| علی باغبانیان | روانپزشک|
خشم در همه انسانها وجود دارد اما افراد میتوانند با مصرف سبزی و لبنیات آرامشدهنده و پرهیز از مواد رنگی و مصنوعی برای بالابردن آستانه تحمل تلاش کنند.
خشم در همه انسانها وجود دارد. هر فردی به شکل منطقی وقتی دچار محرومیت، بیعدالتی و تبعیض شده و تمامیت شخصیت او دچار تهدید میشود، خشم یا عصبانیت خود را نشان میدهد بنابراین خشم واکنش طبیعی در مقابل شرایط غیرطبیعی است.
از منظر بهداشتروان آنچه اهمیت دارد کنترل خشم است. انسان باید بتواند خشم خود را مهار کند و نگذارد تا بخشی از صفات او شود.
عدم کنترل خشم موجب بیماریهای قلبی، گوارشی و تنفسی میشود. خشمهای متوالی از بُعد بهداشتروان قبل از آنکه برای دیگران مضر باشد، بیشترین زیان را به خود فرد میرساند.
خشمهای مزمن موجب وسواس، افسردگی، حملات هراس و اختلالات جسمی میشود که منشأ آنها روانی است.
یکسوم قتلهایی که اتفاق میافتد، توسط افرادی است که در سابقه خود ارتکاب به جرم و جنایت را نداشتهاند و فقط به دلیل آنکه بهطور ناگهانی دچار خشم شدهاند، دست به چنین رفتاری زدهاند. عصبانیت معمولا عملکرد فرد را مختل میکند.
این عصبانیت به شکل معمول موجب نمیشود فرد به خودش آسیب بزند اما در درازمدت او را دچار ابتلا به اختلالات جسمی و روانی میکند.
در خشم فرد به خود یا دیگران آسیب میزند همچنین خشم میتواند عملکرد فرد را تحتتأثیر قرار دهد. عوارض خشم درمجموع برای خود فرد بیشتر از دیگران است مثالی وجود دارد که میگوید اگر میخواهید فردی را عصبانی کنید باید خودت 10برابر عصبانیتر شوی.
علایم خشم علاوه بر عصبانیت با خشکی دهان، سرگیجه، تکرر ادرار و افزایش ضربان قلب همراه است. انتظار میرود فرد عادی بعد از یک دقیقه عصبانیت بتواند خود را کنترل کند.
خشم شبیه جنون کوچک است و تنها تفاوتی که با آن دارد زمان آن است، زمان خشم از جنون کمتر است.
هرکسی باید عوامل برانگیزنده عصبانیت و خشم خود را بداند و حتیالامکان از آنها دوری کند، چنانچه صدای تلویزیون یا قرارگرفتن در محیطهای پرسر و صدا موجب خشم فرد میشود باید از آنها اجتناب کند.
با استفاده از تعالیم مذهبی ما مسلمانها معتقدیم، موقع خشم و عصبانیت نباید تصمیم گرفته، کسی را تنبیه کرده و به دیگران توهین کنید بلکه باید خود را کنترل کرده و اجازه ندهیم این عصبانیت مانع از غیرمنطقی شدن ما شود. ترک محیط، نوشیدن آب خنک، صلوات فرستادن، تفکر به اینکه زندگی ارزش مجادله و درگیری را ندارد، میتواند در این راستا موثر باشد.
خاصیت خشم و عصبانیت این است که پس از آن افراد بهشدت پشیمان میشوند که چرا با اطرافیان خود رفتار بدی داشتهاند.
این پشیمانی موجب احساس گناه در فرد شده و اضطراب را همراه دارد. اضطراب ناشی از احساس گناه دوباره به خشم در فرد منجر میشود که چرخه معیوبی از خشم و اضطراب را ایجاد میکند.
ورزش، دویدن، دوچرخهسواری و تحرک بهگونهای که فرد را از نظر فیزیکی خسته کند، در کنترل خشم موثر است. همچنین توصیه میشود افراد موقع عصبانیت چهره خود را در آینه ببینند یا از اطرافیان بخواهند از آنها عکس انداخته و پس از عصبانیت، آن را نگاه کنند. دیدن تصویر انسان موقعی که عصبانی است میتواند در تغییر شناختی او نسبت به عصبانیت موثر باشد.
استفاده از روشهایی که آرامش را برای فرد ایجاد میکند در کنترل خشم موثر است و افراد میتوانند با مصرف سبزیجات و مواد لبنی آرامش را به خود هدیه دهند.
استفاده از مواد رنگی و مصنوعی که در برخی مواد غذایی وجود دارد، آستانه تحمل را پایین میآورد. از طرفی گاهی عصبانیت میتواند نشانه بیماری جسمانی فرد باشد، مثلا کسی که دندانش درد میکند، آستانه تحمل کمتری نسبت به فرد عادی دارد.