الناز محمدی| نزاع و درگیری مهم‌ترین علت وقوع قتل در کشور، وقوع 72درگیری منجر به جرح در ساعت در کشور و 12 نزاع در تهران و حالا مراجعه بیش از 75‌هزار نفر به پزشکی قانونی به دلیل جراحات ناشی از درگیری در تهران. اینها فقط نمونه‌هایی از آمارهایی است که در چندماه گذشته درباره درگیری‌های خیابانی و غیرخیابانی در ایران منتشر شده؛ عامل همه‌شان هم یک چیز اعلام شده:  خشم. حالا و بعد از گذشت سال‌ها از انتشار آمارها و خبرهایی درباره حوادث مختلفی که خشم ایرانی‌ها، عاملشان بوده، این مسئولان وزارت ورزش و جوانان با همکاری شهرداری تهران‌اند که بالاخره تصمیمشان را گرفته‌اند تا به شیوه بعضی کشورهای خارجی، مرکزی را راه‌اندزای کنند تا شاید بشود در آن از حجم خشم و خشونت ایرانی‌ها کاست. دیروز و با گذشت چندماه از زمانی که محمود گلزاری، معاون ساماندهی امور جوانان وزارت ورزش و جوانان گفت نخستین مرکز کنترل خشم افتتاح می‌شود، بالاخره زمان افتتاح این مرکز رسید. مرکزی که در منطقه7 و در بزرگراه رسالت مسیر غرب به شرق بعد از مصلای امام خمینی(ره) در پارک آزادگان به‌طور رسمی از یکشنبه آینده شروع به کار می‌کند و ارایه مشاوره در نخستین مرکز کنترل و پیشگیری از خشم در 3ماه اول رایگان است. در این مرکز فعلا هر روز 4 مشاور برای ارایه مشاوره مستقرند.
محمود گلزاری معاون ساماندهی امور جوانان وزارت ورزش و جوانان، میثم امرودی معاون اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران و شهردار منطقه 7 از شرکت‌کنندگان در مراسم افتتاحیه این مرکز بودند اما دیروز مسئولان دیگری که به این مراسم آمده بودند، آمارهای جدیدی هم درباره درگیری و رواج پرخاشگری در تهران داشتند. نجم‌الدین محمدی، مدیرکل طرح‌های ملی جوانان وزارت ورزش و جوانان یکی از آنها بود. او در حاشیه این مراسم و در گفت‌وگو با «شهروند» گفت که براساس آخرین آمار در 8ماه نخست امسال بیش از 75‌هزار نفر در تهران به دلیل درگیری و خشونت به پزشکی قانونی رفته‌اند و این به معنی آن است که در هر ماه در تهران بیش از‌ هزار نفر به دلیل درگیری به پزشکی قانونی مراجعه کرده‌اند: «اینها غیر از مواردی است که به قوه‌قضائیه ارجاع داده می‌شوند یا درگیری‌هایی است که به‌طور خصوصی و خانوادگی است و اصلا اعلام نمی‌شوند، بنابراین آماری که ما از پزشکی قانونی داریم، این تنها چکیده‌ای از درگیری‌ها و خشونت‌هاست. شرایطی که امروزه در شهرهای بزرگ و کلانشهرهای بزرگ حاکم است باعث شد که ما به فکر راه‌اندازی مرکز کنترل خشم افتادیم. همه این دلایل ایجاب می‌کند که برای پیشگیری و کنترل خشم اقداماتی انجام شود و این اولین مرکزی است که این کار را انجام می‌دهد. این مرکز بیشتر به‌دنبال آموزش‌های گروهی و کارگاه‌های آموزشی است و با آموزش‌وپرورش، اولیای دانش‌آموزان و نیروی انتظامی برای همکاری با این مرکز هماهنگ شده است.» به گفته او گیلان، خراسان، البرز و خوزستان دیگر شهرهایی‌اند که قرار است مرکز کنترل خشم در آنها راه‌اندازی شود.
