرِ فشارِ هجمه تعدادی از تندروهاست حضور داشت، البته رئیس سازمان سینمایی و وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی؛ اما صاحبانِ اصلیِ سینما یعنی هنرمندان این عرصه هم حضوری فعال در این جشن داشتند.
مراسم مثل همیشه با تأخیر شروع شد که اصلا لابد نباید اشاره‌ای به آن هم کرد. این رسمِ معمولِ تمام برنامه‌هاست؛ حتی برنامه‌ای که یکی از مهم‌ترین اتفاقات فرهنگی کشور است؛ بعد از آن «علیرضا رضاداد»- دبیر جشنواره فیلم فجر- سخنانی را بیان کرد؛ مثلا این‌که جشنواره فیلم‌فجر همه سینمای ایران نیست؛ بلکه نقطه آغازی برای همدلی و اکران است: او هم سخنانش را با نامِ آخرین رسول شروع کرد: «امروز بار دیگر به اتفاق همه هنرمندان عهدی را می‌بندیم که چند روز پیش با هم نجوا کردیم و گفتیم یا رسول‌الله مرزها زبان فاصله‌اند و تو ای حبیب خدا از مرزها عبور کردی تا به همه بیاموزی آن طرف مرزها بهشت است پس به ما بیاموز که چون تو برای این گمگشتگان فانوس روشن کنی باشد که زبان سینمای ایران زبان نزدیک به کمال توست.»
در ادامه مراسم افتتاحیه جشنواره فیلم‌فجر؛ کلیپی از هنرمندان درگذشته یک‌سال اخیر سینمای ایران پخش شد؛ پاییز و زمستانِ امسال هر اندازه که برف و باران نداشت؛ خزان برای هنرمندان داشت. اما در ادامه مراسم هیأت انتخاب بخش مستند جشنواره فیلم‌فجر معرفی شدند و در ادامه بخش‌هایی از 11 مستند راه‌یافته به جشنواره فیلم‌فجر به نمایش درآمد. ضمن این‌که داوران بخش مستند و هیأت انتخاب بخش سودای سیمرغ معرفی شدند، کلیپی از فیلم‌های بخش نگاه نو (فیلم اولی‌های) جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد و در ادامه هیأت داوران بخش «نگاه‌نو» معرفی شدند.
اما یکی از مهم‌ترین بخش‌های افتتاحیه جشنواره، سخنانِ وزیرِ ارشاد بود. او به شکلِ تلویحی به مشکلاتی اشاره کرد که هنرمندان در یک‌سال گذشته با آن مواجه بودند، البته که خود وزارتِ ارشاد هم با آن دست‌وپنجه نرم می‌کرد. ارشاد و معاونتِ سینمایی‌اش هر اندازه که تلاش کردند تا امکانِ نمایش تعدادی از فیلم‌ها از جمله «خانه پدری» را فراهم کنند، این امکان به‌وجود نیامد، برای همین است که جنتی در سخنانِ افتتاحیه‌اش گفت: «در یک‌سال گذشته با درایت، فهم و در برخی موارد با صبر و سکوت‌تان تلاش کردید در برابر افرادی و کسانی که تلاش داشتند، آرامش سینما را به‌هم بزنند بایستید و فضای مثبت و سازنده‌ای را ایجاد کنید. در این میان دکتر ایوبی و همکارانش فضایی مبتنی بر اعتماد و احترام ایجاد کردند که نتیجه این فضا، فیلم‌های درخشانی بود که در طول امسال ساخته شد و این روزها شاهد نمایش و اکران‌شان خواهیم بود.» او به حضورِ جوانان هم در جشنواره اشاره و آن را از نکاتِ خوبِ جشنواره امسال قلمداد کرد و همچنین از همراهی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در برگزاری جشنواره فیلم فجر قدردانی کرد: «دکتر ربیعی یکی از شخصیت‌های فرهنگی کشور هستند و امسال حمایت ویژه‌ای از جشنواره فیلم فجر کردند؛ اما من از ایشان درخواست می‌کنم که توجه ویژه‌ای به هنرمندان کشور در حوزه خدمات درمانی‌ای که باید به آنها ارایه شود و به‌خصوص بیمه بیکاری اهالی سینما، داشته باشند. باید در این حوزه کار جدی انجام شود.»
علی جنتی اما به همان نکته اصلی اشاره کرد؛ این‌که باید بسیاری از حاشیه‌ها و نارضایتی‌ها را کنار گذاشت تلاش کرد تا در سال آینده، سینمای ایران فیلم‌های بهتری ارایه دهد که هم در صحنه‌های داخلی و هم در صحنه‌های خارجی مورد استقبال قرار گیرد. او به تغییرات جشنواره فجر امسال نسبت به گذشته هم اشاره کرد: «امسال بخش بین‌الملل جدا شد و دلیلش هم این بود که این بخش در سال‌های گذشته تحت‌الشعاع بخش ملی قرار می‌گرفت. امیدواریم این بخش را به صورت مستقل در اردیبهشت‌ماه برگزار و بتوانیم از این ظرفیت استفاده کنیم.»
