زهرا جعفرزاده| 18ماه از آغاز به کار دولت یازدهم میگذرد، در این مدت نظام سلامت، تغییرات فراوانی به خود دید. از اجرای طرح تحول نظام سلامت تا کاهش میزان پرداخت از جیب مردم در هزینههای درمانی. اما شاید عمدهترین اتفاق در حوزه دارویی رخ داد. زمانی که داروها کمتر سر از ناصرخسرو یا چمدان مسافران درآوردند. تا جایی که مسئولان دارویی کشور، از کاهش واردات خبر دادند. حالا رسول دیناروند، رئیس سازمان غذا و دارو، در گفتوگو با «شهروند» از کیفیت داروهای داخلی میگوید. داروهایی که قرار است صادراتشان در کشورهای خارجی، توسعه پیدا کند.
ارزیابیتان از کیفیت داروهای تولید داخل چیست؟ به اعتقاد شما این داروها توان رقابت در بازار دارویی کشورهای خارجی را دارد؟
ببینید، مشکل ما در صادرات دارو، کیفیت آنها نیست. مسأله این است که صادرات دارویی ما محدود است، بهطوری که در سالهای اخیر، ما سالانه حدود 150میلیون دلار صادرات دارویی داشتیم. ما صادرکننده حرفهای دارو نیستیم، نگاه صنعت داروسازی، تولید به جای واردات است، از آنسو، تاجران هم نگاهشان به واردات دارو است. این جهتگیری تبدیل به فرهنگ شده، من مطمئن هستم که اگر صنعت و دولت تلاش کنند، امکان اینکه تا دو، سهسال آینده، ظرفیت ما بالا برود و صادراتمان به 500میلیون دلار برسد، وجود دارد.
برای فروش داروهای ایرانی در بازارهای دارویی خارج از کشور، محدودیتی وجود ندارد؟
خیر، از نظر ما محدودیتی ندارد، چون صنعت دارویی ما ظرفیت تولیدش بالاست.
از نظر کشورهای دیگر چطور؟ یعنی داروهای ایرانی به راحتی در کشورهای دیگر توزیع و به فروش میرسند؟ تحریمها نقشی ندارند؟
باید یک مسیری طی شود، به هر حال ایران در دوران تحریم هم تجارت را انجام میداد، البته زمانی که تحریم حاکم باشد، این مسیر سخت میشود، هم برای واردات دارو و هم صادرات آن. اما باید زیاد کار کرد.
حالا چقدر صادرات دارویی داریم؟
امسال صادرات داروییمان به 160میلیون دلار میرسد که بالاترین صادرات در چند سال اخیر است. گزارش 8ماهه گمرک هم نشان میدهد، میزان صادرات ما 100درصد افزایش یافته.
بیشتر چه نوع داروهایی صادر شده؟
انواع داروها بوده که مهمترین آنها داروهای بیوتکنولوژیهای تک است. در کنار آن هم داروهای معمولی صادر میکنیم.
همیشه اعلام میشود، 96درصد داروهای موجود در کشور، تولید داخل است، اما ماده اولیه بیشتر آنها وارداتی است.
بله، 40درصد مواداولیه این داروها تولید داخل و 60درصد هم وارداتی است که از کشورهای چین و هند که صادرکننده مواداولیه دارویی هستند، وارد میشود.
منبع واردات مواداولیه دارویی از دولت قبل تاکنون تغییر کرده؟
خیر، از همان کشورها مواداولیه وارد میکنیم، البته موضوعی که وجود دارد این است که نباید ارزانترین مواداولیه دارویی خریداری شود، متاسفانه مسئولان فنی، از هر جایی ماده اولیه میخرند و میخواهند برایشان ارزان تمام شود که این به نفع صنعت دارویی کشور نیست، بنابراین باید ماده اولیه از منابع معتبر تهیه شود، اگر در این بخش سختگیری شود، تولید ماده اولیه داخلی هم باارزش میشود.
پیش از این اشارهای به بالا بودن واردات داروهای مشابه تولید داخل در دولت قبلی کردید، میزان واردات این داروها در سالهای گذشته چقدر بود؟
در سال 91، 650میلیون دلار واردات داروی مشابه تولید داخل داشتیم، این عدد در سال 92 هم همین میزان بود. در سال 93 اما اجازه واردات برای داروهای مشابه تولید داخل ندادیم. اگر هم موردی در بازار هست، مجوزش در دولت قبل داده شده.
از ابتدای امسال تاکنون، میزان واردات دارو چقدر بوده؟
ما پیشبینی میکنیم تا پایان امسال میزان واردات داروییمان به 900 تا 950میلیون دلار برسد که نسبت به سال قبل، حدود 350میلیون دلار کاهش دارد.