هرچند دیروز نخستین مرکز کنترل و پیشگیری از خشم هنوز مراجعه‌کننده‌ای نداشت اما پارچه‌نوشته‌ها با جملات مربوط به کنترل خشم در حاشیه این مراسم، تهرانی‌ها را به مراجعه به این مرکز برای کنترل خشمشان دعوت می‌کردند؛ جمله‌هایی که بیشتر بر پیشگیری از وقوع خشم تأکید داشتند. موضوعی که محمود گلزاری، معاون ساماندهی امور جوانان وزارت ورزش و جوانان هم درباره آن صحبت‌های زیادی داشت. او درباره آغاز به کار نخستین مرکز کنترل و پیشگیری از خشم به «شهروند» گفت: «این مرکز با همکاری معاونت فرهنگی و اجتماعی شهرداری تهران افتتاح شده است. در این مرکز ما هم فعالیت‌های فردی داریم هم به کسانی که خودشان مراجعه می‌کنند و هم به کسانی که از پلیس، خانه‌های سلامت و آموزش‌وپرورش به این‌جا ارجاع داده می‌شوند. عمده‌ترین کار ما پیشگیری است؛ آموزش‌های عمومی خارج از مرکز در مدارس و جاهایی که لازم است. آموزش‌های گروهی در داخل مرکز، تهیه کتاب‌ها و بروشورها و بررسی و مطالعه عوامل خشم در منطقه است. امیدواریم تا پایان ‌سال یک مرکز دیگر هم در تهران افتتاح شود. این مرکز یک مدیر و در ابتدای آن 4 مشاور دارد، البته امیدواریم بتوانیم بعد از این مرکز، مراکز دیگری را هم راه‌اندازی کنیم.» او گفت که خشونت‌های رایج در مدارس به‌ویژه در مدارس پسرانه، باعث شده وزارت ورزش و جوانان با آموزش‌وپرورش همکاری‌هایی را در این‌باره آغاز کند:  «قرار شده  نیروهای متخصص ما با همکاری اداره مشاوره آموزش‌وپرورش به مدارسی که زمینه‌های خشم بیشتر وجود دارند، فرستاده شوند. مثلا در مدارس پسرانه زمینه‌های خشونت، بیشتر از مدارس دخترانه وجود دارد. در مدارس ما مواردی از درگیری‌ها و دعواهایی داریم که گاهی اوقات جدی می‌شوند. این خشونت‌ها همیشه وجود داشته اما ما درست آنها را تشخیص نداده بودیم و روی آنها حساس نبودیم.»
گلزاری در مراسم افتتاحیه این مرکز هم بررسی‌های انجام شده توسط دستگاه‌های انتظامی و قضایی مبنی بر افزایش چشمگیر خشونت در بین جوانان 18 تا 24‌سال و پس از آن جوانان 25 تا 34 را هشداری جدی دانست: «ثمره خشونت، افزایش جرایم و بزهکاری است. اولین چاره در این مورد می‌تواند کنترل خشونت‌ها و یافتن راه‌های کاهش آن به‌ویژه در بین جوانان باشد. در همین راستا تصمیم گرفتیم کلینیک تخصصی کنترل خشم را با هدف مطالعه دلایل و آمار، ارایه آموزش‌های عمومی و گروهی و یافتن راهکارهای درمانی برای این معضل راه‌اندازی کنیم که مطالعات آن تکمیل شده و امروز اولین شعبه آن در تهران شروع به کار می‌کند و استان‌های اصفهان، مازندران و البرز هم جهت راه‌اندازی این مرکز اعلام آمادگی کرده‌اند و از استان خراسان رضوی نیز درخواست می‌کنیم با توجه به جمعیت و شرایط موجود شرایط ایجاد این مرکز را فراهم کند.» به گفته گلزاری «20‌درصد از فعالیت‌های این مرکز مربوط به مشاوره‌های فردی و روان‌درمانی برای مراجعان یا کسانی است که به این مراکز ارجاع داده می‌شوند. خانه‌های سلامت، کلانتری‌ها و مدرسه‌ها می‌توانند افرادی را به مرکز پیشگیری و کنترل خشم ارجاع دهند.»
