اطلاعرسانی ناکافی درباره بیماریهای روانی کودکان باعث شده هنگامی که کودک یا نوجوان به مشکلات روحی دچار شده باشد این مسائل به پای بیماری جسمی، بهانهگیری، بدخلقی و شیطنت کودکی گذاشته شود و پدر و مادرها احساس نگرانی نکنند و فکر کنند لازم نیست به مشاور و روانشناس مراجعه کنند.
بعضی از این اختلالات علایم مشابه بزرگسالان دارد و بعضی از آنها نه. به همین جهت گاهی تشخیص اینکه کدام علامت در کدام اختلال قرار میگیرد، کار سادهای نیست و حتما باید نظر متخصص در این زمینه وجود داشته باشد اما بهطورکلی والدین و مسئولان مدارس باید نسبت به تغییرات رفتاری کودکان و نوجوانان حساس باشند؛ بهطور مثال هنگامی که کودکان خلقوخوی تند پیدا کنند، بیانگیزه، بیتوجه و بیتفاوت شوند، ترسهای بیمورد پیدا کرده و وسواسی شوند، میتواند نشانههایی باشد که باید به متخصص مراجعه کرد.
خانواده نقش اساسی در پیشگیری از مشکلات روحی روانی كودكان دارد. برخلاف نیازهای جسمی، نیازهای روحی و احساسی كودك ممكن است مشخص نباشد و به همین دلیل نادیده گرفته میشود اما این نیازها به اندازه نیازهای جسمی و حتی بیشتر از آن، مهم هستند. تأمین بهداشت روانی در دورههای حساس زندگی توسط اعضای خانواده در میزان سلامت روان در دیگر دورانهای زندگی موثر است، بهعنوان مثال کودکآزاری و بیماریهای روانی پدر و مادر طی دوران کودکی و اوایل کودکی میتواند منجر به افسردگی و اضطراب و آسيبهاي اجتماعي ناشي از آن در دورههاي بعدی زندگی شود در صورتی که پشتیبانی خانواده میتواند خطرات مذکور را کاهش دهد. همچنین رفتار پرخطر مادر در دوران بارداری، عدمتفاهم همسران و مشکلات مربوط بهمصرف الکل در پدر و مادر میتواند منجر به افزایش مشکلات روانی کودکان شود.
بنابراين بیماریهای روحی و روانی مختص بزرگسالان نیستند بلکه کودکان نیز میتوانند در معرض ابتلا به بیماریهای روحی و روانی قرار بگیرند اما تشخیص ابتلا به این بیماری در کودکان بسیار دشوارتر از بزرگسالان است زیرا کودکان کمتر درباره مشکلاتی که با آن روبهرو هستند، صحبت میکنند. بنابراين قدماول، بهرسميت شناختن اين واقعيت است كه كودكان نيز مانند بزرگسالان ميتوانند به بيمارهاي روحي و رواني مبتلا شوند و سپس راهكاري را براي كاهش آسيبهاي ناشي از اين بيماريها براي كودكان ايجاد كرد.
مطالعات اخیر محققان دانشگاه آکسفورد نشان میدهد که با استفاده از نقاشیهای کودکان و تحلیل خط و خطوط، محتوای نقاشی، رنگهای مورد استفاده و... میتوان به بیماریهای احتمالی کودکان پی برد زیرا کودکان تمامی احساساتشان را با نقاشیها به نمایش میگذارند.
این پروژه با عنوان «اتاق نقاشی» از سال ۲۰۰۲ میلادی و از سوی محققان دانشگاه آکسفورد آغاز شده است. در این مدت بیش از ۱۰هزار کودک مورد بررسی قرار گرفتند. زمانی که بیماریهای روحی و روانی کودکان تشخیص و به درمان آنها پرداخته میشد، روند درمانی خود را در نقاشیهای کودکان بهخوبی نمایش میداد.
کودکان در مدت ۱۰ هفته به درمانها پاسخ داده و روند رو به مثبتی را طی میکردند. اما برخی از کودکان بهدلیل پیشرفت بیماریهای روحی و افسردگی نیازمند مدت زمان بیشتری برای درمان بودند به همین دلیل مدت بیشتری را در اتاق نقاشی بهسر میبردند. محققان آکسفورد معتقدند که استفاده از هرگونه علایمی در نقاشیها، رنگها یا حتی جهاتی که قلم کشیده میشود، میتواند حکایتی از درون و روحیات کودکان باشد. درنتیجه، نقاشی درمانی میتواند یکی از بهترین راهحلها برای درمان کودکان باشد.
استفاده از خطوط واضح، رنگهای روشن، آسمان آبی، درختان سبز، رودخانه و... میتواند نشانهای از سلامت روحی و روانی کودکان باشد.