«علی ربیعی»- وزیر کار، تعاون و رفاه اجتماعی – هم سینما را تنها هنر رسانه‌ای دانست که تجسم تخیلات بشر را فراهم آورده است: «فیلم برای اولین‌بار انسان را قادر ساخت که تخیلات خود را با دیگران شریک شود و ما در این بخش با حوزه وسیعی از مسائل اجتماعی سروکار داریم. در سینمای ایران می‌توان پرسش‌های زیادی را درباره جامعه ایران مطرح کرد و با تحلیل به پاسخ آن نزدیک شد. وقتی می‌خواهیم به نسبت مسائل سینما و جامعه ایران بپردازیم، باید تأکید کنیم که بخش مهمی از سینمای ایران مسئولیت اجتماعی را پذیرفته و به آن عمل کرده است.»
ربیعی با اشاره به این‌که در فیلم‌هایی همانند «قیصر»، تنهایی انسان،رها شدن و عدم‌اعتماد به دولت را می‌توان تماشا کرد به خوانش‌هایی از فیلم «گاو» هم اشاره کرد و گفت: «این بررسی‌ها نشان داد که جامعه روشنفکری ایران در آن زمان چه دغدغه‌ای داشته است. این سینما به آرمان‌های انقلاب وفادار بوده هرچند برخی، در مقاطعی، همه یا بخشی از این مجموعه را برنتافته‌اند. معتقدم سینمای ایران صدای مردم ایران بوده است، سینمایی که نمایش‌دهنده فرهنگ و سازنده آن بود.» اما حجت‌الله ایوبی هم در این مراسم سخن گفت. او جشنواره امسال را جشن قدرتنمایی جوانان دانست. او البته متنی کامل آماده کرده بود که به خاطر طولانی شدن مراسم از خواندنِ تمامِ آن اجتناب و تنها به این جملات بسنده کرد: «امروز سینماگران برای سی‌وسومین‌بار مردم ایران را و همه مردم جهان را به تماشا می‌خوانند. جشنواره فیلم فجر جشن خواستن، توانستن، جشن پیروزی لبخند بر اخم و قهر است. پس به تماشا بنشینید تا دریابید اندازه فاصله یک لبخند را. دست سینمای ایران پر است؛ پر از لبخند به زندگی و خلاقیت. جشنواره امسال جشن قدرتنمایی جوانان ایرانی است. سالی که گذشت با همه تلخی‌ها، شیرینی‌ها و حرف و حدیث‌هایش گذشت. با این همه این سال را سال سلام به سینما، سال هجوم مردم به سینما، سلام به گیشه، اقتصاد، سینما و ... بنامیم.»
ایوبی خطاب به وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی که در مراسم حاضر بود، بیان کرد: «این خالقان زیبایی با سیلی صورت‌های خود را سرخ نگه داشتند. در میان سالن‌های پرشور و تشویق، آنها بیمناک روزگار بی‌کسی خویش هستند؛ روزگاری که تنها و تنها به دنبال سقفی کوچکند. روزگاری که هیچ‌کس نه کارمند بانک، نه بقال سر کوچه و نه حتی مدیران سینمایی آنها را نشناسند اگر می‌خواهید این جوان‌ها بشکوفند برای آن روزگار اهالی هنر فکری کنید.»
بزرگداشت محمدعلی کشاورز (بازیگر قدیمی)، حسین جعفریان (فیلمبردار) و لابراتوارها نیز در این برنامه برگزار شد و برگزیدگان بخش اقلام تبلیغاتی جشنواره فیلم‌فجر نیز معرفی شدند. مجری این مراسم احسان کرمی بود و کارگردانی آن را حمیدی‌مقدم برعهده داشت. این مراسم که نسبتا طولانی شده بود، برخلاف همیشه به‌صورت زنده از تلویزیون پخش نشد و فقط شبکه‌های رادیویی از جمله رادیو تهران به پخش زنده بخش‌هایی از آن اقدام کردند. حالا صداوسیما نشان داده که با تغییرِ مدیرش؛ اتفاقِ چندانی در این حوزه رخ نداده است. به هر روی محمدعلی کشاورز با همراهی بهرام رادان و حمید فرخ‌نژاد؛ روی صحنه آمد تا علی جنتی و ربیعی وزیر تعاون از او تقدیر کنند. برای تقدیر از حسین جعفریان، فیلمبردار سینمای ایران نیز محمود کلاری و نیکی کریمی به روی صحنه آمدند و تقدیر را انجام دادند. هر چند کلاری نتوانست گلایه خودش را مطرح نکند: «حقیقتا حالم گرفته و نمی‌دانم چرا الان باید بیایم، نقش حسین جعفریان نقشی نیست که به‌طور خلاصه و در آخر مراسم گفته شود.»