شهروند| پیروزی حزب چپ رادیکال در انتخابات سراسری یونان، اروپا را در شوک فرو برد. این نخستینبار است که یک حزب چپگرا که مخالف سیاستهای ریاضت اقتصادی در اروپا است، در یک کشور عضو اتحادیه اروپا به قدرت میرسد. سیریزا 44 ساله از این پس بهعنوان رئیسجمهوری و آلکسیس سیپراس بهعنوان نخستوزیر یونان، قدرت را در دست خواهند گرفت. حزب چپگرای سیریزا توانست در انتخابات سراسری 149 کرسی از 300 کرسی پارلمان یونان را به خود اختصاص دهد. اگر حزب سیریزا میتوانست تنها 2 کرسی دیگر را از آن خود کند، میتوانست با در دست داشتن اکثریت قاطع پارلمان، بدون اینکه با حزبی دیگر ائتلاف کند، دولت جدید یونان را تشکیل دهد اما حزب «دموکراسی جدید» به رهبری آنتونیوس ساماراس، که وابسته به دولت قبلی یونان است توانست 76 کرسی را از آن خود کند. به این ترتیب سیریزا ناچار از تشکیل ائتلاف برای شکل دادن دولت است. نکته جالب دیگر درخصوص دولتی که در آینده نزدیک در یونان بر سر کار خواهد آمد این است که آلکسیس سیپراس، جوانترین نخستوزیری که اروپا در 150سال اخیر به خود دیده است. سیپراس، که پیشتر بهعنوان یک فعال حزب جوان کمونیست در عرصه سیاسی یونان فعالیت میکرد روز گذشته در مقابل هزاران نفر از حامیان خود از «روزهای بهتر برای یونان» سخن گفت و اعلام کرد که «روزهای فلاکت یونان به پایان رسیده است.»
اما سیپراس که پیشتر در کمپین انتخاباتی خود مواضع بسیار تندی علیه اتحادیه اروپا و صندوق بینالمللی پول درخصوص بدهی 269میلیارد دلاری یونان بر زبان آورده است، روز گذشته اندکی لحن خود را نرمتر کرد اما اعلام کرد که درخصوص این بدهی با این دو نهاد بار دیگر مذاکره خواهد کرد. سیپراس گفت: «دولت جدید یونان برای نخستین بار آماده همکاری و مذاکره با اتحادیه اروپا بر مبنای منافع دوطرفه و راهحلهای منصفانه است.»
اقتصاد ورشکسته یونان
اقتصاد یونان درسال 1974 که دولت نظامی سقوط کرد، روند نزولی را در پیش گرفت و هزاران کسب و کار در این کشور تعطیل شد. درآمدها کاهش یافته و هزینهها افزایش یافت و نرخ بیکاری در میان جوانان به بیش از 50درصد رسید. در عین حال، بدهیهای عمومی یونان درسال 2010، از 146درصد در مقایسه با تولید ناخالص ملی، به 175درصد درسال گذشته افزایش یافت که یونان را در بحث بدهیهای عمومی در مقام دوم جهان قرار میدهد. در چنین شرایطی بود که دولت قبلی یونان مجبور شد زیر بار سیاستهای ریاضت اقتصادی و کاهش هزینههای عمومی برود تا بتواند برای درمان دردهای اقتصاد کشور، از کمکهای مالی کشورهایی نظیر آلمان استفاده کند. اما به نظر میرسد که این ریاضتهای اقتصادی سرانجام کار دست حزب حاکم داد و عرصه را به حزب چپ گرای سیریزا که در طول سالهای گذشته منتقد سیاستهای ریاضت اقتصادی بود واگذار کرد. ساماراس، رقیب سیریزا، پس از اعلام نتایج شمارش اولیه آرا، وقتی حزب خود را بازنده دید اعلام کرد که «امیدوار است دولت جدید یونان موقعیت این کشور را در اتحادیه اروپا به خطر نیندازد». ساماراس گفت: «من اداره یونان را که بخشی از اتحادیه اروپا است، واگذار میکنم و امیدوارم که دولت بعدی دستاوردهایی که تاکنون به دست آمده است را حفظ کند.»
از سخنان سیریزا در جمع هوادارانش ساعاتی پس از اعلام پیروزیاش در انتخابات اینگونه برمیآید که سیاستهای دولت آینده یونان در تضاد با ریاضتاقتصادی در اروپا طرحریزی خواهد شد. آلکسی سیپراس نیز سخنانی علیه ریاضت اقتصادی بیان کرده است. آلکسی سیپراس، بامداد دیروز در بدو ورود به جمع هوادارانش قول داد به «پنجسال درد و تحقیر» پایان دهد و درباره بدهیهای بینالمللی یونان وارد مذاکره مجدد شود.
