فائزه درخشانی فعال‌اجتماعی
اگر یادداشت‌های قبلی را به‌یاد داشته باشید، درباره کارهایی صحبت کردیم که به کارآفرینی و کارآفرینان کمک می‌کنند. می‌دانید یکی از مهم‌ترین بخش‌های اقتصاد که می‌تواند به کارآفرینان کمک کند، چیست؟ مجموعه شرکت‌ها، سازمان‌ها، کارخانجات و...
بگذارید با یک مثال، بیشتر دراین‌باره صحبت کنیم چون ظاهرا من درحال صحبت از مساله‌ای متناقض هستم. این‌جا درباره مجموعه‌هایی صحبت می‌کنیم که مرحله‌ای از رشد را طی کرده‌اند و به حداقلی از ثبات و موفقیت رسیده‌اند. فرض کنید من مدیرعامل یک کارخانه کوچک موفق و رو به رشد هستم. حالا حدود صد کارمند و کارگر هر روز در کارخانه من غذا می‌خورند. موادغذایی موردنیاز برای کارخانه را چطور تهیه می‌کنم؟ می‌روم سراغ گوشت منجمد برزیلی؟ می‌روم سراغ مشهورترین و معتبرترین شرکت‌های فعال در این زمینه؟ این‌جاست که یک مدیر موفق می‌تواند به موفقیت کارآفرینان تازه‌کار کمک کند. اگر من به‌عنوان یک مسئول بروم از یک گاوداری تازه‌تأسیس خرید کنم، هم نیاز خودم را برآورده کرده‌ام و هم به یک کارآفرین یاری رسانده‌ام.
قرار نیست این‌جا گوشتی گران‌تر از بازار فروخته شود یا کسی این وسط ضرر کند. اما با رعایت تمام اصول اقتصادی از امکانی که داریم برای تقویت و جان دادن به کسب و کارهای نوپای مستعد استفاده کرده‌ایم. هزاران کارخانه، موسسه و شرکت در سراسر ایران درحال فعالیت هستند. اگر همه آنها ضمن درنظر گرفتن سود خودشان کار با کسب‌وکارهای داخلی را در اولویت قرار دهند، می‌توانند کمک بزرگی به پا گرفتن و موفقیت کسب‌وکارهای نوپا کنند.
حتی می‌توانیم یک گام هم جلوتر بگذاریم و درباره کسب‌وکارهای اجتماعی1 صحبت کنیم. احتمالا تا به حال اصطلاح «مسئولیت‌اجتماعی شرکت‌ها» یا «مسئولیت‌اجتماعی سازمان‌ها» را شنیده باشید. مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها به مجموعه فعالیت‌هایی گفته می‌شود که یک سازمان یا شرکت فراتر از منافع خود و وظایف قانونی‌اش در جهت رساندن سود و منفعت اجتماعی به جامعه‌ای که در آن فعالیت می‌کند، انجام می‌دهد.
در همین لحظه شرکت‌های بزرگ در سراسر جهان فعالیت‌های بسیاری را در این راستا انجام می‌دهند و کار به جایی رسیده که اگر شرکتی از انجام این فعالیت‌ها خودداری کند، وجهه خود را به‌تدریج بین مردم از دست می‌دهد. این فعالیت‌ها به اشکال و درقالب‌های مختلف انجام می‌شوند. سرمایه‌گذاری در کسب‌وکارهای اجتماعی یکی از جدیدترین اشکال این فعالیت‌هاست، چون پولی که شرکت در این مسیر به‌کار می‌اندازد یک بار مصرف شده و تمام نمی‌شود، بلکه وارد چرخه‌ای می‌شود که رشد کرده و به پایداری یک کسب‌وکار منجر می‌شود. حمایت از محیط‌زیست، اقشار آسیب‌پذیر، مناطق محروم و... همگی به این روش قابل انجام هستند.
یادمان نرود بزرگترین حامیان مردم، خود مردم هستند. اگر خودمان لذت کارآفرینی و موفقیت را چشیده‌ایم، به کسانی که تازه در این مسیر قدم گذاشته‌اند کمک کنیم تا آنها هم به این لذت برسند.
پی‌نوشت:
1. کسب و کار اجتماعی یا social business به کسب و کاری گفته می شود که برای حل یک مشکل اجتماعی راه اندازی می شود و سود حاصل از آن برای بهبود و گسترش کار به كار می‌رود. برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید به نوشته های آقای محمد یونس مراجعه کنید.