برگزاري همايش، يكي از خوبيهايش اين است كه گاهي بهآمارهايي دست پيدا ميكنيد كه تا قبل از همايش نميتوانستيد! به اين آمار و اطلاعات كه در همایش «زنان در مسیر توسعهاجتماعی با تأکید بر برنامه ششم توسعه» منعكس شده توجه كنيد: در 5سال اخیر میانگین رشد زنان در بیمههای تأمیناجتماعی افزایش یافته است. زنان در اشتغال غیررسمی سهم بیشتري دارند. زنان از 30 تا 45 سالگی بهدلیل ازدواج و فرزندآوری کارشان را پارهوقت میکنند. بعد از زایمان حدود 7درصد زنان کارشان را ترک میکنند. 75درصد کسانی که از مرخصی زایمان استفاده کردند، 3 ماه نیز از مرخصی استحقاقی استفاده کردند و 9 ماه سرکار نیامدند و...
بله. همایش «زنان در مسیر توسعهاجتماعی با تأکید بر برنامه ششم توسعه» توسط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی برگزار شد. اما صحبتهاي جديتري درخصوص نتيجهگيري از اين آمار و ارقام هم مطرح شد. نمونهاش دکتر شریفیانثانی؛ مدیرگروه رفاهاجتماعی دانشگاه علومبهزیستی و توانبخشی كه درمورد «سیاستگذاری اجتماعی در حوزه زنان در جهان» صحبت كرد.
وی با بیان اینکه تأمین اجتماعی، آموزش، مسکن و اشتغال از حوزههای مهم سیاستگذاری اجتماعی هستند و در لزوم انجام این سیاستگذاری در حوزه زنان شکی نیست، گفت: زنان در خانه فعالیتهای زیادی دارند، اما ارزش مالی کار آنها در حسابهای ملی محاسبه نمیشود. از سوی دیگر، میبینیم که تفاوت زیادی بین وضع رفاهی زنان و مردان سالخورده وجود دارد. این مسائل ما را به این نتیجه میرساند که جایگاه سیاستگذاری اجتماعی در این حوزه کاملا محسوس است.
او با اشاره به ضرورت تنوع سیاستگذاریهای اجتماعی برای زنان گفت: ما نمیتوانیم برنامهای واحد برای تمام گروههای زنان طراحی کنیم و یکی از نکاتی که باید در تدوین برنامه ششم توسعه مورد توجه قرار گیرد، همین مسأله است. در بیشتر کشورها به بحث زنان در خانواده توجه میشود و سیاستگذاریهای مربوط به زنان را در خانواده میبینند، اما حلقه مفقودهای وجود دارد و آن اینکه ممکن است دختران مجردی هم وجود داشته باشند که درقالب خانواده قرار نگیرند. سیاست خانواده بهعنوان یک حوزه مهم در قلمرو سیاستهای اجتماعی مورد توجه بوده و یکی از اهداف آن کاهش فقر و افزایش درآمد است، اما نیز ناگزیر از سیاستگذاری در زمینه کاهش فقر و تأمین درآمد برای زنان هستیم. هدف دیگر ما جبران مستقیم هزینههای اقتصادی پرورش کودکان است. بحث کودکان در دنیا بسیار مهم است و همه سیاستها معطوف به آینده کودک میشود، اما این مسأله جدا از والدین معنی و مفهوم خاصی پیدا نمیکند.
وی هدف دیگر سیاست خانواده را ایجاد آشتی بین کار و زندگی دانست و عنوان داشت: لزومی ندارد که این دو مقوله مقابل هم قرار گیرند، بلکه باید به اتحاد و یکپارچگی بین کار و زندگی بپردازیم. مسأله دیگری که در حوزه سیاست خانواده مهم است، بهبود عدالت جنسیتی و افزایش نرخ باروری است. تحقیقات انجامگرفته در کشورهایی که نرخ مشارکت زنان در آنها بالاست، نشان میدهد که سیاستهای افزایش نرخ باروری موفق بوده است.
شریفیان ضمن بیان این مطلب که باید سازمان هماهنگکننده سیاستهای خانواده در کشور ما مشخص شود، بیان داشت: باید پیششرطهای آشتی میان کار و زندگی را فراهم کنیم تا سیاستهای خانواده اثربخشی لازم را داشته باشند. ما باید رویکرد چرخه زندگی را در سیاستگذاریهای حوزه زنان پیگیری و برای هر مرحله از زندگی آنها برنامهریزی و سیاستگذاری کنیم و نیازهای متنوع آنها را در نظر بگیریم، اما الان تنها یک سیاست کلی داریم.
مورد دیگری که باید به آن توجه شود، جامعیت و فراگیری سیاستهای مربوط به زنان در برنامه ششم توسعه است؛ به این معنا که فقط زنان حاضر در نهاد خانواده را نبینیم، بلکه بهگروههای خارج از این ساختار نیز توجه داشته باشیم. تدوین و تصویب قوانین، پشتیبانی و اجرای دقیق قوانین موجود، مشخصکردن سازمانهای متولی امور زنان و سازمان هماهنگکننده آنها و همچنین توجه به تقویت سیاستهای توانمندسازی زنان در تمام ابعاد، از دیگر مسائلی است که باید به آنها توجه شود.
اينها نكاتي بود كه گفته شد و شنيده شد. اما راهكار عملي آن چيست؟ بهقول دكتر شريفيان، بالاخره آن نهاد متولي كجاست؟ و چرا پيدايش نيست؟ و نيست كه نيست؟