سیپراس به هوادارانش قول داده بسیاری از سختگیریهای اقتصادی را لغو خواهد کرد. سیپراس در برابر جمعیت شادمان هوادارانش در آتن گفت که رأی دهندگان یونانی مجوزی «روشن و قوی» برای هدایت کشور در اختیار حزب او گذشتهاند. او همچنین قول داد که برای یک راهحل مالی منصفانه و مفید به مذاکره بنشیند. درباره آینده یونان در اروپا مذاکره خواهد کرد.
واکنشها به پیروزی چپها در انتخابات یونان
دولت آلمان اما در واکنش به پیروزی چپگراها در یونان اعلام کرد: «در صورتی که در دولت جدید برنامههای ریاضت اقتصادی را اجرا نکند، باید مسئولیت آن را برعهده بگیرد.» « هانس-پتر-فریدریش» رئیس فراکسیون حاکم به دولت یونان درباره مسئولیتی که در زمینه برنامه ریاضت مالی دارد، هشدار داد و گفت: «یونانیها باید پیامدهای آن را شخصا قبول کنند و نمیتوانند آن را به مالیاتدهندگان آلمانی تحمیل کنند.»
وی همچنین به روزنامه آلمانی «بیلد» گفت که یونانیها حق دارند آنچه میخواهند انجام دهند و ما هم حق داریم که بدهیهای یونانیها را بار دیگر تقبل نکنیم. همچنین «ولفگانگ بوسباخ» رئیس کمیته مجلس فدرال در امور داخلی در این مورد به روزنامه آلمان «اوزنابورگر تسایتونگ» گفت که پیام کاملا منفی از یونان به دیگر کشورهای بحرانزده داده شده است کشورهایی که از یونان انتظاراتی داشتند.
«توماس اوپرمان» رئیس فراکسیون سوسیالدموکرات آلمان هم از حزب سیریزا خواسته است تا با اصلاحات جدیددر زمینه مبارزه با فساد اقدام کند. وی به روزنامه «راینیشنپست» گفت که آلمان همچنان با یونان همبستگی خواهد داشت. آلمان کشوری است که طی سالهای گذشته کمکهای مالی فراوانی به یونان کرده است در عوض خواستار اعمال برخی اصلاحات در نظام اقتصادی یونان شده است.
بانک مرکزی اروپا نیز در واکنش به انتخابات یونان و وعده دولتمردان جدید یونان برای مذاکره درخصوص بدهیهای این کشور اعلام کرد که از بدهیهای یونان نخواهد کاست.
«بنوآ کوره» از اعضای هیاتمدیره بانک مرکزی اروپا روز گذشته طی گفتوگویی اعلام کرد: «بانک مرکزی اروپا در کاهش بدهی یونان هیچگونه مشارکتی نخواهد داشت.» وی افزود: «این وظیفه بانک مرکزی اروپا نیست که تصمیم بگیرد آیا یونان نیاز به کاهش بدهیهایش دارد یا خیر؛ اما کاملا شفاف است که به دلایل قانونی ما نمیتوانیم با کاهش بدهی که شامل تعهدات یونان نزد بانک مرکزی اروپاست موافقت کنیم.»
نخست وزیر انگلیس نیز پس از پیروزی حزب سیریزا در انتخابات پارلمان یونان، نسبت به بروز بحران اقتصادی در سراسر اروپا هشدار داد. به گزارش خبرگزاری فرانسه، دیوید کامرون، نخستوزیر انگلیس در حساب کاربری توییتر خود آورده است: پیروزی حزب سیریزا در انتخابات پارلمان یونان نابسامانی اقتصادی در سراسر اروپا ایجاد کرده است به همین دلیل است که انگلیس باید برنامه خود را برای تأمین امنیت اقتصادی در کشور پیش بگیرد. در این سوی ماجرا اما روسیه که به لحاظ منافعش نباید از روی کار آمدن دولتی چپگرا و ضداتحادیه اروپا در یونان ناخرسند باشد، آمادگی خود را برای همکاری با آتن در آینده اعلام کرد. در مقابل آمریکا نیز در واکنشی مشابه اعلام کرد: «ما به یونان به خاطر برگزاری موفق انتخابات پارلمانی در این کشور تبریک میگوییم و ما آماده کار نزدیک با دولت آینده آن هستیم.»