او ادامه داد: «براساس برنامه‌ریزی‌ها در این کلینیک از کارشناسان ارشد و دانشجویان دکترا در علوم روانشناسی و جامعه‌شناسی برای امر مطالعه و ارایه راهکار دعوت به عمل می‌آید. ضمن این‌که بحث امکانات و آموزش و تحقیقات میدانی توسط وزارت ورزش و جوانان انجام شده و بحث تأمین مکان مناسب به عهده شهرداری گذاشته می‌شود. همچنین مقرر شده یک‌سوم هزینه‌های درمانی توسط وزارت ورزش و جوانان، یک‌سوم توسط شهرداری‌ها و یک‌سوم نیز توسط مراجعان پرداخت شود، البته این مراکز با هماهنگی بین وزارت ورزش و جوانان و وزارت بهداشت و درمان و با مجوز خاص راه‌اندازی خواهند شد تا بتوانیم از امکانات بیمه‌ای برای پوشش هزینه بیماران استفاده کنیم.»
به گفته او قرار است علاوه بر تهران مراکز پیشگیری و کنترل خشم در استان البرز و شهرهای اصفهان، رشت، مشهد و شیراز با همکاری شهرداری‌ها راه‌اندازی شود.
در ادامه این مراسم میثم امرودی، معاون اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران گفت: «امیدواریم مراکز کنترل خشم با بهره‌گیری از متخصصان و کارشناسان حوزه روانشناسی بتوانند اثرات مفیدی را در کاهش این پدیده ایفا کنند.» امرودی گفت: مرکز کنترل خشم منطقه 7 به صورت پایلوت فعالیت می‌کند و نظارت کیفی این مرکز با وزارت ورزش و جوانان صورت می‌گیرد: «هزینه‌های دریافتی پس از اتمام زمان آزمایشی نیز به صورت حداقل خواهد بود.»
اما بالا بردن عزت‌نفس، آرام‌سازی، راه‌های کم‌کردن فکر یا «فکربس» و ... از روش‌هایی‌اند که قرار است در نخستین مرکز کنترل خشم از آنها برای درمان خشمگین‌ها استفاده شود. این را زهرا رهنما، مدیر این مرکز که 30‌سال مشاور مدرسه بوده و حالا به‌عنوان مشاور در دانشگاه علمی - کاربردی فعالیت می‌کند به «شهروند» می‌گوید: «قرار است که هر روز 4 مشاور در مرکز مستقر باشند. زمینه اصلی کار ما، خشم است و امیدواریم کسانی که به این‌جا مراجعه می‌کنند به آرامش برسند. خشم هیجانی است که در همه آدمها هست. ما می‌گوییم انسان‌ها حق دارند عصبانی شوند یا حتی پرخاشگری کنند اما حق ندارند بی‌رحم باشند. ما می‌خواهیم در این‌جا آموزش دهیم اما در وهله اول کار ما مشاوره است تا افراد به ما مراجعه کنند و ما به آنها آموزش دهیم تا به مهارتی برای کنترل خشمشان برسند.» به گفته او «گاهی لازم است که ما با خانواده‌های افراد مراجعه‌کننده ارتباط داشته باشیم یا مدرسه دانش‌آموز. ما از خانواده‌ها و مسئولان مدارس درخواست می‌کنیم تا وقتی متوجه شدند دانش‌آموز یا فرزندشان مشکلی دارد، به مرکز ما مراجعه کنند تا مشکل حل شود. اینها همه در حالی است که هنوز بین همین مسئولان این فرهنگ ارجاع به مراکز مشاوره وجود ندارد و ما باید سعی کنیم این فرهنگ را ایجاد کنیم. مهم این است که افراد بدانند اگر خشم کنترل نشود، چقدر آسیب‌زاست. همین الان از وجود خشم در مدارس، گزارش‌های تکان‌دهنده‌ای به ما می‌رسد؛ می‌بینیم که بین دانش‌آموزان و دانش‌آموزان و معلمان برخوردهای خشونت‌آمیز زیادی وجود دارد مثلا همین چند وقت پیش بود که از یکی از شهرها خبر رسید که دانش‌آموزی معلمش را کشته است.» رهنما معتقد است:  «اگر ما خشم را در خانواده‌ها کنترل کنیم در هزینه‌ها صرفه‌جویی کرده‌ایم. ما باید سعی کنیم در این مراکز مهارت‌های زندگی را آموزش دهیم. ما از طریق روش‌هایی سعی می‌کنیم درمان‌ها شناختی و عاطفی باشد و اگر لازم بود درمان‌های دارویی هم با مراجعه به روانپزشک داریم.»