شهرام شهيدي طنزنویس
[email protected]
برخی تکنیکها در ایران منحصربهفرد است و قابلیت این را دارد که در یونسکو ثبت جهانی شود. باور بفرمایید همینطور کترهای و قضا قورتکی حرف نمیزنم. مثلا خود شما واقعا کلاهتان را قاضی کنید و بگویید تا حالا شنیده بودید صدای کسی گم بشود؟ حالا همه صدایش هم نهها. بخشی از صدایش؟ مثلا میخواهد بگوید «من طرفدار برخورد با خشونتطلبان هستم» اما یکهو بخشی از صدایش گم و گور بشود و شما بشنوید میگوید «من طرفدار خشونتطلبان هستم» میبینید حذف و گم شدن و مفقودی ناگهانی بخشی از صدا چه تأثیری میتواند داشته باشد؟ اتفاقا از آنجا که ماه هیچوقت پشت ابر نمیماند، صدای گم شده هم باز آید به کنعان، غم مخور! یعنی در طول تاریخ صدایی نبوده که گم بشود یا گم و گورش بکنند اما بعد از مدتی شنیده نشود. به قول معروف پیدا شدن صدا دیر و زود دارد اما سوخت و سوز نه. و حتما میدانید که این یک تئوری معتبر قدیمی است که صدا از بین نمیرود و در فضا که جاری میشود دیگر تا همیشه هست تا روزی که کسی جایی کشف و مهار و بازپخشش کند و روی همین اصل بدیهی بود که فروغ فرخزاد گفته بود تنها صداست که میماند. البته همین واژههای فروغ فرخزاد را اگر به جای اینکه مینوشتیم، میخواندیم احتمالا صدایمان دچار گمشدگی مزمن میشد و این بخش از صوت ما از روی تصویرمان برداشته میشد. نمونه مشابه هم داریم. همین دوشنبهشب گذشته مجید انصاری در استودیو پخش زنده حضور داشته که بخشی از فیلم ضبط شده در دفترش پخش میشود و در جواب سوالی که میپرسند به صدای کدام خواننده علاقه دارید میگوید: «شهرام ناظری، حسامالدین سراج، علیرضا افتخاری، محمد اصفهانی و مختاباد.» تا اینجا همه چیز عادی است. جز گم شدن بخشی از صدای جناب انصاری که البته خودش زود صدا را گرفت نشاند سر جایش و گفت در فیلمی که الان پخش کردید ظاهراً چندثانیه از این تصاویر پریده و آقای شجریان از قلم افتاده بود. یعنی به همین راحتی صداوسیما صدای آقای انصاری را گم کرد.
نکته یک: وقتی استاد شجریان نه از اصل افتادهاند و نه از اسب چارهای نمیماند جز اینکه از قلم بیفتند. بالاخره ایشان را باید از جایی بیاندازیم دیگر.
نکته دو: صدای ماندگار گم نمیشود. حتی اگر بخواهند به زور حذفش کنند خودش را تحمیل میکند.
نکته سوم: شعر فروغ فرخزاد باید به روز شده و بدینترتیب ارایه گردد: تنها صدای گمشده است که میماند!
نکته چهار: از دید برخی مسئولان بهتر است برای اینکه صدایتان گم نشود صدایتان در نیاید. از دید مقامات در نیامدن صدا بهترین راه حفظ صدا خواهد بود.
نکته پنج: پرواز را به خاطر بسپار... ممیزی صداوسیما رفتنی است.
نکته شش: میگویند یک دانشجویی از هم خانهاش پرسید جان من بگو از کجا فهمیدی امروز غذای حاضری داریم؟ دوستش جواب داد چون بوی غذای سوخته نمیاد. چه ربطی به موضوع داشت؟ منظورم این بود که روزی که بوی سوختگی از حوالی جامجم نیاد یعنی آقایان حتما برنامه ندارند یا دارند کارتون تام و جری یا پلنگ صورتی نشان میدهند.
تلفن یک منتقد: باز جای شکرش باقیه صداوسیما فقط بخشی از صدای مجید انصاری را گم کرده. صدای ما را که به صورت کامل گم کرده.
صدای فروشنده دورهگرد سر میدان: صداهای گمشده در یک سیدی. ارزان و شنیدنی.